ΦΑΚΕΛΟΣ: Αγώνες μέσα στην κρίση

Έρχεται τσουνάμι απολύσεων, φτώχειας και απόγνωσης

Την ώρα που οι τραπεζίτες παζαρεύουν την ένταξη τους στο προκλητικό πακέτο των 28 δισ. ευρώ οι προβλέψεις για τα λαϊκά στρώματα είναι τρομακτικές. Το επόμενο διάστημα έρχεται έκρηξη της ανεργίας, πάγωμα (των ήδη παγωμένων) μισθών, περαιτέρω ενίσχυση των ευέλικτων μορφών εργασίας και δραστική περικοπή των κοινωνικών δαπανών.

Ακόμα και από επίσημα "ευρωπαϊκά χείλη" ακούγεται ότι το 2009 θα δημιουργηθούν πανευρωπαϊκά νέες στρατιές ανέργων αλλά και αποθέωση της εργασιακής ευελιξίας, ώστε να "μοιρασθούν" η εργασία και οι αμοιβές. Η Πετραλιά ήταν ξεκάθαρη, προαναγγέλλοντας όχι μέτρα για να μη γίνουν απολύσεις, αλλά προγράμματα επιδότησης θέσεων εργασίας και δραστική επέκταση των stage, δηλαδή της μερικής απασχόλησης με κυριολεκτικάφεουδαρχικούς όρους.

Τα στοιχεία-προβλέψεις του Ινστιτούτου Εργασίας (ΙΝΕ) της ΓΣΕΕ είναι σαφή: η οικονομική κρίση αναμένεται να πλήξει όλες τις παραγωγικές δραστηριότητες της χώρας. Υπολογίζεται ότι οι νέοι άνεργοι το 2009 θα ξεπεράσουν τις 80.000. Τα επίσημα στοιχεία της Κομισιόν, που ανακοινώθηκαν στις 3/11, αναφέρουν ότι στο τέλος του 2010 οι άνεργοι στη χώρα μας θα ξεπερνούν τις 480.000, φτάνοντας στο 9,3%.

Μεταξύ των κλάδων που ήδη βρίσκονται στο επίκεντρο της κρίσης είναι η κλωστοϋφαντουργία, η κονσερβοποιία και οι βιομηχανίες σιδήρου και τσιμέντων. Αντίστοιχες είναι και οι προβλέψεις για τις επιπτώσεις στον τουρισμό, που γίνεται λόγος για μείωση της τουριστικής κίνησης μέχρι και 20%.

Κατακόρυφη είναι η πτώση που ήδη καταγράφεται στη βιομηχανική παραγωγή και την οικοδομική δραστηριότητα, χωρίς να περιλαμβάνεται ακόμα ο Οκτώβριος, μήνας κορύφωσης του κραχ.

Η μείωση της βιομηχανικής παραγωγής, η οποία το Σεπτέμβριο υποχώρησε σε ετήσια βάση κατά 3,3%, έναντι αύξησης κατά 2,5% που είχε σημειωθεί τον ίδιο μήνα του 2007, δείχνει περίτρανα την εικόνα της ύφεσης. Ο μέσος δείκτης της περιόδου Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2008, σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2007, παρουσίασε μείωση κατά 2,2%, έναντι αυξήσεως 2,2%, που σημειώθηκε το προηγούμενο έτος.

Αντίστοιχα βαθαίνει η κρίση και στην οικοδομή, με την οικοδομική δραστηριότητα να καταγράφει νέα βουτιά τον Αύγουστο του 2008 κατά 19,2% στον αριθμό των οικοδομικών αδειών, κατά 29,2% στην επιφάνεια και κατά 21,3% στον όγκο στο σύνολο της χώρας, με τα στοιχεία των κατασκευαστών να κάνουν λόγο για 50.000 οικοδόμους που υποαπασχολούνται. Σήμερα παραμένουν αδιάθετα πάνω από 120.000 ακίνητα.

