Τα λόγια με τα οποία οι σύντροφοί του αποχαιρέτισαν τον Φειδία Παϊρίδη

Τη Δευτέρα 5 Μαρτίου, οι σύντροφοι του Φειδία Παϊρίδη τον αποχαιρέτησαν με μια πολιτική κηδεία που πραγματοποιήθηκε στο νεκροταφείο Σχιστού. Δημοσιεύουμε εδώ τις δυο ομιλίες αποχαιρετισμού του σ. Φειδία. Η μία έγινε εκ μέρους όλων των συντρόφων της ΚΟΕ και η άλλη εκ μέρους των συντρόφων του Φειδία από τις γειτονιές του Πειραιά.

Εκ μέρους της ΚΟΕ, ο σ. Σπύρος Παναγιώτου είπε τα παρακάτω λόγια:

Πάνω από 40 χρόνια κοινής πορείας, από τα μαθητικά μας χρόνια, μέχρι σήμερα είναι μια μεγάλη απόσταση. Μια ολόκληρη ζωή με όλα τα σκαμπανεβάσματα, τις καλές στιγμές, τις διαψεύσεις, τα κοινά οράματα, τις μικρότητες, τα προβλήματα της επιβίωσης. Κοινή πορεία μέσα απ τις γραμμές ενός κινήματος που διακήρυττε ότι πρέπει να καλυφθεί ένα μεγάλο κενό που δημιουργήθηκε από την προσαρμογή και την μετάλλαξη της επίσημης αριστεράς. Αλλά και μέσα από προσπάθειες στα επόμενα μετά από μια διάλυση που γνωρίσαμε, να οικοδομηθεί κάτι ποιοτικά διαφορετικό. Κάτι του οποίου η μορφή και το περιεχόμενο, οι διακηρύξεις και τα έργα, δεν θα έρχονταν σε κραυγαλέα αντίθεση. Και ξαναριχτήκαμε στην μάχη, γνωρίζοντας και εδώ επιτυχίες κι αποτυχίες. Ακόμα και στις τωρινές συνθήκες, δεν παρέλειπες ποτέ να τονίζεις ότι το καθοριστικό είναι η δουλειά στον κόσμο, μαζί με τον κόσμο.

Κι εσύ Φειδία, σαν μια συνηθισμένη μα και ξεχωριστή μορφή, ανήκες σε εκείνους που τις διακηρύξεις τις μετέτρεπαν σε στάση ζωής και πράξη για την υλοποίησή τους. Αγόγγυστα, χωρίς παράπονα, χωρίς μεμψιμοιρίες. Συνηθισμένη μορφή, λαϊκή, απλή, εργάτης μηχανουργείου, πλασμένος μέσα στη φτώχεια, αλλά και μαζί με τις χιλιάδες των νέων που όρμησαν στο στίβο της αντιφασιστικής αντιιμπεριαλιστικής πάλης. Ξεχωριστή, γιατί από νέος έμοιαζες πάντα πιο μεγάλος, είχες ένα δικό σου στυλ, ήσουν καλλιεργημένος άνθρωπος και είχες ιδιαίτερα ενδιαφέροντα.

Βγαλμένος από μια ιδιαίτερη και πολυβασανισμένη οικογένεια, έμαθες εκεί, μέσα στην φτώχεια και τις κακουχίες, τη σημασία της ποιότητας, της καλλιέργειας, της τέχνης, των γραμμάτων. Τα βιβλία λογοτεχνίας, η κλασική μουσική, η μελέτη της ιστορίας, ήταν συνυφασμένα με τη διαμόρφωσή σου. Και δεν σε εγκατέλειψαν ποτέ, μάλλον δεν τα εγκατέλειψες εσύ ποτέ. Όπως δεν εγκατέλειψες ποτέ την αγωνιστική κοσμοαντίληψη γύρω από τα πολιτικά θέματα και τη στάση ζωής.

