ΦΑΚΕΛΟΣ: Οικονομική κρίση

Τρομακτικές οι συνέπειες του κραχ στους λαούς, του Μιχάλη Σιάχου

Οι κερδοσκόποι σώζονται με χρήματα των φορολογουμένων

Οι ηγέτες της ευρωζώνης έδειξαν με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο, την προηγούμενη Κυριακή, τους στόχους και τις επιδιώξεις τους. Αποφάσισαν σε χρόνο-ρεκόρ, και υπό τον πανικό της κατάρρευσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και του παρασιτικού παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού, τη με κάθε τρόπο και κάθε κόστος διάσωση των τραπεζών. Αποφάσισαν να διασώσουν, για μια ακόμα φορά, τους θύτες, μεταβιβάζοντας το κόστος των κερδοσκοπικών τους παιχνιδιών στις πλάτες του λαού. Είναι, λοιπόν, λογικό και αυτονόητο οι αγορές να κάνουν πάρτι τις προηγούμενες μέρες, αφού οι πολιτικές που τις εξέθρεψαν, τις γιγάντωσαν και τις άφησαν ασύδοτες, τώρα τις βγάζουν από το αδιέξοδο.

Οι πρώτες ανακοινώσεις και υπολογισμοί δείχνουν ότι η "αποστολή" διάσωσης των κερδοσκόπων θα κοστίσει στους λαούς της ΕΕ συνολικά πάνω από 1,7 τρισ. ευρώ. Τα πλατιά λαϊκά στρώματα που βιώνουν τη φτώχεια, τον αποκλεισμό και το κοινωνικό περιθώριο εξαιτίας των νεοφιλελεύθερων πολιτικών της ΕΕ, θα κληθούν άμεσα αφενός να βγάλουν "λάδι" τις καταρρέουσες τράπεζες και, αφετέρου, μεσοπρόθεσμα να υποστούν τις συνέπειες της κρίσης στην πραγματική οικονομία, που θα δείξουν πλήρως και απειλητικά τα "δόντια" τους σε ένα βάθος τουλάχιστον 6 μηνών.

Άμεσα και με βάση τις αποφάσεις της προηγούμενης Κυριακής, η διάσωση των τραπεζών θα κοστίσει σε κάθε Ευρωπαίο πάνω από 3.000 ευρώ, αλλά ο πλήρης "λογαριασμός" της κρίσης θα έρθει τους επόμενους μήνες, όταν θα γονατίσει η πραγματική οικονομία. Η ύφεση, που με μαθηματική ακρίβεια έρχεται, σημαίνει αναδιαρθρώσεις και λουκέτα στη βιομηχανία, μείωση θέσεων εργασίας, εκτίναξη της ανεργίας, πάγωμα των μισθών και περαιτέρω συρρίκνωση των κοινωνικών δαπανών. Η φτώχεια, που ήδη είναι παρούσα, θα γιγαντωθεί και θα οδηγήσει στο περιθώριο και στην απόγνωση ακόμα μεγαλύτερα κομμάτια της κοινωνίας. Η κρίση του παγκοσμιοποιημένου καπιταλισμού έχει παγκόσμιες συνέπειες για το σύνολο των λαών. Επιμέρους διαφοροποιήσεις ως προς το μέγεθος και τα χαρακτηριστικά των συνεπειών προφανώς και θα υπάρχουν, αλλά το σίγουρο είναι ότι οι λαοί θα πληρώσουν πολύ ακριβά την ταμπακέρα της κρίσης.

Τα "μαύρα μαντάτα" άρχισαν ήδη να φτάνουν από όλο τον κόσμο. Στην Αμερική, την "οικονομική υπερδύναμη", ήδη ένας στους δέκα τρέφεται στα συσσίτια. Πάνω από 29 εκατ. Αμερικανοί τρώνε στις υπηρεσίες επισιτισμού. Μάλιστα, αν σε αυτά τα τρομακτικά νούμερα συνυπολογίσουμε ότι περίπου 6 στις 10 αιτήσεις για ένταξη στα προγράμματα συσσιτίων απορρίπτονται για τυπικούς λόγους, έχουμε ακόμα πιο αποκαλυπτικά τη ζοφερή εικόνα της κρίσης για το λαό, την ώρα που –για παράδειγμα– προκλητικά οι managers της AIG γλεντούν σε τουριστικά θέρετρα την κρατικοποίηση των ζημιών τους.

Καθημερινά χιλιάδες Αμερικανοί χάνουν τα σπίτια και τις δουλειές τους και αναγκάζονται να ζήσουν στους δρόμους. Ακόμα κι οι πιο κυνικοί "αναγνώστες" της κοινωνικής πραγματικότητας μιλούν για το μεγαλύτερο κύμα αστέγων στη σύγχρονη ιστορία των ΗΠΑ. Οι "Tent cities", όπως έχουν ονομάσει τις παραγκουπόλεις-καταυλισμούς, εμφανίζονται πλέον γύρω από τα αστικά κέντρα με καταιγιστικούς ρυθμούς.

Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι, φέτος τον Αύγουστο, αυξήθηκε κατά 27% ο αριθμός των Αμερικανών που κατασχέθηκε το σπίτι τους. Τα νοικοκυριά που βρέθηκαν στο δρόμο, επειδή δεν μπορούσαν να αποπληρώσουν το δάνειό τους, ξεπέρασαν (μόνο τον Αύγουστο) τις 350.000. Επίσης, μόνο στο χρηματοοικονομικό τομέα των ΗΠΑ έχουν χαθεί μέχρι στιγμής περισσότερες από 100.000 θέσεις εργασίας, ενώ οι τελευταίες χρεοκοπίες εκτιμάται ότι θα προσθέσουν άλλους 50.000 ανέργους. Στην αυτοκινητοβιομηχανία τα πλέον χαρακτηριστικά παραδείγματα της κρίσης είναι η General Motors, που ετοιμάζει τεράστιες αναδιαρθρώσεις, αφού βρέθηκε ένα βήμα πριν τη χρεοκοπία, ενώ μόλις τις προηγούμενες ημέρες η Volvo ανακοίνωσε την περαιτέρω μείωση του προσωπικού της κατά 13%, που σημαίνει 4.000 θέσεις εργασίας.

Οι προβλέψεις για την ύφεση που έρχεται και τις απολύσεις στη βιομηχανία από τη συρρίκνωση της παραγωγής προοιωνίζονται ένα μαύρο μέλλον για την πλειοψηφία των Αμερικανών, που από το "αμερικάνικο όνειρο" οδηγούνται στον αμερικανικό εφιάλτη. Σε αυτό το πλαίσιο, το σχέδιο Πόλσον, που χάρισε 700 δισ. δολάρια των φορολογουμένων στα golden boys, ήρθε να σώσει την κατάσταση, αλλά για ποιους;

Αντίστοιχα ζοφερή προδιαγράφεται η κατάσταση και για την Ευρώπη και τη χώρα μας. Όλες οι προβλέψεις κάνουν λόγο για αρνητική μεταβολή στο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ στην ευρωζώνη και τη Βρετανία, ενώ το ΔΝΤ προβλέπει ανάπτυξη μόνο κατά 0,2% στην ΕΕ το 2009. Η Γερμανία, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ισπανία και η Ιρλανδία αναμένεται να σημειώσουν αρνητικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Στη χώρα μας ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ από 3,2% το 2008 και 4% την περίοδο 2002-2007, επιβραδύνεται το 2009 στο 1,4% έναντι πρόβλεψης 3% του οικονομικού επιτελείου και 2% του ΔΝΤ.

Οι συνέπειες της ύφεσης

Το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Ελλάδα και, φυσικά, η Ιρλανδία θεωρούνται οι πιο τρωτές στην κρίση μικρές χώρες της ευρωζώνης, ενώ η Ιρλανδία, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα το πιθανότερο είναι να κληθούν να αντιμετωπίσουν μεγαλύτερα δημοσιονομικά ελλείμματα εξαιτίας των μέτρων διάσωσης των τραπεζών.

Οι συνέπειες στην πραγματική οικονομία είναι ήδη παρούσες και στην Ευρώπη και αναμένεται να δείξουν όλο τους το μέγεθος στο επόμενο εξάμηνο. Τη Δευτέρα, μόλις μία μέρα μετά το σχέδιο Μπράουν, που συμφώνησαν οι 16 τις ευρωζώνης, η Nissan ανακοίνωσε ότι καταργεί 1.680 θέσεις εργασίας στο εργοστάσιό της στη Βαρκελώνη, εξαιτίας της μείωσης των παραγγελιών. Η γερμανική BMW ανακοίνωσε ότι αναστέλλει την παραγωγή σε 5 εργοστάσια στη Γερμανία. Η αμερικανική εταιρία παραγωγής μικροτσίπ Qimonda ανακοίνωσε ότι καταργεί παγκοσμίως 3.000 θέσεις εργασίας, εκ των οποίων οι 1.500 αφορούν την Ευρώπη. Ο Σύνδεσμος Ευρωπαϊκών Αερομεταφορών προβλέπει ως το τέλος του 2008 την πτώχευση άλλων 35 αεροπορικών εταιριών. Ήδη από την αρχή του 2008 έκλεισαν 35 αεροπορικές εταιρίες. Και ακόμα οι συνέπειες βρίσκονται στην αρχή…

Μιχάλης Σιάχος