Ένας δημοτικός χώρος… στα χέρια των δημοτών

Πρωτοβουλία κατοίκων για το Info Cafe στου Ζωγράφου

Για πάνω από 15 μέρες το δημοτικό καφέ της πλατείας Γαρδένιας, το γνωστό Info Cafe, στο κέντρο του Ζωγράφου, λειτουργεί σαν αυτοδιαχειριζόμενος χώρος. Στην Πρωτοβουλία Κατοίκων για το Info Cafe συμμετέχουν άνθρωποι που βρέθηκαν όλο το προηγούμενο διάστημα στους αγώνες για το περιβάλλον και τους ελεύθερους χώρους, με πιο πρόσφατο παράδειγμα αυτό της Βίλας Ζωγράφου. Απλοί άνθρωποι της γειτονιάς που προσπαθούν ν’ αντισταθούν στην εμπορευματοποίηση των δημόσιων χώρων. Με κάποιους από αυτούς μιλήσαμε για το εγχείρημα και τους στόχους τους.

Με αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες το Info Cafe μετατρέπεται σταδιακά σε χώρο πολιτισμού, δημιουργίας και έκφρασης, κόντρα στα κυρίαρχα πρότυπα. Από τις εκδηλώσεις που έγιναν στο λίγο διάστημα που λειτουργεί σαν αυτοδιαχειριζόμενος χώρος πέρασαν χιλιάδες άνθρωποι κάθε ηλικίας.

"Αρχικά να πούμε ότι στη γειτονιά υπήρχε εμπειρία, με τις επιτροπές κατοίκων οι οποίες ασχολούνταν με τους ελεύθερους χώρους και τα περιβαλλοντικά ζητήματα. Υπήρχε, δηλαδή, μια δικτύωση εδώ και περίπου δυο χρόνια", λέει ο Γιώργος, αναφερόμενος στο πώς προχώρησε σε αυτό το εγχείρημα η πρωτοβουλία κατοίκων. "Το δεύτερο έχει να κάνει με την ανάγνωσή μας για τα γεγονότα του Δεκέμβρη, η οποία έδειχνε ότι υπήρχαν βαθύτερα αίτια. Τρίτον, είδαμε αντίστοιχες εμπειρίες από άλλες περιοχές. Και το τέταρτο ήταν το διαρκές σκάνδαλο: Ένα σημείο φιλέτο του δήμου να είναι στα χέρια ιδιώτη, που δεν πλήρωνε ενοίκιο – ενταγμένο, δηλαδή, στη λογική που ακολουθούν πλέον όλοι οι δήμοι, με τις υποδομές τους να εμπορευματοποιούνται μακριά από τις ανάγκες των κατοίκων".

Πώς, όμως, λειτουργεί ο χώρος και ποιοι αποφασίζουν; "Το ανώτατο όργανο είναι η γενική συνέλευση των κατοίκων", λέει η Ειρήνη. "Αυτή παίρνει τις αποφάσεις για τις δραστηριότητες που θα γίνουν, τις εκδηλώσεις που θα φιλοξενηθούν, ενώ αποφασίζει και για τα θέματα της καθημερινής λειτουργίας του χώρου. Για την καλύτερη λειτουργία στην τελευταία συνέλευση ψηφίστηκαν τρεις διαχειριστικές ομάδες, ομάδες υπόλογες στη συνέλευση. Μέχρι τώρα η γενική συνέλευση γίνεται μια φορά τη βδομάδα και στόχος μας είναι, όταν θα λειτουργεί ο χώρος όπως θέλουμε, να γίνεται μια φορά το μήνα".

Θετικός ο κόσμος

Η πρωτοβουλία αντιμετωπίζεται θετικά από τον κόσμο, που αντιλαμβάνεται όλο και περισσότερο την ανάγκη παρεμβάσεων σε επίπεδο γειτονιάς, πόλης κ.λπ. Σύμφωνα με τον Διονύση αυτό οφείλεται σε δυο λόγους: "Ο ένας είναι ότι το ζήτημα του αυτοδιαχειριζόμενου χώρου έπεται της συζήτησης για τη Βίλα Ζωγράφου. Δηλαδή, ο κόσμος πλέον έχει κατανοήσει περισσότερο την ανάγκη οι κάτοικοι να παρεμβαίνουν στη γειτονιά που ζουν. Ο δεύτερος είναι ότι ανοίγονται και άλλα ζητήματα. Για παράδειγμα, ο Δεκέμβρης και η νεολαία, η κρίση και η κοινωνία κ.λπ. Δηλαδή, οι άνθρωποι συζητούν πιο εύκολα. Αυτό, όμως, που δεν αλλάζει εύκολα είναι ότι ενώ ο κόσμος είναι θετικός προς το εγχείρημα και μπορεί να φέρει και κάτι, από μεζέ μέχρι ποτό, είναι πολύ δύσκολο να τον εμπλέξεις σε μια συλλογική δράση και διαχείριση του χώρου. Και αυτό τελικά είναι το στοίχημα".

"Γενικά από τον κόσμο ακούμε πολύ θετικές γνώμες", συνεχίζει ο Διονύσης, "και σε αυτό έπαιξε ρόλο και ο τρόπος. Δεν ξεκινήσαμε βάζοντας πολιτικά αιτήματα, αλλά πάμε να φτιάξουμε ένα κοινωνικό κέντρο, διεκδικώντας την πολιτική και πολιτιστική ελευθερία για όλους. Δεσμεύουμε ένα χώρο που είναι όλων των κατοίκων και προσπαθούμε με την τακτική μας να φέρουμε όλο τον κόσμο εδώ και να τον κάνουμε συμμέτοχο".

