Για την εισβολή της Τουρκίας στη Συρία

Η στρατιωτική εισβολή της Τουρκίας στη Συρία, υπό το πρόσχημα δημιουργίας ζώνης ασφαλείας για τα σύνορά της, αποτελεί σοβαρό διεθνές γεγονός και κλιμάκωση του πολέμου στην περιοχή. Θα έχει ευρύτατες συνέπειες, ενισχύοντας την παραπέρα αποσταθεροποίηση και τις επιδιώξεις για αλλαγή των συνόρων.
Η εισβολή, η κατοχή, ο διαμελισμός, ο αφανισμός πληθυσμών και η γενοκτονία είναι προσφιλείς μέθοδοι της επεκτατικής και φασιστικής Τουρκίας στην πρόσφατη ιστορία. Η τωρινή ενέργεια όμως, εντάσσεται σε ένα άκρως επιθετικό επεκτατικό σχέδιο του καθεστώτος Ερντογάν απέναντι στους λαούς και τις χώρες της περιοχής. Η Τουρκία διά της ισχύος και της αποφασιστικότητας θέλει να αναδειχθεί σε μεγαλοκρατική δύναμη, σε χώρα που θα μετέχει στο κλαμπ των «μεγάλων». Ο Ερντογάν έχει κατανοήσει ότι τώρα είναι η κατάλληλη στιγμή για το καθεστώς του, για να επεκταθεί προς όλες τις κατευθύνσεις, αξιοποιώντας αντιθέσεις, κενά και ευκαιρίες που παρουσιάζονται στη διεθνή σκηνή.
Είναι σαφές πως η αμερικάνικη πολιτική διέρχεται μια βαθιά κρίση και δεν μπορεί εύκολα να αντιμετωπίσει την καθοδική πορεία των ΗΠΑ και την ανάδειξη άλλων δυνάμεων. Αδυνατεί να επιβάλλει τους σχεδιασμούς της, και τα όσα δοκιμάζει πολλές φορές της γυρίζουν σαν μπούμερανγκ. Οι πόλεμοι που εξαπέλυσαν (Αφγανιστάν, Ιράκ) όπως και οι σχεδιασμοί για μια Νέα Μεγάλη Μέση Ανατολή, ή και η τροφοδότηση ισλαμιστικών κινήσεων που ξέφυγαν στη συνέχεια από κάθε έλεγχο, το αποδεικνύουν. Στην περίοδο που προηγήθηκε δεν ενισχύθηκαν μόνο οι ακραίες ισλαμιστικές οργανώσεις (Αλ Κάιντα, ISIS κ.λπ.) αλλά και η Τουρκία. Η τελευταία μετέχει σήμερα σε ένα μεγάλο παζάρι που γίνεται στη Μέση Ανατολή και στη Νοτιο-Ανατολική Μεσόγειο, διεκδικώντας να καταστεί ισχυρότερη και ηγεμονική στην περιοχή του ευρύτερου ισλαμικού σουνιτικού και αραβικού κόσμου.