Όποιοι σε γνώρισαν, νέοι και μεγαλύτεροι σήμερα σε ηλικία, εκτίμησαν τη σκέψη σου, την βαθιά ανιδιοτέλειά σου, την αποφασιστικότητά σου, την καθαρότητα που είχες σε όλες τις επιλογές σου, το χιούμορ σου, την εξυπνάδα σου. Σχεδόν όλοι, έχουν να θυμούνται κάποια φράση σου, κάποιο επεισόδιο που είχαν από κοινού μαζί σου, κάποιο περιστατικό. Και όλοι, Φειδία, ομολογούν πως αυτή η επαφή που είχαν μαζί σου, μικρή ή μεγάλη, τους διαμόρφωνε ή τους σημάδευε σαν μια στάση που έπαιζε ρόλο στη συνείδησή τους.

Αυτά τα χαρακτηριστικά έκαναν ώστε να είσαι ιδιαίτερα αγαπητός σε ολόκληρη την οργάνωση της ΚΟΕ, σε νέους και παλιότερους συντρόφους.

Τα τελευταία χρόνια –και αυτά δεν ήταν λίγα, περίπου 15– πέρασες τεράστιες δυσκολίες και προβλήματα υγείας. Τα οποία αντιμετώπισες μόνος βασικά, χωρίς τις συνηθισμένες βοήθειες που έχουν οι άνθρωποι, ιδιαίτερα από τότε που έφυγε η μητέρα σου. Ο περιορισμένος χώρος που ζούσες, οι συχνές επισκέψεις στα νοσοκομεία, δεν σε λύγισαν, διατηρούσες μέχρι το τέλος τα ειδικά σου χαρακτηριστικά. Ήσουν ενημερωμένος, πήρες μέρες σε όλες τις διαδικασίες, ήσουν παρόν στο τελευταίο σώμα της ΚΟΕ πριν λίγους μήνες δεν έχασες το χιούμορ σου μέχρι τις τελευταίες στιγμές.

Το βασικό σου χαρακτηριστικό λοιπόν, ήταν ότι έζησες δύσκολα αλλά συνάμα ένοιωσες να διαπερνιέσαι από λιγότερες αντιφάσεις που εκφράζονται στον καθένα, ανάμεσα στην πραγματικότητα που βιώνει, στις σειρήνες που τραγουδάνε, τις αυταπάτες που μας κυριεύουν, τα συμπεράσματα που πρέπει να βγάζουμε. Στην περίπτωσή σου, το είναι και η συνείδησή σου δεν είχαν κανένα ταραγμό, είχες κάνει τις επιλογές σου, είχες ήσυχη αυτή την πλευρά της συνείδησής σου, δεν γκρίνιαζες για τα αποτελέσματα των επιλογών σου, δεν κρατούσες κανένα «χατζάρι» όταν έβλεπες συμπεριφορές και στάσεις που είχαν άλλο χαρακτήρα. Δηλαδή, διάστασης λόγων, πράξης και ζωής. Όμως, όποτε χρειάστηκε ήσουν ακριβής, αυστηρός, αποφασισμένος ακόμα και για χωρισμούς που πονάνε.

Αποχαιρετώντας σε Φειδία, πρέπει να σου πούμε, να σου ομολογήσουμε ότι πονάμε για την απώλεια αυτή. Βαραίνει την καρδιά και το μυαλό μας. Νοιώθουμε πιο φτωχοί, νοιώθουμε ότι χάνουμε κάτι πολύτιμο. Δεν φτιάχνουν μόνο οι συνθήκες τους ανθρώπους. Και οι άνθρωποι παίζουν ρόλο στο τι συνθήκες θα φτιαχτούν, τι άνθρωποι θα φτιαχτούν. Όπως λέει και το τραγούδι, ο άνθρωπος είναι που «κάνει τη γενιά» και όχι το αντίθετο. Δεν διάλεξες ποτέ να είσαι προβεβλημένος ή κάποιος προς τον οποίο ταίριαζε ειδική συμπεριφορά, αυτά τα χλεύαζες με χιούμορ, κατοχυρώθηκες όμως με βάση την ευθύτητα, την τιμιότητα και την ανιδιοτέλεια στην συνείδηση και στην καρδιά όσων σε γνώρισαν.

