Εδραίωση της ισότιμης συμμετοχής όλων

Άλκης Ρήγος, Γραμματεία ΣΥΡΙΖΑ, μη μέλος συνιστώσας

1 Τι ΣΥΡΙΖΑ έχει ανάγκη ο κόσμος και η Αριστερά; Υπάρχει κοινή εκτίμηση ανάμεσα στις συνιστώσες και τους ανένταχτους για το ποιος ΣΥΡΙΖΑ είναι σήμερα αναγκαίος και χρήσιμος;

2 Από πολλές πλευρές ακούγεται ότι το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ είναι οι συνιστώσες. Εκτιμάτε ότι το προηγούμενο διάστημα εκδηλώθηκαν –και πώς– ηγεμονικές διαθέσεις, οι οποίες τραυμάτισαν το εγχείρημα; Πώς μπορούν να αποτραπούν αντίστοιχες συμπεριφορές και πρακτικές στο μέλλον;

1 Σε μια δύσκολη, αντιφατική και πολύπλοκη κοινωνικοπολιτική, οικολογική, πολιτισμική και ιδεολογική πραγματικότητα, που τα εκμεταλλευτικά και αλλοτριωτικά φαινόμενα εντείνονται, οι αριστεροί πολίτες που επιμένουν να παλεύουν αντιστεκόμενοι, είδαν στο ενωτικό εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ την ελπίδα ενός νέου πολιτικού μορφώματος, το οποίο, υπερβαίνοντας παραδοσιακές στερεοτυπικές αντιλήψεις δράσης και οργάνωσης, θα επιχειρούσε με ένα βαθιά ανανεωτικό, ριζοσπαστικό και αυτοδιαχειριστικό λόγο να ανταποκριθεί στις σύγχρονες ανάγκες των καταπιεσμένων κοινωνικών τάξεων, στρωμάτων και κοινωνικών κατηγοριών, με μια στρατηγική υπέρβασης του νεοφιλελεύθερου καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής, με επίκεντρο τον πολίτη. Έχω την αίσθηση ότι το κοινωνικό αυτό αίτημα-ανάγκη δεν τον έχουν κατανοήσει όλες και όλοι που μετέχουν στον ΣΥΡΙΖΑ με τον ίδιο τρόπο και σ’ όλο του το βάθος, γι’ αυτό και δεν έχουμε κατορθώσει να απαντήσουμε μέχρι σήμερα με επάρκεια και συνέπεια σ’ αυτό. Να δείξουμε έμπρακτα ότι ο κυρίαρχος τρόπος παραγωγής αντιβαίνει τις αντοχές της φύσης, είναι βαθιά απάνθρωπος και ουσιαστικά αντιδημοκρατικός. Να αποδείξουμε όχι μόνο με τις επεξεργασμένες εναλλακτικές μας προτάσεις, αλλά και με την κινηματική μας ετοιμότητα σε κάθε πτυχή του δημόσιου χώρου, την ελκτικότητα και το ρεαλιστικά εφικτό του οράματός μας. Να κατακτήσουμε την Δημοκρατία που αναζητάμε ως τρόπο ζωής και οργάνωσης της κοινωνίας και στο εσωτερικό του εγχειρήματός μας έτσι ώστε όλα τα μέλη μας, να συν-σκέπτονται, να συν-αποφασίζουν και να συν-πράττουν ισότιμα σε συνθήκες πραγματικής συν-τροφικότητας για όλα τα θέματα που αφορούν τον κοινό σκοπό. Όχι ότι δεν κάναμε βήματα προς αυτές τις κατευθύνσεις –και με τις επεξεργασίες μας και με την δράση μας, μέσα και έξω από τους θεσμούς–, αλλά δεν κατορθώσαμε να υπερβούμε τις ιστορικές ιεραρχικές μας δομές οργάνωσης, τους ιδιότυπους κομματικούς πατριωτισμούς μας, τους προσωπικούς μικροαστικούς παραγοντισμούς, να παράγουμε πολιτισμικά ένα νέο ηγεμονικό αριστερό λόγο. Οι χιλιάδες αριστεροί που, χωρίς να ανήκουν σε κάποια συνιστώσα, αγκάλιασαν το ενωτικό μας εγχείρημα, έμειναν και μένουν έξω από τη συνδιαμόρφωση της πολιτικής μας, όπως σε μεγάλο βαθμό μένουν και τα απλά μέλη των συνιστωσών, που βιώνουν τον ΣΥΡΙΖΑ διά… αντιπροσώπων!