Ο συνδυασμός ισχύος και αποφασιστικότητας που εκφράζει ο Ερντογάν δημιουργεί μια δυναμική η οποία, μαζί με τη διπλωματία και τους εκβιασμούς, μπορεί να κατοχυρώνει μια σειρά από καταστάσεις που δημιουργούν τα στρατεύματά του, οι δυνάμεις κατοχής, οι συμμορίες που υιοθετεί και ενισχύει, τα γεωτρύπανα, οι απειλές και τα casus belli. Η Τουρκία εκβιάζει και παζαρεύει με τις μεγάλες δυνάμεις της Δύσης (ΗΠΑ-Ε.Ε.), και την ίδια στιγμή προχωρά σε πρόσκαιρες ή πιο σταθερές συνεργασίες με πατροπαράδοτους εχθρούς της, όπως η Ρωσία και το Ιράν. Με την εισβολή στην Συρία, κάνει επίδειξη δύναμης και αποφασιστικότητας, εκτιμώντας ότι θα βγει κερδισμένη έτσι κι αλλιώς. Γνωρίζει καλά πως ΗΠΑ και Ρωσία θέλουν κάτι να της παραχωρήσουν για να έχουν καλές σχέσεις μαζί της: Οι ΗΠΑ γνωρίζουν ότι χωρίς την Τουρκία δεν μπορούν να ελέγχουν τη Μέση Ανατολή και ότι η Ρωσία θα είναι ο κερδισμένος, η δε Ρωσία κατανοεί πως μόνο μαζί με την Τουρκία –σε μια έστω χαλαρή συμμαχία– μπορεί να βάλει πολύ σοβαρά προβλήματα στις ΗΠΑ και τη στρατηγική τους. Ο Ερντογάν γνωρίζει ότι τώρα είναι η στιγμή για να πετύχει τα επεκτατικά του σχέδια στη Συρία, στη ΝΑ Μεσόγειο, στο Αιγαίο, στα Βαλκάνια και σε άλλες περιοχές. Όσο κι αν μοιάζει –και είναι– αλαζονικός ο τουρκικός σχεδιασμός, βλέπουμε ότι προωθείται και ότι εκτιμά μάλλον σωστά τις αδυναμίες και τις αντιθέσεις φίλων και εχθρών του.
Ο πόλεμος στη Συρία δεν είναι ένας συνηθισμένος πόλεμος που γίνεται ανάμεσα σε δύο κράτη ή δυο συμμαχίες. Αποτελεί έναν σύνθετο καμβά ενός διεθνοποιημένου πολέμου σε ένα από τα πιο θερμά επίκεντρα του πλανήτη. Η Συρία μετατρέπεται σε πεδίο δοκιμής και αναμέτρησης πολλών γεωπολιτικών τόξων (ΗΠΑ, Ρωσία, Ιράν, Ισραήλ, Τουρκία, Κατάρ, Σαουδική Αραβία). Έχουμε μια ιδιόμορφη διεθνοποιημένη πολεμική σύρραξη, όπου οι συμμαχίες άλλαξαν πολλές φορές, όπου επί τόπου συμπλέκονται διάφορα μέτωπα στα οποία σταθμεύουν διαφορετικές στρατιωτικές δυνάμεις. Είναι ένας πόλεμος όπου, για παράδειγμα, μια επιτιθέμενη δύναμη προειδοποιεί κάποια άλλη να κάνει παραπέρα ώστε να κτυπήσει μια άλλη, πράγμα όχι τόσο συνηθισμένο, αλλά και άκρως επικίνδυνο για μεγαλύτερες εμπλοκές. Η εξέλιξη και η έκβαση του πολέμου μέχρι στιγμής έχει φανερώσει ότι κερδισμένοι είναι η Ρωσία και η κυβέρνηση Άσαντ, δυνάμεις που υποστηρίζουν την κυριαρχία της Συρίας. Παράλληλα όμως η ισχυροποίηση της Τουρκίας και οι στενές σχέσεις που έχει με τη Ρωσία περιπλέκουν τα πράγματα. Η κρίση της αμερικάνικης υπερδύναμης και η πολιτική του Τραμπ, πολιτική απεμπλοκής από πολέμους προς στιγμήν, και προτεραιότητας στον εμπορικό-οικονομικό πόλεμο με την Κίνα, ευνοεί να κερδηθεί έδαφος από άλλες παρούσες δυνάμεις.