Δήμος και παρατάξεις

Ο δήμαρχος εμμένει στη γραμμή του για εμπορευματοποίηση του χώρου, όπως τονίζει η Χριστίνα: "Έχει δηλώσει ανεπίσημα ότι πρόθεσή του είναι να εκμεταλλευτεί το χώρο για να έχει έσοδα ο δήμος. Δεν έχει δείξει κανένα σημάδι ότι προτίθεται να συζητήσει μαζί μας για να δοθεί ο χώρος στους κατοίκους".

Για τη στάση των άλλων παρατάξεων η Χριστίνα επισημαίνει: "Οι πολιτικές δυνάμεις της γειτονιάς δεν συμμετέχουν όπως θα ‘πρεπε στην όλη προσπάθεια, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων. Αυτό είναι απογοητευτικό, αλλά και ενδεικτικό του ότι τελικά οι πολιτικοί χώροι, ακόμα και αν οροθετούνται ως προοδευτικές δυνάμεις, δεν είναι πάντα χαρούμενοι όταν ο κόσμος παίρνει τα πράγματα στα χέρια του. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με κάποιες από τις δημοτικές παρατάξεις της αντιπολίτευσης, που και αυτές, πλην ελάχιστων εξαιρέσεων, είναι ουδέτερες, αν όχι αρνητικές στην όλη προσπάθεια. Η παράταξη του ΚΚΕ απέχει. Δεν έχουν βγει ανοιχτά ακόμα να την καταδικάσουν, αλλά δεν είναι και θετικοί. Επίσης, η αντιπολίτευση, όπου συμμετέχει κομμάτι του ΣΥΝ και το ΠΑΣΟΚ, επίσημα δεν είναι αρνητική, όμως υπάρχουν ακόμα και αποφάσεις, που απλά δεν έχουν δημοσιοποιηθεί πολύ στη γειτονιά, οι οποίες όχι μόνο δεν στηρίζουν, αλλά τυπικά… απαγορεύουν και στα μέλη τους να περάσουν από δω για έναν καφέ".

Τι Info Cafe θέλουμε

Όλοι όσοι συμμετέχουν στην πρωτοβουλία συμφωνούν ότι καθοριστικό για το εγχείρημα είναι να γίνει υπόθεση όλων των κατοίκων. Λέει σχετικά ο Αχιλλέας: "Πέρασαν οι πρώτες βδομάδες εδραίωσης που έλυσαν πρακτικά ζητήματα λειτουργίας. Έγιναν κάποιες εκδηλώσεις που ήταν μαζικές. Για παράδειγμα, οργανώσαμε τη λαϊκή Τσικνοπέμπτη, που ήταν κατά κάποιο τρόπο και τα εγκαίνια του χώρου, και πέρασαν πάνω από 1.000 άτομα. Από δω και πέρα, λοιπόν, με όργανο τις συνελεύσεις προσπαθούμε αυτό το πράγμα να το απλώσουμε στον κόσμο και να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι αυτός ο χώρος είναι γι’ αυτούς και δεν είναι το καπρίτσιο μιας ομάδας"."Δεν μπορούμε να φανταστούμε πώς θα ‘ναι στην τελική του μορφή", τονίζει για το εγχείρημα ο Διονύσης, "είναι κάτι που κάθε μέρα το ανακαλύπτουμε και που τελικά θα το διαμορφώσουμε μαζί με όλους τους κατοίκους".

Κλείνοντας, ο Γιώργος περιγράφει σε τέσσερις άξονες τη φυσιογνωμία και τα χαρακτηριστικά που θέλει να δώσει η πρωτοβουλία των κατοίκων: "Είναι ένας αυτοδιαχειριζόμενος χώρος και το σημαντικό είναι να γίνει κατανοητό το ουσιαστικό περιεχόμενο αυτής της λέξης. Το δεύτερο είναι ότι πρόκειται για ένα χώρο μη εμπορευματοποιημένου πολιτισμού. Έναν χώρο έκφρασης, όπου ο καθένας θα μπορεί να εκθέσει αυτά που κάνει ή ακόμα και να ανακαλύψει αυτά που θέλει να κάνει. Το τρίτο είναι ότι πρόκειται για ένα χώρο κοινωνικής δικτύωσης. Το στοίχημα είναι να μπορείς να γνωρίζεις ανθρώπους με τα ίδια ενδιαφέροντα και τις ίδιες ανάγκες. Εγώ, για παράδειγμα, μέχρι το Σάββατο το πρωί, αγνοούσα αυτό που περιγράφεται ως νέοι γονείς. Είδαμε όμως ότι ήρθαν εδώ νέοι γονείς που είδαν το σχετικό αφισάκι, και ελπίζουμε να φτιάξουν τη δική τους ομάδα. Και το τελευταίο, θέλουμε ο καθένας να μπορεί να κάνει την εκδήλωσή του. Δηλαδή, κάποιος να κάνει τη γιορτή του, ένα σχολείο να κάνει το χορό του, μια πρωτοβουλία κατοίκων να κάνει τη συνέλευσή της κ.λπ.".

Τη συνέντευξη πήρε ο Μιχάλης Σιάχος