Και ενώ η ορμητική είσοδος στο πολιτικό προσκήνιο του ΣΥΡΙΖΑ και των λαϊκών κινητοποιήσεων αποτελεί ένα σαφές προμήνυμα ότι "αλλάζει το τοπίο", ο δικομματισμός ανασυντάσσεται. Σε αγαστή σύμπνοια τόσο στα εθνικά ζητήματα όσο και στα εργασιακά, επιχειρεί να στοιχίσει πίσω από ψευδο-βέτο την κοινωνία, να αποπροσανατολίσει από τα πραγματικά επίδικα, να σπείρει την απογοήτευση ότι οι αγώνες δεν έχουν αποτέλεσμα. Η σύμπλευση ΠΑΣΟΚ και ΝΔ κάθε άλλο παρά άσχετη είναι με τη ανησυχία που προκλήθηκε στα δυναμικά κέντρα από τις διαθέσεις και την αγωνιστικότητα που εκφράστηκε την προηγούμενη περίοδο. Με δεδομένη, επίσης, τη συνεχή προσπάθεια των ΜΜΕ (βοηθούσης και της Ανανεωτικής Πτέρυγας του ΣΥΝ) να ρυμουλκηθεί ο ριζοσπαστισμός του ΣΥΡΙΖΑ στο κεντροαριστερό σενάριο, με δεδομένη τη συνέχιση της συκοφάντησης του ΣΥΡΙΖΑ από το ΚΚΕ, φαίνεται να διαμορφώνεται μια άτυπη συνισταμένη των δυνάμεων που θέλουν να μείνουν τα πράγματα ως έχουν, ενάντια στη μόνη "μη προβλέψιμη" και "μη ελέγξιμη" από τον αστισμό δύναμη του πολιτικού σκηνικού. Θα καταφέρουν να μας γυρίσουν στην εποχή της παντοκρατορίας του δικομματισμού; Η μάχη είναι σε εξέλιξη και, σε σημαντικό βαθμό, θα κριθεί από το κατά πόσο θα γίνει φανερή σε πολύ κόσμο η ουσιαστική συμφωνία σε όλα τα μέτωπα ΝΔ και ΠΑΣΟΚ.
Κοινή στάση στα εθνικά ζητήματα
Η όλη διαχείριση του ζητήματος της ονομασίας της πΓΔΜ και της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ απέδειξε πόσο κοινή στάση στα εθνικά ζητήματα έχουν οι δύο πτέρυγες του δικομματισμού.
Συμφωνούν και αποδέχονται τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ και τον εν γένει ρόλο που αυτό παίζει σε πλανητική κλίμακα. Και μάλιστα σχεδίασαν και επέβαλαν από κοινού μια μετατόπιση του κύριου ζητήματος που χαρακτήρισε τη διάσκεψη του ΝΑΤΟ στο Βουκουρέστι: αντί να συζητηθεί στην ελληνική κοινωνία το αμερικάνικο σχέδιο για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, με εφιαλτικές συνέπειες για την ειρήνη στην περιοχή, το κύριο ζήτημα έγινε η συζήτηση για το όνομα της πΓΔΜ (χωρίς, μάλιστα, να τεθεί το ζήτημα του αλυτρωτισμού που προβλέπεται στο σύνταγμα). Παράλληλα, περίσσεψαν οι κορόνες για ένα βέτο, που ίσα ίσα ψελλίστηκε, για το ότι δήθεν "η ελληνική πλευρά είπε όχι στον Μπους για τα Σκόπια". Μήπως όμως άκουσε κανείς να λέει κάτι η ελληνική πλευρά για την πρόσκληση στο ΝΑΤΟ Αλβανίας και Κροατίας; Μήπως είπε κάτι η ελληνική πλευρά για τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ με Ουκρανία και Γεωργία; Μήπως είπε κάτι για τις δολοφονικές επεμβάσεις του ΝΑΤΟ ανά τον κόσμο και ειδικά για το Αφγανιστάν, όπου παραμένει η ελληνική δύναμη; Μήπως για την αντιπυραυλική ασπίδα, το πιο επιθετικό σχέδιο των Αμερικάνων; Σε όλα αυτά, με τη συναίνεση των δύο πτερύγων του δικομματισμού, τσιμουδιά και αποδοχή της πολεμοκάπηλης ιμπεριαλιστικής πολιτικής. Ή μήπως έχει κανείς την αφέλεια να πιστεύει ότι όλ’ αυτά τα ζητήματα δεν ακουμπούν την Ελλάδα;
Συμφωνούν και αποδέχονται το αμερικάνικο πλαίσιο συμφερόντων για την αντιμετώπιση των εθνικών ζητημάτων. Υποτίθεται κάτι ψελλίζουν για τις διαπραγματεύσεις με την πΓΔΜ, όπως να γίνονται στο πλαίσιο του ΟΗΕ – κι αυτό γιατί είναι εμφανής η αμερικάνικη στήριξη της αδιαλλαξίας και του αλυτρωτισμού που ηγεμονεύει στην πΓΔΜ. Όταν όμως οι Αμερικάνοι πιέζουν, όταν η Κοντολίζα, ο Φριντ, ο Μπράιζα παρεμβαίνουν απροκάλυπτα και ζητούν υποχωρήσεις είτε στο ζήτημα της πΓΔΜ είτε στο ζήτημα των αγωγών είτε εγείρουν μειονοτικά ζητήματα, τότε και ο Καραμανλής και ο Παπανδρέου και η Μπακογιάννη καταπίνουν τη γλώσσα τους. Μάλιστα, η πιο φιλοαμερικάνικη στάση εκδηλώνεται από τον Γ. Παπανδρέου, που έφτασε να στείλει επιστολή στον Αμερικανό πρέσβη και να ζητήσει εύνοια στο ζήτημα του ονόματος εν ονόματι της παράδοσης της Σούδας στους Αμερικάνους (βλ. "Αριστερά!" τ. 240 σελ. 6) – κι αυτή η στάση βοηθά τον Καραμανλή να πλασάρεται δήθεν σαν πιο "ανεξάρτητος".