Έτσι φθάσαμε στο σημείο να έχει δοθεί ένα πράσινο φως από τη «διεθνή κοινότητα» για την τουρκική εισβολή στη Συρία. Μια εισβολή που αναγγέλθηκε από το βήμα του ΟΗΕ από τον ίδιο τον Ερντογάν, ο οποίος έδειχνε χάρτες των περιοχών που θα καταλάμβανε χωρίς κανείς να διαμαρτυρηθεί. Τις πρώτες μάλιστα μέρες της εισβολής προβάλλονταν βέτο από ΗΠΑ και Ρωσία στο Συμβούλιο Ασφαλείας ώστε να μην παρθεί καμία απόφαση και να μην επιβληθούν καθόλου κυρώσεις στην Τουρκία.
Η τούρκικη εισβολή στη Συρία δεν είναι μόνο μια ωμή παραβίαση του διεθνούς δικαίου. Συνάμα είναι μια έμπρακτη αμφισβήτηση της συμφωνίας της Λωζάνης και μια βίαιη τροποποίηση των συνόρων. Επειδή, απλούστατα, εκεί που θα φθάσουν τα τουρκικά στρατεύματα, εκεί σκοπεύουν να μείνουν. Η συνέχεια περιλαμβάνει και έναν τουρκόφιλο εποικισμό, πάντα υπό την κατοχή της περιοχής. Παράλληλα όμως, και αυτό είναι ιδιαίτερα σοβαρό, ενάντια στο κουρδικό έθνος διαπράττεται ένα διαρκές έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Η γενοκτονία κατά των Κούρδων συνεχίζεται από τις ξαμολημένες φασιστικές συμμορίες ISIS και άλλων φιλοτουρκικών δυνάμεων, που εκφράζουν κι όλη την θηριωδία τους.
Ο κουρδικός παράγοντας αποτελεί ένα σημαντικό εμπόδιο στη διαχείριση και προώθηση διαφόρων γεωπολιτικών επιδιώξεων. Συγκεντρώνει τη μέγιστη φασιστική εχθρότητα του τουρκικού κράτους, είναι όμως η κύρια δύναμη που πολέμησε στο έδαφος τον ISIS, και δημιούργησε τους όρους –μέσα από μια συμμαχία με τις ΗΠΑ– μιας κρατικής οντότητας στην περιοχή, την οποία καταπολέμησαν πολλές δυνάμεις. Το νεύμα των ΗΠΑ για να κρατηθεί η Τουρκία στο δυτικό στρατόπεδο σήμανε φυσικά την ίδια στιγμή εγκατάλειψη των Κούρδων στις ορέξεις της Άγκυρας. Έτσι η κατάληξη, να συμμαχήσουν με το καθεστώς Άσαντ και τη Ρωσία για διασώσουν και υπερασπιστούν την ίδια την ύπαρξή τους, είναι ένα ακόμα αποτέλεσμα του πολέμου. Πολλοί από πολύ μακριά, εύκολα κατακρίνουν ή εξίσου εύκολα «χαιρετίζουν ανεπιφύλακτα» τη στάση των Κούρδων…
Η έκβαση του πολέμου δεν είναι προδικασμένη. Τη στιγμή αυτή σε διεθνές επίπεδο πρέπει να καταγγελθεί η επεκτατική φασιστική πολιτική της Τουρκίας. Να υποστηριχθεί η κυριαρχία της Συρίας. Να σταματήσει η γενοκτονία των Κούρδων, να δυναμώσει η αντίστασή τους και η διεθνής συμπαράσταση. Να στιγματιστεί η δόλια στάση της διεθνούς κοινότητας, και ειδικά των ΗΠΑ και της Ε.Ε., αλλά και των αραβικών καθεστώτων που ενισχύουν Τουρκία και ISIS.
