Εξήντα χρόνια λαϊκή πάλη – Έξω οι βάσεις και το ΝΑΤΟ, της Ρούλας Μουτσέλου

10 χρόνια από τους βομβαρδισμούς στη Γιουγκοσλαβία

Στις 24 του Μάρτη συμπληρώνονται δέκα χρόνια από την έναρξη των ΝΑΤΟϊκών βομβαρδισμών στη Σερβία, το 1999. Μετά τον δι’ αντιπροσώπων πόλεμο του 1991 και το διαμελισμό της Γιουγκοσλαβίας, ήταν η σειρά του Κοσυφοπέδιου, καθώς ο εντεινόμενος ανταγωνισμός, κυρίως ΗΠΑ και Γερμανίας, για την κυριαρχία στην Ανατολική Ευρώπη απαιτούσε την πλήρη διάλυση της Σερβίας. Οι ΗΠΑ οδήγησαν το ΝΑΤΟ και μαζί με 19 χώρες κήρηξαν έναν πόλεμο μέσα στην Ευρώπη, παρακάμπτοντας τον ΟΗΕ και την αρχή της ακεραιότητας μιας ανεξάρτητης χώρας, καταπατώντας ακόμα και την ίδια την ιδρυτική διακήρυξη του ΝΑΤΟ, καθώς κανένα μέλος του δεν απειλούνταν. Το μήνυμα σαφές: Όποιος δεν συμμορφώνεται στις ιμπεριαλιστικές επιταγές θα τσακίζεται. Το πρόσχημα πρόχειρο: “δημοκρατία”, “ανθρώπινα δικαιώματα”, και –αργότερα– “τρομοκρατία”. Η αφορμή εύκολο να σκηνοθετηθεί με την υιοθέτηση εθνικισμών, όπως οι αυτονομιστές του UCK.

Στο όνομα της “υπεράσπισης των μειονοτήτων από τις σέρβικες θηριωδίες”, επιχείρημα που υιοθέτησε και μέρος της ευρωπαϊκής Αριστεράς (που συγκυβερνούσε τότε σε Γαλλία και Ιταλία), οι “ανθρωπιστικοί” βομβαρδισμοί συμφωνήθηκαν από όλα τα μέλη του ΝΑΤΟ, ανάμεσά τους και η Ελλάδα, με στόχο την “ειρήνη στα Βαλκάνια”, όπως τόνιζε ο τότε, “δημοκρατικός” –όπως και σήμερα– πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον. Είχε προηγηθεί η φάρσα των συνομιλιών Σέρβων και Κοσοβάρων στο Ραμπουγιέ, με τη Μ. Ολμπράιτ να απαιτεί την ανάπτυξη ΝΑΤΟϊκών και όχι δυνάμεων του ΟΗΕ και η σκηνοθετημένη σφαγή στο χωριό Ράτσακ.

Οι βομβαρδισμοί κράτησαν 78 ημέρες και άφησαν πίσω τους χιλιάδες νεκρούς (το 30% από αυτούς παιδιά). Τα αεροπλάνα του ΝΑΤΟ, εφορμώντας από τις αμερικάνικες βάσεις στο Αβιάνο της Ιταλίας και στην Τούζλα της Βοσνίας, έριξαν τόνους βομβών και πάνω από 30.000 βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου, μολύνοντας ραδιενεργά την περιοχή για χρόνια. Καταστράφηκαν αεροδρόμια, γέφυρες, εργοστάσια και διυλιστήρια, το τηλεπικοινωνιακό και ηλεκτρικό δίκτυο και οι εγκαταστάσεις της σερβικής ραδιοτηλεόρασης και χτυπήθηκαν σχολεία, νοσοκομεία, δημόσια κτίρια και πολιτιστικά μνημεία. Τα “χειρουργικά” χτυπήματα έπληξαν αυτοκινητοπομπές προσφύγων, ενώ η προπαγανδιστική μηχανή επέμενε πως βάλλονται μόνο στρατιωτικοί στόχοι, ακόμα και την ώρα που βομβαρδιζόταν η κινεζική πρεσβεία στο Βελιγράδι. Ήταν η ίδια προπαγανδιστική μηχανή, που είχε δαιμονοποιήσει τον Σ. Μιλόσεβιτς, βαφτίζοντάς τον “σφαγέα”, χαρακτηρισμό που αναπαρήγαγαν και δυνάμεις της ελληνικής Αριστεράς.