Συμφωνούν και αποδέχονται να υπηρετούν τα βασικά και καίρια αιτήματα των Αμερικάνων. Καμία σκέψη για επιστροφή των Ελλήνων στρατιωτών που βρίσκονται έξω από τα σύνορα. Πλήρης κατανόηση στα αμερικάνικα αιτήματα για διεύρυνση της βάσης της Σούδας, για επεκτάσεις ώστε να προσεγγίζουν πυρηνοκίνητα υποβρύχια, για χρησιμοποίηση των νοσοκομείων, για διεύρυνση του καθεστώτος της "ετεροδικίας" (εγκληματούν οι Αμερικάνοι στρατιωτικοί αλλά δικάζονται στη χώρα τους). Καμία σκέψη για αμφισβήτηση του ΝΑΤΟϊκού ελέγχου στο Αιγαίο. Και παρακάλια για κάποιο αντάλλαγμα από τους Αμερικάνους, ώστε να επικυρωθεί από την Ελλάδα η ανεξαρτησία του Κοσόβου.
Μαζί και στη νέα μεταρρυθμιστική λαίλαπα
Παρά το ότι δεν είναι τόσο εμφανής όσο στα εθνικά ζητήματα, ο συναινετικός δικομματισμός είναι εξίσου υπαρκτός και στο κοινωνικό-μεταρρυθμιστικό μέτωπο. Οι κινήσεις εντυπωσιασμού του ΠΑΣΟΚ (π.χ. πρόταση μομφής) δεν έχουν καμία επίδραση στους συσχετισμούς και στην κοινωνία – μάλλον αναπαράγουν ένα κλίμα μοιρολατρείας και δεν έχουν καμία επίπτωση στην προώθηση του νεοφιλελευθερισμού. Αντίθετα, το ΠΑΣΟΚ, με πολύ ουσιαστικό τρόπο, στηρίζει το κοινωνικό μέτωπο της κυβέρνησης ενάντια στους εργαζόμενους:
Στο Ασφαλιστικό, το ΠΑΣΟΚ συναίνεσε στην υλοποίηση από την κυβέρνηση της ΝΔ του αντι-ασφαλιστικού νόμου Ρέππα, που ψήφισε το ΠΑΣΟΚ αλλά ισχύει από φέτος. Σε σχέση δε με το νέο νόμο της Πετραλιά, η συνδικαλιστική γραφειοκρατία των ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να καταλαγιάσει η πρωτοφανής διάθεση αντίστασης και αγώνα του κόσμου και, φυσικά, αμέσως μετά την ψήφισή του έκλεισε τις κινητοποιήσεις.
Στο ζήτημα των μισθών δεν θα μπορούσε να υπάρξει μεγαλύτερη συμπαιγνία ανάμεσα σε ΝΔ και ΠΑΣΟΚ από την επαίσχυντη συμφωνία που υπογράφτηκε κάτω από τους επαίνους του ΣΕΒ.
Στο εργασιακό ετοιμάζονται εφιαλτικές αλλαγές στο πλαίσιο της διαβόητης "flexicurity". Κι εδώ η κυβέρνηση αξιοποιεί την ΠΑΣΟΚική συναίνεση, καθώς το πόρισμα της σχετικής "επιτροπής σοφών" (τρομάρα τους!) υπογράφεται από τον καθηγητή Κουκιάδη, στέλεχος των κυβερνήσεων Σημίτη και κεντροαριστερής τοποθέτησης. Πρόσφατα, άλλωστε, έγινε συνάντηση Αλογοσκούφη-Πολυζωγόπουλου, που ως πρόεδρος της ΟΚΕ (Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή) επιδιώκει να διαχειριστεί τον "κοινωνικό διάλογο". Να τι προτείνει η επιτροπή Κουκιάδη και πρόθυμα υιοθετεί η κυβέρνηση: απελευθέρωση απολύσεων, μη καταβολή αποζημιώσεων για απολύσεις, μετατροπή συμβάσεων αορίστου χρόνου σε συμβάσεις μερικής απασχόλησης. Την ίδια στιγμή, ετοιμάζεται η εφαρμογή του –παλιότερα ψηφισμένου– νόμου για την κατεδάφιση των εργασιακών σχέσεων στις ΔΕΚΟ, καθώς κατά τον Γ. Αλογοσκούφη, "εργασιακές σχέσεις δύο ταχυτήτων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα δεν δικαιολογούνται".