Ιδιαίτερα όσον αφορά τη χώρα μας: Η Τουρκία εγείρει επεκτατικές βλέψεις, και εξαπολύει ανοικτές απειλές πολέμου ενάντια σε Ελλάδα και Κύπρο. Ήδη κατέχει παράνομα το 40% της Κύπρου, την περικυκλώνει από θάλασσα με πολεμικά πλοία και γεωτρύπανα, και διαλαλεί στεντόρεια ότι είναι έτοιμη για ένα νέο «1974». Ο ελληνικός πολιτικός κόσμος ακολουθεί μια στάση «κατευνασμού» του «άγριου γείτονα», μια πολιτική που τάχα νοιάζεται για την είσοδο της Τουρκίας στην Ε.Ε., κυρίως δε αρκείται στο να νομίζει ότι η αγκαλιά των ΗΠΑ θα προσφέρει ασφάλεια στη χώρα. Τίποτα δεν έμαθαν από τα τόσα παθήματα της χώρας. Απλά καμαρώνουν παριστάνοντας ότι η Ελλάδα είναι «στρατηγική σύμμαχος» των ΗΠΑ… Αναγνωρίζουμε τον Γκουαϊδό σαν πρόεδρο της Βενεζουέλας και η ελληνική εκκλησία υποστηρίζει την ουκρανική σε ένα αντιρωσικό κρεσέντο.
Κυρίως όμως προσπαθούν να δημιουργήσουν ένα ψεύτικο κλίμα με υποδεέστερα ζητήματα (εκλογικός νόμος, απόδημοι, ανακριτικές επιτροπές κ.λπ.) τη στιγμή που έχουμε νέο γύρο προσφυγικών ροών στα νησιά, δημιουργία νέων στρατοπέδων συγκέντρωσης (hotspots) σε όλη τη χώρα και εκρήξεις στα ήδη υπάρχοντα (Μόρια, Σάμος). Τη στιγμή που ο Ερντογάν καθόλου δεν έχει αποσύρει τους σχεδιασμούς του για κατάληψη του μισού Αιγαίου, ολόκληρης της Κύπρου, πιθανά και της Θράκης. Κι όχι μόνο, αλλά και τη στιγμή που το ΝΑΤΟ δηλώνει πως είναι καλό πράγμα η «αυτοσυγκράτηση» κι ότι δεν επεμβαίνει σε διαμάχες ανάμεσα σε μέλη του, κι όταν οι υποτελείς των Αθηνών δηλώνουν ότι η επέκταση των αμερικάνικων βάσεων προσδίδει ασφάλεια στη χώρα. Μια βάση αμερικάνικη στην Αλεξανδρούπολη αποσκοπεί στο να στοχευθεί καλύτερα η Ρωσία. Ποιες θα είναι οι συνέπειες μπροστά σε θερμότερες εξελίξεις; Ωραία προστασία παρέχουν οι υποτελείς των Αθηνών με την πολιτική τους για τη Βόρεια Ελλάδα: Συμφωνία Πρεσπών, λιμάνι Θεσσαλονίκης, εκδίωξη Ρώσων διπλωματών, βάση στην Αλεξανδρούπολη, παραχωρήσεις στην Τουρκία για θέματα των μουσουλμάνων της Θράκης κ.λπ.
Ο πόλεμος φτάνει στην πόρτα μας. Με πολλούς τρόπους. Με το προσφυγικό, τις βάσεις, τις απειλές και βλέψεις της Τουρκίας, με τα θαλάσσια οικόπεδα, με τις εισβολές και τις κατοχές, με τους αλυτρωτισμούς.
Από αυτό το γεγονός προκύπτουν πολλά και σοβαρά καθήκοντα. Σε επίπεδο πληροφόρησης, φρονήματος, διάθεσης, αλληλεγγύης, αντιστασιακού πνεύματος· σε επίπεδο περιφρούρησης της εδαφικής ακεραιότητας, αποδέσμευσης από πολλών ειδών ραγιαδισμούς, απάντησης σε όλα τα αποδομητικά ιδεολογήματα της παγκοσμιοποίησης· σε επίπεδο, τέλος, οικοδόμησης μιας εναλλακτικής πρότασης, ρεαλισμού και ανοικτόμυαλης εκτίμησης συσχετισμών και δυνατοτήτων.