Εκλογές στις ΗΠΑ στο φόντο της κρίσης, του Γιώργου Τσίπρα

Οι εκλογές του 1992 είχαν αναδείξει ανέλπιστα νικητή τον Κλίντον έναντι του πατέρα Μπους, παρά τις δάφνες που είχε αποσπάσει ο τελευταίος χάρη στην κατάρρευση των καθεστώτων της ανατολικής Ευρώπης καθώς και στον πρώτο, νικηφόρο τότε, πόλεμο στον Κόλπο. Είχε προηγηθεί η εξέγερση του Λος Άντζελες, που έφερνε στην επιφάνεια μια οργισμένη "άλλη Αμερική". Η εκλογή Κλίντον, ανεξάρτητα από το τι πολιτική ακολούθησε τελικά ο ίδιος, εξέφραζε την ανάγκη για αλλαγή πορείας μετά από 12 χρόνια νεοφιλελευθερισμού και νεοσυντηρητικής κυριαρχίας.

Οκτώ χρόνια αργότερα, η επιλογή για το ποια πτέρυγα του δικομματισμού θα κυβερνήσει ήταν –όπως μάλλον σκέφτηκαν κάποιοι– πολύ σοβαρή υπόθεση για να αφεθεί στους ψηφοφόρους. Με ένα όργιο παρασπονδιών και νοθείας εκλέχτηκε με ελάχιστη διαφορά ο υιός Μπους. Η ταχεία αναδιάρθρωση και επιτάχυνση της αμερικανικής πολιτικής με αφορμή το χτύπημα στους Δίδυμους Πύργους επιβεβαίωσε πως η επιλογή Μπους ήταν συγκεκριμένη επιλογή συγκεκριμένων κέντρων, σαν από καιρό. Και ο "χαμένος" Αλ Γκορ έκανε ελάχιστη φασαρία, αναντίστοιχη με το μέγεθος της νοθείας, σαν να σεβόταν επιθυμίες άλλων. Το ίδιο πάνω κάτω σκηνικό νοθείας επαναλήφθηκε και με τον Τζ. Κέρι τέσσερα χρόνια αργότερα, όταν κόντρα σε όλα τα προγνωστικά επανεκλέχθηκε ο Μπους, ένας ιδιαίτερα αντιπαθής και αποτυχημένος από πολλές απόψεις πρόεδρος.

Όμως, δεκάξι χρόνια μετά την εξέγερση του Λος Άντζελες, ένα άλλο απρόσμενο και "εκτός σχεδιασμών" γεγονός, αλλά πολύ μεγαλύτερο και βαθύτερο, το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, έρχεται ξανά να επιβάλλει το "δικό του" προεδρικό υποψήφιο. Εκεί που πριν λίγες εβδομάδες το ματς έμοιαζε αμφίρροπο, με τον Μακ Κέιν να κερδίζει πόντους από τον πόλεμο στον Καύκασο και το ανέβασμα των ψυχροπολεμικών τόνων, η εκλογή Ομπάμα θεωρείται πια παραπάνω από σίγουρη και ο αντίπαλός του δίνει μάχες οπισθοφυλακής. Είναι τέτοιο το κλίμα πλέον στις ΗΠΑ που ο Μακ Κέιν είναι υποχρεωμένος να μιλά όλο και περισσότερο για την ανάγκη "αλλαγής" (βασικό σλόγκαν του Ομπάμα) απέναντι στην οκταετία του ρεπουμπλικάνου Μπους… Να λοιπόν που οι αντιθέσεις που γεννά ο καπιταλισμός και οι νεοφιλελεύθερες πολιτικές υπερβαίνουν κατά πολύ τους σχεδιασμούς και τους μηχανισμούς ελέγχου ακόμη και των πιο ισχυρών κέντρων.

Όχι βέβαια ότι ο Ομπάμα έχει δώσει το παραμικρό στίγμα πως σκοπεύει να αμφισβητήσει τις βασικές γραμμές πάνω στις οποίες κινείται η εσωτερική και εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ. Σε μια τέτοια περίπτωση δεν θα είχε φτάσει άλλωστε ως εδώ. Ίσα ίσα που το ξέσπασμα της κρίσης και το ανασκούμπωμα που έχουν άμεσα ανάγκη οι ΗΠΑ, αντί να οδηγήσουν σε ένα ανέβασμα των τόνων από την πλευρά του Ομπάμα και των Δημοκρατικών, τους έχουν οδηγήσει σε ακόμη πιο "κόσμια" συμπεριφορά. Αντί να ανέβουν οι τόνοι απέναντι στη διακυβέρνηση Μπους, τους Ρεπουμπλικάνους και τις πολιτικές τους, είδαμε να κάθονται όλοι –Μπους, Ομπάμα και Μακ Κέιν– στο ίδιο τραπέζι για να "συνεννοηθούν" και να συμφωνούν σε ένα κοινό σχέδιο σωτηρίας του χρηματοπιστωτικού συστήματος και εξόδου από την κρίση. Όσο πλησιάζουν οι εκλογές, τόσο περισσότερο ο Ομπάμα θα προσπαθεί να πείσει τους "ενδιαφερόμενους" ότι από την εκλογή του δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα για τα "κεκτημένα" της εποχής Μπους.

Ωστόσο, τα πράγματα στις ΗΠΑ θα αλλάξουν έτσι κι αλλιώς. Θα αλλάξουν γιατί η οικονομική κρίση τροποποιεί συσχετισμούς και όρους στις σχέσεις με τον υπόλοιπο πλανήτη, γιατί τροποποιεί τις ανάγκες και μέσα στις ίδιες τις ΗΠΑ. Άρα ο Ομπάμα μπορεί να μην φέρει την "αλλαγή" που υπόσχεται στους από κάτω, αλλά θα διαχειριστεί μια αλλαγή που έτσι κι αλλιώς είναι αναγκαία πια στις ΗΠΑ. Μόνο που αυτή είναι ήδη κομμένη και ραμμένη στα μέτρα όσων κινούσαν τα νήματα και στην εποχή Μπους.

Γιώργος Τσίπρας

Η τρίτη υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ

Η Σύνθια Μακ Κίνεϊ, μαύρη πρώην γερουσιαστής και μέλος του Δημοκρατικού Κόμματος μέχρι το 2007, είναι η πιο προοδευτική "τρίτη" υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ. Στηρίζεται κυρίως από το Πράσινο Κόμμα αλλά και από οργανώσεις της Αριστεράς. Όμως η υποψηφιότητά της αποσιωπείται ολοκληρωτικά από τα μεγάλα ΜΜΕ, ιδίως αφού οι θέσεις της κρίνονται "εξτρεμιστικές" ακόμη και από το φιλελεύθερο κατεστημένο: δημόσια κοινωνική ασφάλιση για όλους, άμεση αποχώρηση από Ιράκ και Αφγανιστάν, κατάργηση του Patriot Act, αύξηση μισθών και (το χειρότερο όλων!) εναντίωση στο "δωράκι" των 700 δισεκατομμυρίων προς τις καταρρέουσες τράπεζες – που βέβαια έχει τη δικομματική στήριξη των Μακ Κέιν και Ομπάμα. Η Μακ Κίνεϊ είχε ήδη γίνει το μαύρο πρόβατο των Δημοκρατικών όταν "υπερέβη τα εσκαμμένα", κατηγορώντας τον Ράμσφελντ στη Γερουσία ότι κάνει μπίζνες με εταιρείες σωματεμπόρων και αφήνοντας υπονοούμενα για τη "λογιστική μαύρη τρύπα" 2,3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων στους λογαριασμούς του Πενταγώνου.