Εφιάλτης για το λαό: Πόλεμος στη Γεωργία και εντάσεις ΗΠΑ-Ρωσίας

Επαναστατικό Κομμουνιστικό Κόμμα των ΗΠΑ *

Στις αρχές Αυγούστου, η μακροχρόνια διαμάχη στην περιοχή του Καυκάσου ξέσπασε σε ανοιχτό πόλεμο, προκαλώντας μεγάλα βάσανα στους λαούς της Γεωργίας και της Νότιας Οσετίας. Χιλιάδες Ρώσοι στρατιώτες ρίχτηκαν γρήγορα στη μάχη, κλιμακώνοντας τις εντάσεις ανάμεσα στις ΗΠΑ και στη Ρωσία σε επίπεδο που είχαμε να δούμε από την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Αν και στις 15/8 υπογράφηκε η εύθραυστη κατάπαυση του πυρός, η κατάσταση στη Γεωργία παραμένει έντονη και απρόβλεπτη, και οι διεθνείς εντάσεις συνεχίζουν να κλιμακώνονται και να απλώνονται από την Κεντρική Ασία ως την Ευρώπη, με τις ΗΠΑ να ενισχύουν τις αντιρωσικές στρατιωτικές συμμαχίες τους και να διατυπώνουν δυσοίωνες απειλές σχετικά με την ανάγκη ύπαρξης "συνεπειών" για τις ενέργειες της Ρωσίας. Στο μεταξύ, ο ισχυρός νεοσυντηρητικός Γ. Κρίστολ απαιτεί "να δοθεί επείγουσα στρατιωτική βοήθεια στη Γεωργία". Όλα αυτά αποκαλύπτουν πολλά γύρω από τις μεγάλες αλλαγές στις παγκόσμιες σχέσεις… και την ένταση των πιέσεων που θα ασκηθούν σε σημεία του κόσμου που δεν το περιμένει κανείς και μετά θα εξαπλωθούν σε όλο τον κόσμο.

Το ιστορικό

Η Γεωργία είναι μια μικρή αλλά στρατηγικά σημαντική χώρα. Βρίσκεται νότια της Ρωσίας και, αν και έχει λιγότερα από 5 εκατομμύρια κατοίκους, κατέχει θέση-κλειδί όσον αφορά το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο που ρέει από την Κεντρική Ασία στην ιμπεριαλιστική ζωτική ενδοχώρα της Ευρώπης. Ο στενός έλεγχος της Γεωργίας και η κατασκευή αγωγών πετρελαίου και αερίου που θα τη διαπερνούν παρακάμπτοντας τη Ρωσία είναι βασικοί πυλώνες της στρατηγικής των ΗΠΑ.

Η Γεωργία βίωσε στο παρελθόν τη ρωσική καταπίεση και, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, μπήκε στην τροχιά των ΗΠΑ. Η τωρινή της κυβέρνηση, με επικεφαλής τον αμερικανοθρεμμένο πρόεδρο Μιχαήλ Σαακασβίλι, φέρεται με δουλοπρεπή τρόπο υπέρ των Αμερικανών. Ο Σαακασβίλι απηχεί έντονα τις θέσεις του καθεστώτος Μπους περί εξάπλωσης της "δημοκρατίας" και των "ελεύθερων αγορών" ως λύσεων στα προβλήματα του κόσμου. Αυτό ενέχει ένα κρίσιμο στρατιωτικό στοιχείο: ο Σαακασβίλι έστειλε 2.000 Γεωργιανούς στρατιώτες να στηρίξουν την αιματηρή κατοχή του Ιράκ από τις ΗΠΑ, διπλασιάζοντας στην πραγματικότητα τα στρατεύματα τον τελευταίο χρόνο, ακόμα κι αν κάποια άλλα μέλη της συμμαχίας των ΗΠΑ απέσυραν ή μείωσαν τα δικά τους. Ως αντάλλαγμα, οι ΗΠΑ εγκατέστησαν εκατοντάδες στρατιωτικούς συμβούλους στη Γεωργία. Γύρω στους 12.000 Γεωργιανούς στρατιώτες (περισσότεροι από το ένα τέταρτο του συνόλου) έχουν λάβει εκπαίδευση στις ΗΠΑ. Η Γεωργία (με τη στήριξη των ΗΠΑ) προσπαθεί να γίνει δεκτή στο ΝΑΤΟ, οπότε όλα τα μέλη του θα δεσμεύονταν να την υπερασπιστούν στρατιωτικά σε περίπτωση μελλοντικής σύγκρουσης με τη Ρωσία. Όλα αυτά ταιριάζουν στην παγκόσμια προσπάθεια των ΗΠΑ να διασφαλίσουν την κυριαρχία τους στον πλανήτη για τις επόμενες γενιές. Η μονοπώληση του ενεργειακού ελέγχου και των μεταφορών και ο περιορισμός εν δυνάμει αντιπάλων, όπως η Ρωσία, αποτελούν κεντρικά σημεία αυτού του στόχου, ενώ η Γεωργία παίζει σημαντικό ρόλο και στα δύο.

