Για να μην σκοντάφτουμε στον εαυτό μας…

Επιμέλεια αφιερώματος: Μαρίνα Μπρέστα, Νίκος Λάιος

Όποιος βιάζεται, σκοντάφτει… Συχνά σ’ όσα θεωρεί δεδομένα ή λυμένα. Ιδιαίτερα στο πεδίο του πολιτικού και της πολιτικής οι απορρέοντες τραυματισμοί, εξ ορισμού, δεν περιορίζονται σ’ έναν άνθρωπο ή σε μια συλλογικότητα. Ο πολύ πλατύτερος αντίκτυπος τέτοιων «ατυχημάτων» φαίνεται, για παράδειγμα, στα διαζύγια που μεγάλα κοινωνικά τμήματα παίρνουν από τα «συνηθισμένα» των πολιτικών διαδικασιών – στάση που ενδεχομένως χρωματίζεται περισσότερο από όρους κατανόησης της νέας πραγματικότητας και αναζήτησης τρόπων παρέμβασης σ’ αυτήν, παρά από όρους απάθειας, απόσυρσης, αποδοχής τετελεσμένων.

Αυτά τα κοινωνικά τμήματα δεν είναι γενικώς και αορίστως «μάζες», αλλά σύνθετα σύνολα διαφορετικών ανθρώπων, των μεταξύ τους σχέσεων, των συνδέσεών τους με το συλλογικό σε διαφορετικές βαθμίδες, με πολύ διαφορετικούς τρόπους και μορφές. Αυτή η συνθετότητα και πολυπλοκότητα αντανακλώνται και στο επίπεδο των οργανωμένων σχημάτων και πολιτικών οργανισμών. Αντιμετωπιζόμενες, όμως, συνήθως ως δευτερογενές «πρόβλημα» και όχι ως δομικό στοιχείο, η αναγνώριση και αποδοχή τους υπολείπονται, με αρνητικές επιπτώσεις σε «οπτική», «θέση» και πράξη.

Από όπου και να το πιάσεις, είναι εκκωφαντική η ανάγκη να ξαναδούμε τη σχέση μεταξύ συλλογικού και ατομικού. Με νέα οπτική, υπό το πρίσμα πολλών παθημάτων και μετατοπίσεων, με όσο γίνεται περισσότερη αυτογνωσία και ανοιχτότητα. Τουλάχιστον εμείς, στην ΚΟΕ, βρεθήκαμε αντιμέτωποι/ες μ’ αυτή την ανάγκη και -την ίδια στιγμή που συναισθανθήκαμε τα μεγέθη των ζητημάτων που ανοίγει- μ’ αυτή την ευθύνη.

Δεν πρόκειται για φιλολογικό ενδιαφέρον. Οι αρμοί ανάμεσα στα «δύο μέρη», υπό διαρκή και μη γραμμική διαδικασία δημιουργίας, διάλυσης, ανασυγκρότησης, είναι υπαρκτοί και παράγουν περίπλοκα δυναμικά μέσα στην κοινωνία, καθώς και πρωτόλεια, διάσπαρτα σημεία συγκλίσεών τους. Στον βαθμό που θα αρχίσουμε να εντοπίζουμε τους αρμούς, θα έχουμε αρχίσει να βλέπουμε με πιο σύνθετους όρους τις υποκειμενοποιητικές διαδικασίες, να βλέπουμε τις δυσκολίες που δημιουργήθηκαν από τραύματα στην κοινωνία, στις συλλογικότητες και στους ανθρώπους ξεχωριστά. Να ερμηνεύουμε πιο γειωμένα τον ριζοσπαστισμό και την υποστροφή του, να κατανοούμε νέα εγχειρήματα, νέες μορφές συλλογικού που ξεπηδούν αυθόρμητα μέσα στην κοινωνία και χαρακτηρίζονται από κατάφαση – από ένα ναι στη ζωή. Αλλά και να βλέπουμε με λιγότερη στενομυαλιά τις σχέσεις που δημιουργήθηκαν μέσα σε ένα οργανωμένο σύνολο (την ΚΟΕ) και να τις οικοδομούμε σε νέες βάσεις. Και, τέλος, να βλέπουμε τον ίδιο μας τον εαυτό, προσωπικά, τόσο ως προϊόν και συστατικό στοιχείο, όσο και ως ζωντανή παρέμβαση σ’ αυτήν τη συνεχή διεργασία για την τροποποίησή της.

Αυτή η γνώση και νέα συνείδηση, καθώς και η πρακτική που απορρέει από αυτήν, είναι κρίσιμοι όροι για τη οικοδόμηση-εφεύρεση μιας νέας απελευθερωτικής και χειραφετητικής πολιτικής.

Ένας χρόνος τελειώνει, ένας νέος αρχίζει. Παραμένει το ζητούμενο να αναγνωρίσουμε έναν κατακλυσμό αλλαγών μέσα μας, έξω μας, ανάμεσά μας. Αυτό το ανάμεσα πιθανώς να είναι «κλειδί» μπρος σ’ ένα κατώφλι. Για να μην σκοντάφτουμε στον εαυτό μας…

Στο τελευταίο φύλλο του Δρόμου που εκδίδεται για το 2016 και θα «τρέχει» μέσα στο 2017 , σ’ ένα φύλλο μετάβασης, διαλέξαμε να μπει το αφιέρωμα στη σχέση ατομικού-συλλογικού, αντλώντας από παρουσιάσεις σε εκδηλώσεις και συζητήσεις, που διοργανώσαμε το προηγούμενο διάστημα.

Αποφασίσαμε ότι αξίζει να προσπαθήσουμε να ανοίξουμε αυτήν τη σύνθετη συζήτηση συλλογικά και δημόσια, προσπαθώντας να επαναπροσδιορίσουμε τη ζωή μιας πολιτικής συλλογικότητας σήμερα – αναζητώντας έναν τρόπο νέο, δημιουργικό, κατά το δυνατό βοηθητικό και προωθητικό στην υπόθεση του ανοίγματος ενός άλλου δρόμου γι’ αυτήν τη χώρα και αυτόν τον κόσμο.

Ελπίζουμε να βρεθούμε με πολλούς/ές άλλους/ες σε αυτή την προσπάθεια, που ως δημόσια συζήτηση θα συνεχιστεί με διάφορους τρόπους, πριν αλλά και μετά τη Συνδιάσκεψή μας (11-12 Μάρτη).

Ευχόμαστε όσα ακολουθούν να είναι ένα ερέθισμα σκέψης και προβληματισμού. Οι συμβολές καλοδεχούμενες.