Ξέρουμε πόσο δύσκολο είναι να διαμορφωθεί ένας άνθρωπος, όπως ξέρουμε σε εποχές υποχώρησης και ήττας πόσο εύκολα επικρατούν αρνητικά χαρακτηριστικά. Η απλότητά σου, η έμφαση στην ποιότητα και την ανιδιοτέλεια, η προσήλωσή σου στις ιδέες της απελευθέρωσης, δεν μας συγκινεί απλά, αλλά και μας βαραίνει να ανταποκριθούμε σε μια στιγμή ιδιαίτερα δύσκολη για τη χώρα, την κοινωνία, τους προοδευτικούς ανθρώπους.

Τώρα που φεύγεις Φειδία, δεν «κρεμάς τα ποδοσφαιρικά σου παπούτσια», όπως καμιά φορά έλεγες. Συνεχίζεις να υπάρχεις, συνεχίζεις να είσαι ανάμεσά μας, ο αγώνας άλλωστε συνεχίζεται. Σε αποχαιρετάμε, πονώντας για την απώλειά σου, αλλά θα θυμόμαστε την εικόνα σου, το στυλ σου, το χιούμορ σου, τη στάση ζωής σου και θα παίρνουμε δύναμη και κουράγιο.
Γεια χαρά Φειδία, σύντροφέ μας!

Εκ μέρους των συντρόφων του Φειδία από τις γειτονιές του Πειραιά, ο σ. Γιώργος Τζαφέρης είπε τα παρακάτω λόγια.

Συνηθίζεται σε τέτοιες περιπτώσεις να αποχαιρετούν με δυο κουβέντες φίλους και συντρόφους, αλλά εδώ δυσκολευόμαστε πολύ αγαπημένε μας Φειδία. Κανείς από τους συντρόφους σου, εδώ στις γειτονιές του Πειραιά, δεν αισθάνεται ότι μπορεί μέσα σε λίγες λέξεις να περιγράψει το ποιος πραγματικά ήσουν και τι σήμαινες για μας. Και κανείς μας δεν είναι έτοιμος να πιστέψει ότι πρέπει να σε αποχαιρετήσουμε σήμερα για τελευταία φορά. Παρ’ όλο που χρόνια τώρα ταλαιπωριόσουν με την υγεία σου, κάθε φορά που σε βλέπαμε σε μια συνάντηση μας, είχαμε την κρυφή ελπίδα ότι θα γίνεις έστω λίγο καλύτερα και θα επανέλθεις γιατί σε χρειαζόμασταν, γιατί είχες πολλά να μας δώσεις ακόμη, γιατί μας άνοιγες δρόμους στη σκέψη και στο μυαλό… Προσπαθήσαμε να σταθούμε δίπλα σου όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια, όχι από καθήκον, αλλά επειδή σε νοιαζόμασταν πολύ. Δεν ξέρουμε αν τα καταφέραμε όπως θα έπρεπε, αν το ένιωθες, αλλά προσπαθήσαμε. Άλλωστε εσύ δεν το ζήτησες ποτέ, όχι από περηφάνια αλλά επειδή δεν ήθελες «να μας φορτώσεις» όπως έλεγες…

Το σίγουρο είναι πως νιώθουμε τυχεροί που σε γνωρίσαμε, τυχεροί που ανήκαμε στην ίδια συλλογικότητα και είχαμε την ευκαιρία να αγωνιστούμε μαζί σου, να σε ζήσουμε από κοντά τόσα χρόνια. Και τι δεν θα έχουμε να θυμόμαστε από σένα… Το φοβερό σου χιούμορ που έσπαγε κόκαλα. Τις αστείρευτες γνώσεις σου, όχι μόνο για την πολιτική αλλά για και για ένα σωρό ακόμη απίθανα πράγματα, ό,τι θέλαμε να ρωτήσουμε σε σένα τρέχαμε. Το πώς έμπαινες μπροστάρης σε όσα αποφασίζαμε να κάνουμε χωρίς να υπολογίζεις τίποτα. Τη σχέση σου με την τέχνη και τον πολιτισμό που μας έκανε να νιώθουμε αδαείς. Πόσα δεν θα θυμόμαστε ακόμη… Απλά, καθημερινά, ανθρώπινα. Γιατί αυτό ήσουν Φειδία. Γνήσιος, λαϊκός, αγωνιστής.