2 Το πρόβλημα του ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι οι συνιστώσες του – αυτό είναι ο πλούτος του. Αντίθετα, νομίζω ότι είναι η μη όσμωση σε κοινές οργανώσεις και δράσεις ισότιμα και συνυπεύθυνα όλων, σε όλα τα κύτταρα του κοινωνικού μας σχηματισμού. Είναι η έλλειψη εσωτερικής δημοκρατικής ζωής, η δημιουργία και μεταξύ μας διαφόρων κατηγοριών πολιτών, η ύπαρξη ενός ιδιότυπου υποδόριου αρχηγισμού, η διαιώνιση της απαράδεκτης διάκρισης στελεχών και… μάζας οπαδών. Προφανώς γι’ αυτό δεν φταίμε όλες και όλοι το ίδιο, προφανώς και ηγεμονικές τάσεις εμφανίστηκαν στην κοινή μας πορεία τόσο από συνιστώσες όσο και από ηγετικά στελέχη, προφανώς ο κυρίαρχος μικροαστισμός της πολιτικής και κοινωνικής ζωής επιδρά και στο εσωτερικό μας –δεν γίνεται διαφορετικά, αλλιώς δεν θα ήταν κυρίαρχος– και προφανώς όλα αυτά έχουν τραυματίσει την φερεγγυότητα του ΣΥΡΙΖΑ, όσο και σ’ ένα βαθμό τις συντροφικές προσωπικές μας σχέσεις. Δεν βγαίνει τίποτε όμως με το να τα αναπαράγουμε. Κανέναν και καμία δεν θα δικαιώσει με αυτόν τον τρόπο η ιστορία. Για να αποτραπούν αυτές οι πρακτικές στο μέλλον, οφείλουμε να τις υπερβούμε δημιουργικά, μέσα από την εδραίωση της ισότιμης συμμετοχής όλων –ανδρών, γυναικών, μελών συνιστωσών ή όχι– στην πορεία και τα όργανα του ενωτικού πρωτότυπου αυτού εγχειρήματος, με ανακλητότητα και εναλλαγή σε όλες τις θέσεις, κομματικές και κοινοβουλευτικές, μέσα από ξεκάθαρες καταστατικές πρόνοιες, για την αντιπροσωπευτικότητα συνιστοσών κα μη στα όργανα του ΣΥΡΙΖΑ. Καμιά πρακτική σκοπιμότητα, κανένα “ειδικό μέγεθος”, κανένα βέτο δεν θα πρέπει να επιτρέψουμε να ανατρέψει αυτές τις στοιχειώδεις δημοκρατικές αρχές.

Όσες και όσοι λοιπόν αναλάβαμε την ιστορική πολιτική ευθύνη, της συγκρότησης, πλαισίωσης και πορείας του ΣΥΡΙΖΑ, οφείλουμε μπροστά στην πολιτικοοργανωτική μας Συνδιάσκεψη να τις κατοχυρώσουμε, αν δεν θέλουμε για μια φορά ακόμη να βρεθούμε αναντίστοιχοι με την απαίτηση του κοινωνικού σώματος της Αριστεράς που παρακολουθεί ελπίζοντας το εγχείρημά μας, το οποίο είναι πολλαπλά ευρύτερο της πολιτικής του αποτύπωσης.