Η Ρωσία, από την άλλη, ως ιμπεριαλιστική δύναμη, προσπαθεί να ξεφύγει από την περικύκλωση, να επανεδραιώσει την κυριαρχία της στο μέρος του κόσμου που θεωρεί "δικό της" και να δημιουργήσει οικονομικές και στρατιωτικές συμμαχίες σε άλλες περιοχές. Όπως τονίζει ο Raymond Lotta σε πρόσφατο άρθρο του: "Κανένας εν δυνάμει αντίπαλος του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ δεν αντιτάσσεται στρατιωτικά στην Αμερική ούτε και επιθυμεί να την αντιμετωπίσει κατά μέτωπο στην τρέχουσα συγκυρία. Αλλά η ύπαρξη αυτών των προκλήσεων (και όσων τις προωθούν) σημαίνει ότι ο ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ πρέπει να έχει το νου του περισσότερο από πριν".

Τι συνέβη: Η συμμετοχή των ΗΠΑ και ο ιμπεριαλιστικός κυνισμός των Ρώσων

Οι περισσότεροι Αμερικανοί θα σοκάρονταν αν μάθαιναν ότι ο πόλεμος ξέσπασε στις 7 Αυγούστου, μια μέρα πριν το CNN πει ότι "ρωσικά στρατεύματα εισβάλουν στη Γεωργία". Τα αμερικανικά ΜΜΕ μιλούσαν για μια "μικρή δημοκρατική χώρα που συνθλίβεται από τη Ρωσία, τον τραμπούκο της περιοχής". Αλλά μπορεί κανείς να βρει τα αιματηρά αποτυπώματα των ΗΠΑ παντού σε αυτόν τον πόλεμο. Τον Ιούλιο, η Κοντολίζα Ράις είχε πραγματοποιήσει επίσκεψη στη Γεωργία και συνομίλησε με τους ηγέτες της, ενώ τον ίδιο μήνα έγιναν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με Γεωργιανούς και 1.000 Αμερικανούς στρατιώτες. Όλα αυτά, στο πλαίσιο της αύξησης των επιθετικών προσπαθειών των ΗΠΑ, προκειμένου να εγκαταστήσουν ένα πυραυλικό σύστημα στην Ανατολική Ευρώπη, που θα έχει ως ξεκάθαρο στόχο τη Ρωσία και το οποίο η Ρωσία θεωρεί σημαντική πρόκληση. Ενώ τα ακριβή γεγονότα αποκρύπτονται στην ομίχλη προπαγανδιστικών δηλώσεων, που έρχονται απ’ όλες τις πλευρές, ακόμα και οι ΗΠΑ παραδέχονται τώρα ότι ήταν η Γεωργία που επιτέθηκε, με τον Σαακασβίλι να επιδιώκει να θέσει τις δύο πετυχημένα αυτόνομες περιοχές (τη Νότια Οσετία και την Αμπχαζία) ξανά υπό γεωργιανή διακυβέρνηση (βλ. "NY Times", 13/8/2008: "Κατόπιν αμφιλεγόμενων μηνυμάτων από τις ΗΠΑ, ξέσπασε πόλεμος στη Γεωργία"). Την Παρασκευή 8/8, ύστερα από μία εβδομάδα αψιμαχιών στα σύνορα με την Οσετία, οι "Times" ανέφεραν ότι "Γεωργιανοί αξιωματούχοι είπαν ότι τα στρατεύματά τους είχαν προβεί σε μια σημαντική επιχείρηση στην αποσχισθείσα περιοχή της Νότιας Οσετίας… και είχαν λάβει θέσεις έξω από την πρωτεύουσα της, το Τσχινβάλι". Οι "NY Times" αναφέρουν ότι στην αρχή της "επιχείρησης", "οι μονάδες του γεωργιανού στρατού που εκπαιδεύονταν από Αμερικανούς συμβούλους δεν εμφανίστηκαν για τις ασκήσεις της ημέρας. Κάνοντας μια αναδρομή, Αμερικανοί αξιωματούχοι είπαν ότι είναι φανερό πως είχαν διαταχθεί να κινητοποιηθούν για την αποστολή στη Νότια Οσετία από τους διοικητές τους". Είναι δύσκολο να πιστέψει κανείς ότι ολόκληρες μονάδες στρατευμάτων που εκπαιδεύονταν από τις ΗΠΑ απλά θα "απουσίαζαν" μια μέρα για να πάνε να επιτεθούν σε ένα σύμμαχο της Ρωσίας… χωρίς την έγκριση των ΗΠΑ… ή ότι οι Γεωργιανοί ηγέτες θα ξεκινούσαν έναν πόλεμο περιφρονώντας τις ΗΠΑ.