Είναι σίγουρο ότι όλοι μας θα επιλέξουμε να κρατήσουμε μικρές εικόνες σου από την κοινή μας διαδρομή, απλές εικόνες που μας στιγμάτισαν και που όμως σε χαρακτήρισαν στη διαδρομή σου. Αυτό κάναμε μόλις μάθαμε τα άσχημα μαντάτα. Μαζευτήκαμε και φέραμε στην μνήμη μας εικόνες σου. Άλλος να χορεύεις τη «Δραπετσώνα» με μια απίστευτη λεβεντιά. Άλλος τις Πρωτομαγιές με το καλοσιδερωμένο λευκό σου πουκάμισο γιατί, όπως έλεγες, «οι εργάτες γιορτάζουν τέτοια μέρα και δεν θα τους την χαρίσουμε», άλλος να δίνεις λύσεις στο πρώτο μας στέκι, στο προσφυγικό της Νίκαιας, και να μας μαθαίνεις τα στοιχειώδη. Μετά, στο υπόγειο της Ηλιουπόλεως, στις σχολές της Κερπινής. ‘Η να ξημεροβραδιάζεσαι στο λιμάνι στις μεγάλες απεργίες των ναυτεργατών. Από πουθενά δεν έλειψες, από καμιά μικρή ή μεγάλη μάχη που δώσαμε. Και τι δεν έχουμε να θυμόμαστε…

Και ποτέ χωρίς να ζητήσεις τίποτα, χωρίς να θέλεις να φαίνεσαι ή να ξεχωρίζεις, πιστός στα οράματα και τις ιδέες που διάλεξες να στρατευτείς από μαθητής για να τα υπηρετήσεις, μέχρι το τέλος.

Όχι, δεν θα σε βγάλουμε άγιο μετά θάνατον όπως συνηθίζεται. Ήσουν δύσκολος άνθρωπος άλλωστε, όπως δύσκολη ήταν και η ζωή που έζησες, αλλά έκρυβες τόσα όμορφα πράγματα πίσω από το αυστηρό και μοναχικό σου πρόσωπο, που όσους καταφέραμε ή μας άφησες να τα ανακαλύψουμε, μας κέρδισες αμέσως.

Στάθηκες όρθιος σε όλες τις δύσκολες στιγμές της προσπάθειας μας. Αποφασιστικός, ξεκάθαρος, με κοφτερό μυαλό, δεν ταλαντεύτηκες ούτε στιγμή και μας βοήθησες να μείνουμε κι εμείς όρθιοι. Το κυριότερο όμως είναι ότι αγαπούσες, με τον δικό σου βέβαια τρόπο, τον απλό λαϊκό κόσμο σε αυτές τις γειτονιές που ζούμε και προσπαθούμε να αγωνιστούμε. Με αυτόν τον κόσμο ήθελες να συχνωτίζεσαι, εδώ πέρναγες καλά και μας μάλωνες, μας κατσάδιαζες όταν τον κριτικάραμε με ευκολία ή τον βλέπαμε αφ’ υψηλού καμιά φορά. «Γι’ αυτούς τους ανθρώπους παλεύουμε» έλεγες, «αυτοί πρέπει να μας ενδιαφέρουν, όσο δύσκολο κι αν είναι, να μη δραπετεύουμε».

Πολλά είπαμε αγαπημένε μας Φίντο, αν μας άκουγες θα είχες ήδη διαμαρτυρηθεί ή θα μας είχε κατσαδιάσει με τον λιτό και μονοκόμματο τρόπο σου που δεν σήκωνε και πολλά.

Οι σύντροφοι σου από τις γειτονιές του Πειραιά σε αποχαιρετούμε για τελευταία φορά, και σου λέμε πως εδώ θα μείνουμε, σ’ αυτές τις γειτονιές, και θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε μαζί και δίπλα στους απλούς καθημερινούς ανθρώπους για να αλλάξουμε αυτόν τον κόσμο. Και η εικόνα σου θα είναι πάντα στο μυαλό μας, ειδικά στα δύσκολα, θα χαμογελάμε όταν σε θυμόμαστε Φειδία…