Πιστή στις “συμμαχικές της υποχρεώσεις”, η κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ παρέδωσε στο ΝΑΤΟ ολόκληρη τη Βόρεια Ελλάδα κι έκανε κέντρο της πολεμικής εξόρμησης των φονιάδων το λιμάνι της Θεσσαλονίκης, ενώ στις επιχειρήσεις συμμετείχαν και τα AWACS από το Άκτιο. Το αντιτορπιλικό “Κίμων” περιπολούσε στην Αδριατική ενώ στην περιοχή κατέπλευσε και το “Θεμιστοκλής”. Ο ελληνικός λαός στους δρόμους διαδήλωνε, φορώντας στο στήθος του στόχους, και η κυβέρνηση εξαπέλυε τα ΜΑΤ και έπνιγε τις διαδηλώσεις στα χημικά στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και τη Σούδα. Σημαντική στιγμή του αντιπολεμικού κινήματος ήταν η άρνηση τριών ναυτών του “Θεμιστοκλής” να υπηρετήσουν υπό τις διαταγές του ΝΑΤΟ και να συμμετάσχουν με οποιονδήποτε τρόπο στη σφαγή του γιουγκοσλαβικού λαού.

Οι βομβαρδισμοί σταμάτησαν στις 10 Ιούνη. Το ΝΑΤΟ ανέπτυξε στο Κόσοβο 37.000 στρατιώτες (15.000 –ανάμεσά τους 600 Έλληνες– παραμένουν ως σήμερα). Εκατοντάδες χιλιάδες Σέρβοι πήραν το δρόμο της προσφυγιάς, για να αποφύγουν τις εκκαθαρίσεις που ακολούθησαν. Παρ’ όλα αυτά, ο πρόεδρος του Κοσόβου θεωρεί πως “με τους βομβαρδισμούς εκπληρώθηκε το όνειρο πολλών γενεών για ένα ανεξάρτητο και κυρίαρχο Κόσοβο”. Αν η κατασκευή της τεράστιας αμερικανικής στρατηγικής βάσης Bondsteel, που φιλοξενεί 7.000 Αμερικανούς στρατιωτικούς, και η ΝΑΤΟϊκή κυριαρχία στο προτεκτοράτο του Κοσόβου ήταν όνειρο κάποιου, αυτός ήταν οι ΗΠΑ και οι ντόπιοι αμερικανοτσολιάδες.

Έπειτα από 10 χρόνια, τα Βαλκάνια παραμένουν πυριτιδαποθήκη. Η περσινή μονομερής ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου και η αναγνώρισή του από ΗΠΑ και ΕΕ (με εξαίρεση 5 χώρες), που έστειλε και αστυνομική και δικαστική δύναμη 1.800 αντρών, μας θύμισε τι σημαίνει επαναχάραξη συνόρων. Με σημεία τριβής, όπως η ένταση Ελλάδας – Σκοπίων, ο αλβανικός μεγαλοϊδεατισμός, το Κυπριακό, η τουρκική επιθετικότητα, και η ανακίνηση μειονοτικών ζητημάτων στην Ελλάδα, δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού. Νέες εντάσεις, αποσταθεροποίηση και συγκρούσεις αποτελούν πάντα επιλογή. Η ενεργητική παρέμβαση των ιμπεριαλιστών στην περιοχή εγκυμονεί κινδύνους για την Ελλάδα, όσο παραμένει δεμένη στο άρμα του ιμπεριαλισμού και συμμετέχει στο ΝΑΤΟ και στις πολεμικές του εκστρατείες. Η μοναδική διέξοδος βρίσκεται στον κοινό αντιμπεριαλιστικό αγώνα των βαλκανικών λαών ενάντια στο ΝΑΤΟ και στις βάσεις, ενάντια στο “διαίρει και βασίλευε” και στους εθνικισμούς, για την οικοδόμηση ενός μετώπου πραγματικής φιλίας και αλληλεγγύης των λαών.