Ύφεση στην ευρωζώνη και σύμφωνο σταθερότητας

Την ίδια ώρα, το διευθυντήριο των Βρυξελλών εμμένει προκλητικά στη νεοφιλελεύθερη ρότα. "Ο ορίζοντας είναι σκοτεινός", είπε χαρακτηριστικά ο Χ. Αλμούνια στις 3 /11, παρουσιάζοντας τη φθινοπωρινή οικονομική έκθεση της Κομισιόν και τόνισε ότι η ύφεση είναι ήδη δεδομένη, σημειώνοντας ότι ουδείς είναι σε θέση να προβλέψει την ακριβή διάρκεια και έντασή της.

Οι προβλέψεις της επιτροπής φέρουν την ανάπτυξη στη ζώνη Ευρώ να υποχωρεί σε μόλις 1,2% φέτος και ουσιαστικά στο μηδέν το 2009. Μαύροι είναι οι υπολογισμοί και για την απασχόληση. Έτσι στην Ισπανία η ανεργία εκτοξεύθηκε στο 11%, με 6.000 ανθρώπους να χάνουν τη δουλειά τους κάθε μέρα τον τελευταίο μήνα, ενώ πτώση ρεκόρ στην κατασκευαστική δραστηριότητα σημειώθηκε στη Βρετανία.

Με αυτά τα δεδομένα και παρά τις ενέσεις ρευστότητας 3 τρισ. ευρώ στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, η Κομισιόν επιμένει στο νεοφιλελεύθερο σύμφωνο σταθερότητας. Ενώ, δηλαδή, με περισσή ευκολία και ταχύτητα κοινωνικοποιήθηκαν οι ζημιές του συστήματος το διευθυντήριο των Βρυξελλών επιμένει στη μείωση των ελλειμμάτων, κάτι που πρακτικά σημαίνει περαιτέρω μείωση κοινωνικών δαπανών και ενίσχυση της φοροεπιδρομής, κατεύθυνση που ακολουθεί η κυβέρνηση Καραμανλή.

Βουλιάζει στην ύφεση και την ανεργία η Αμερική

Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, η ανεργία έφτασε τον Οκτώβριο στο 6,5% από 6,1% το Σεπτέμβριο. Οι αμερικανικές επιχειρήσεις απέλυσαν τον Οκτώβριο 240.000 εργαζόμενους μετά τις περικοπές άλλων 284.000 θέσεων εργασίας το Σεπτέμβριο, ολοκληρώνοντας ένα δίμηνο με τη μεγαλύτερη κάμψη της απασχόλησης από το 2001. Τα τελευταία στοιχεία προκαλούν θύελλα δυσμενών προβλέψεων για την οικονομία. Για παράδειγμα, η Goldman Sachs προβλέπει ότι το τέταρτο τρίμηνο του 2008 θα σημαδευτεί από τη μεγαλύτερη συρρίκνωση του ΑΕΠ από το 1982. Εξίσου δραματική είναι η εκτίμησή της για την ανεργία, η οποία προβλέπει ότι θα εκτοξευθεί στο 8,5% μέχρι το τέλος του ερχόμενου έτους. Τα νεότερα στοιχεία για την αγορά εργασίας απεικονίζουν ξεκάθαρα την κρίση στην αγορά ακινήτων και στο χρηματοπιστωτικό κλάδο. Οι θέσεις εργασίας στον τομέα των κατασκευών τον Οκτώβριο υποχώρησαν κατά 49.000, έχοντας μειωθεί κατά 35.000 το Σεπτέμβριο, ενώ στο χρηματοοικονομικό τομέα οι απώλειες των θέσεων εργασίας ανήλθαν σε 24.000 από 16.000 το Σεπτέμβριο. Μόλις την πρώτη εβδομάδα του Νοεμβρίου 8 αμερικανικές εταιρίες διαφόρων κλάδων ανακοίνωσαν συνολικά 15.000 απολύσεις.

Τραγική είναι η κατάσταση και για τους εργαζόμενους στην αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία. General Motors, Ford και Chrysler μειώνουν κατακόρυφα την παραγωγή τους και χρησιμοποιούν τις απολύσεις που ετοιμάζουν ως μέσο πίεσης για να αποσπάσουν κεφάλαια στήριξης ύψους 50 δισ. δολαρίων από την κυβέρνηση.

Κείμενα – επιμέλεια:
Μιχάλης Σιάχος
Νίκος Ταυρής