Στις ιδιωτικοποιήσεις, στον ΟΤΕ, στα λιμάνια, στην Ολυμπιακή, που έχουν κεντρικό πολιτικό χαρακτήρα και, φυσικά, τεράστιο κερδοσκοπικό ενδιαφέρον για το πολυεθνικό κεφάλαιο, εκφράζεται μια εναρμονισμένη συγχορδία δικομματισμού και ΜΜΕ, ώστε το ξεπούλημα να εξελιχθεί "σαλαμοποιημένο" και κυρίως χωρίς κεντρική πολιτική αντιπαράθεση. Οι εργαζόμενοι αφήνονται να παλεύουν μόνοι τους, παρά το ότι καταγράφεται μια θεαματική μεταστροφή της κοινής γνώμης υπέρ του δημόσιου χαρακτήρα των ΔΕΚΟ, ακόμη και της τόσο συκοφαντημένης Ολυμπιακής. Ας μην ξεχνάμε όμως ότι το ΠΑΣΟΚ άνοιξε το δρόμο και η ΝΔ ολοκληρώνει το ξεπούλημα.
Το νέο ευρωσύνταγμα, η νέα εκδοχή της συνταγματοποίησης του νεοφιλελευθερισμού και της στρατιωτικοποίησης της ΕΕ, οδεύει προς επικύρωση από τη Βουλή. Με την αμέριστη στήριξη ΝΔ και ΠΑΣΟΚ και χωρίς, φυσικά, προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία, δηλαδή σε δημοψήφισμα.
Ο δικομματισμός υπηρέτης πολλών αφεντάδων
Μπορεί η κυβέρνηση να μην υιοθέτησε το αίτημα του ΝΑΤΟ για ενίσχυση της ελληνικής δύναμης στο Αφγανιστάν, όπως και οι περισσότερες χώρες της "παλαιάς Ευρώπης" (εξαίρεση η Γαλλία του Σαρκοζί, που στέλνει 700 στρατιώτες επιπλέον), έπραξε όμως το "συμμαχικό" της καθήκον: ανανέωσε την παρουσία της ελληνικής δύναμης, και πλέον νέες διμοιρίες Ελλήνων στρατιωτών σπεύδουν στο Αφγανιστάν, αντικαθιστώντας τη μέχρι τώρα δύναμη. Μαζί με τους στρατιώτες θα επισκεφθεί το ΝΑΤΟϊκό σφαγείο και κοινοβουλευτική αντιπροσωπία από βουλευτές της Ν.Δ., του ΠΑΣΟΚ και του ΛΑΟΣ. Κοινή φιλοατλαντική στάση. Ο ΣΥΡΙΖΑ, διά του Αλ. Αλαβάνου, έκανε έκκληση να μην πραγματοποιηθεί ούτε η ανανέωση της ελληνικής αποστολής ούτε το ταξίδι των βουλευτών.
Παράλληλα, ο πρωθυπουργός ταξιδεύει στη Μόσχα, επιχειρώντας να κερδίσει τη διέλευση ενός ακόμη αγωγού φυσικού αερίου από τη χώρα. Πρόκειται για αγωγό που μεταφέρει φυσικό αέριο στην Κεντρική Ευρώπη, και ο μέχρι στιγμής σχεδιασμός για τη διαδρομή του είναι μέσω Βουλγαρίας, Σερβίας και Αυστρίας. Τα ανοίγματα αυτά της κυβέρνησης Καραμανλή στην ενεργειακή πολιτική δεν πρέπει να θεωρούνται σαν βήματα προς μια ανεξάρτητη πολιτική, αλλά σαν βήματα προς μια πολυ-εξαρτημένη πολιτική. Μια πολιτική που μαζί με τους αγωγούς και τα περιορισμένα οικονομικά οφέλη (που, ούτως ή άλλως, μια ελάχιστη μειοψηφία γεύεται) φέρνει και πιο έντονη την αντανάκλαση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών και πιέσεων στην περιοχή και στη χώρα, καθώς και τη φαλκίδευση της εθνικής ανεξαρτησίας (η ζώνη των αγωγών είναι περιορισμένης κυριαρχίας) μαζί με πληθώρα περιβαλλοντικών προβλημάτων. Άλλη οφείλει να είναι η κατεύθυνση της ανάπτυξης της χώρας και όχι ο "ενεργειακός δίαυλος".
Κείμενα: Χρίστος Καραμάνος