Μετά τη γεωργιανή "επιδρομή", η Ρωσία, υπό το πρόσχημα της προστασίας των Οσέτιων από "ακρότητες", έστειλε χιλιάδες στρατιώτες και τανκς όχι μόνο στη Νότια Οσετία αλλά και στην Αμπχαζία (άλλη μεγαλύτερη αυτόνομη περιοχή στη Γεωργία) και στην ίδια την κεντρική Γεωργία. Οι γεωργιανές δυνάμεις νικήθηκαν και, μέχρι τις 12 Αυγούστου, η Ρωσία είχε καταλάβει το Γκόρι, 40 μίλια από τη γεωργιανή πρωτεύουσα (από τότε έχουν απομακρυνθεί μέχρις ενός σημείου, αλλά ακόμα και οι όροι της εκεχειρίας μοιάζουν να ανοίγουν το δρόμο για τη συνεχή ρωσική στρατιωτική παρουσία στη Γεωργία).

Όλα αυτά δεν είναι παρά ένας εφιάλτης για τις λαϊκές μάζες. Χιλιάδες Οσέτιοι διέφυγαν κατά μήκος των ρωσικών συνόρων και χιλιάδες άλλοι βρήκαν καταφύγιο σε υπόγεια, καθώς το Τσχινβάλι βομβαρδιζόταν πολιορκούμενο από τις γεωργιανές δυνάμεις. Οι "Times" ανέφεραν τα λόγια μιας γυναίκας από την Οσετία που, όταν τελικά βγήκε από το υπόγειό της, είπε ότι η πόλη γύρω της "έμοιαζε σαν το τέλος του κόσμου". Ερωτώμενη πώς αισθανόταν, είπε: "Δεν έχω φάει για τρεις μέρες. Πεινάω, έτσι αισθάνομαι". Και πολλές εκατοντάδες πολίτες, αν όχι χιλιάδες, έχασαν τη ζωή τους αυτή την εβδομάδα πολέμου. Όλα αυτά απλώς πολλαπλασιάστηκαν με τη ρωσική επέμβαση που εξάπλωσε τον πόλεμο στη Γεωργία, με επιθέσεις σε μεγάλες πόλεις.

Οι βασικοί αντιδραστικοί ηγέτες που ενεπλάκησαν σε αυτή τη σύγκρουση έχουν πράγματι βάλει τα δυνατά τους να σπάσουν το παγκόσμιο ρεκόρ στην υποκρισία, εμγανιζόμενοι ως υπερασπιστές των αθώων θυμάτων, της ελευθερίας και του δικαιώματος των εθνών για αυτοδιάθεση. Ο Μπους, που μόλις τελείωσε με τις εισβολές και τις "αλλαγές καθεστώτος" στο Ιράκ και το Αφγανιστάν και εργάζεται πυρετωδώς για τον ίδιο στόχο στο Ιράν, επιμένει τώρα ότι "η εδαφική ακεραιότητα της Γεωργίας πρέπει να γίνει σεβαστή" και καταδίκασε τον "τραμπουκισμό και τον εκφοβισμό" της Ρωσίας. Ο Πούτιν, ηγέτης μιας χώρας που επανειλημμένα εισέβαλε στην Τσετσενία (η οποία βρίσκεται στην ίδια περιοχή με τη Γεωργία) για να συνθλίψει το κίνημα ανεξαρτητοποίησής της, τώρα ανακοινώνει ότι η Ρωσία απλώς δεν μπορούσε να κρατηθεί όταν είδε μια μικρή χώρα να γίνεται αντικείμενο επίθεσης από μια μεγαλύτερη δύναμη! Έτσι, ο Γεωργιανός πρόεδρος Σαακασβίλι παρουσιάστηκε στον αμερικανικό Τύπο ως μεγάλος υπερασπιστής της "δημοκρατίας" και της "ελευθερίας". Ας θυμίσουμε ότι, πέρα από το να είναι ένα αδιάντροπο εργαλείο των εγκλημάτων των Αμερικανών στο Ιράκ, ο Σαακασβίλι χρησιμοποίησε τα ΜΑΤ και στρατιωτικές δυνάμεις οπλισμένες με οπλοπολυβόλα για να διαλύσει βίαια διαδηλωτές στην Τιφλίδα το 2007, λεηλατώντας τηλεοπτικούς σταθμούς και φυλακίζοντας ηγέτες των αντιφρονούντων.

Όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές σ’ αυτόν τον πόλεμο επιδιώκουν αντιδραστικά και ιμπεριαλιστικά συμφέροντα, κι αυτό τονίζει για μια ακόμα φορά την έντονη ανάγκη να ανοίξουμε έναν άλλο δρόμο για την ανθρωπότητα, μακριά από αυτό το σκοτεινό παρελθόν των καταπιεστικών καθεστώτων και των κυνικών πολέμων.

Τι επιφυλάσσει το μέλλον

Τα πράγματα βρίσκονται ακόμα σε αδιάκοπη κίνηση. Ενώ ο πόλεμος πήγε άσχημα για τις δυνάμεις των ΗΠΑ στην ίδια τη Γεωργία και η ρωσική ισχύς στη Νοτιοδυτική Ασία έχει ως αποτέλεσμα μάλλον αυξηθεί, οι ΗΠΑ κινούνται προκειμένου να αρπάξουν το πλεονέκτημα στην Ανατολική Ευρώπη. Το κλειδί γι’ αυτό είναι η υπογραφή συμφωνίας ανάμεσα στις ΗΠΑ και στην Πολωνία για την εγκατάσταση αμερικανικής πυραυλικής αμυντικής βάσης στο έδαφος της Πολωνίας. Παράλληλα, υπάρχει η δέσμευση ότι, τουλάχιστον προσωρινά, Αμερικανοί στρατιώτες θα επανδρώσουν θέσεις αεράμυνας στην Πολωνία "με προσανατολισμό προς τη Ρωσία" ("NY Times"). Αντιδραστικοί Πολωνοί ηγέτες, που εποφθαλμιούν ξεκάθαρα τη Γεωργία, είπαν στους "Times" ότι "η Πολωνία και οι Πολωνοί δεν θέλουν να είναι σε συμμαχίες στις οποίες η βοήθεια έρχεται καθυστερημένα – δεν αξίζει όταν η βοήθεια έρχεται σε νεκρούς. Η Πολωνία θέλει να συμμετέχει σε συμμαχίες όπου η βοήθεια έρχεται από την αρχή οποιασδήποτε πιθανής σύγκρουσης".

Οι διαπραγματεύσεις γύρω απ’ αυτή τη συμφωνία κράτησαν τρία χρόνια για να κλείσουν ξαφνικά την αυγή της γεωργιανής διαμάχης. Οι "New York Times" την περιγράφουν ως "την πιο σημαντική αντίδραση στις στρατιωτικές επιχειρήσεις της Ρωσίας στη Γεωργία ως τώρα".

Οι επιθετικές κινήσεις από τις ΗΠΑ, οι αντιδράσεις από τους αντίπαλους ιμπεριαλιστές, οι "μπαλαντέρ" διάφορων μικρότερων χωρών που επιδιώκουν το συμφέρον τους μέσα στο γενικό πλαίσιο της αμερικανικής κυριαρχίας, που όμως πιέζουν και ελίσσονται για άμεση τοποθέτηση αλλά και ψάχνουν για την ευκαιρία που εντέλει θα τους "φέρει από πάνω"… όλα αυτά κάνουν τον κόσμο ένα πολύ ρευστό τοπίο. Και πρόκειται για ένα τοπίο που κραυγάζει για ένα δυνατό, απελευθερωτικό επαναστατικό κομμουνιστικό κίνημα, που θα προσφέρει στις μάζες την ευκαιρία να γίνουν κάτι άλλο πέρα από θύματα που επιλέγουν να προσδεθούν στα σχέδια και στις μηχανορραφίες του ενός ή του άλλου καταπιεστή.

^{* Άρθρο που δημοσιεύθηκε στη "Revolution", την εφημερίδα του Επαναστατικού Κ.Κ. ΗΠΑ
(φύλλο 141, 24/8/2008)}