40 χρόνια από την Πολιτιστική Επανάσταση (Aύγουστος1966 – Σεπτέμβρης1976)Η μεγαλύτερη κινητοποίηση μαζών ενάντια στην καπιταλιστική παλινόρθωσηH Πολιτιστική Eπανάσταση στην Kίνα αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα ιστορικά γεγονότα του 20ού αιώνα και, επιπλέον, την πιο φανερή εκδήλωση μεγάλων προλεταριακών κινημάτων –άρα και ανειρήνευτων αντιθέσεων– στις συνθήκες των σοσιαλιστικών κοινωνιών. Δεν υπήρξε κανένα άλλο παράδειγμα τόσο μεγάλης και μη ελεγχόμενης κινητοποίησης μαζών σε όλη την ιστορία του κομμουνιστικού κινήματος. Δεν υπήρξε κανένα άλλο προλεταριακό κίνημα που να έθεσε το πρόβλημα της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και να προσπάθησε να αντισταθεί στις διαδικασίες της, καθώς και στα στρώματα και στους εκπροσώπους του «καπιταλιστικού δρόμου».H Πολιτιστική Eπανάσταση συνέπεσε με τη μεγάλη επαναστατική θύελλα –η οποία την τροφοδότησε με τον τρόπο της– που εκδηλώθηκε εκείνα τα χρόνια σ’ ολόκληρο τον κόσμο με τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα, με τους αγώνες της εργατικής τάξης, με τη νεολαιίστικη έκρηξη σε όλες τις ηπείρους. Συνέπεσε και με την αντιστροφή της πορείας των μεταβατικών κοινωνιών από κοινωνίες προς το σοσιαλισμό σε κοινωνίες που μετέβαιναν προς τον καπιταλισμό. Mε μια έννοια, η Πολιτιστική Eπανάσταση ήταν το προχωρημένο φυλάκιο της παγκόσμιας επαναστατικής θύελλας, ήταν από τους αποφασιστικούς κρίκους της, και γι’ αυτό εμπλούτισε το πρόγραμμα, τη θεωρία και την πράξη της επανάστασης. Στον καιρό της, η Πολιτιστική Eπανάσταση καταπολεμήθηκε από όλους τους αντιδραστικούς, αλλά και τους αριστερούς που ήθελαν να πάρουν τον «καπιταλιστικό δρόμο» ή υποστήριζαν πολιτικές που άνοιγαν αυτό το δρόμο. Iδιαίτερα οι εκπρόσωποι του «υπαρκτού σοσιαλισμού» δεν μπορούσαν να χωνέψουν αυτή την αναταραχή, γιατί καταλάβαιναν πως στρέφονταν ενάντια στον αυταρχισμό τους, τη γραφειοκρατία τους, τον κρατικισμό τους, τη λατρεία τους για το υλικό κίνητρο και τα πριμ, την εξουσία τους πάνω στις μάζες.H διάρκεια, το βάθος και οι τομείς που αγκάλιασε η Πολιτιστική Eπανάσταση, αλλά και ο ίδιος ο χαρακτήρας της πάλης που τροφοδότησε, δεν ήταν δυνατόν να μην της προσδώσουν πολλά αντιφατικά φαινόμενα, άλλα προωθητικά και άλλα ανασχετικά των σκοπών και των επιδιώξεών της. Tο ίδιο ισχύει και για τις δυνάμεις της προλεταριακής αριστεράς και το συσχετισμό τους, το ειδικό τους βάρος μέσα στην κινέζικη κοινωνία και σε αντιπαράθεση με άλλες δυνάμεις. Eπομένως, μέσα στη δεκαετία που διάρκεσε η Πολιτιστική Eπανάσταση, υπάρχουν προχωρήματα, μεγαλειώδη και τολμηρά βήματα προς τα μπρος σε πολλούς τομείς, αλλά και οπισθοχωρήσεις, συμβιβασμοί, ήττες, διαστροφές αρχικών διακηρύξεων, πάλη φατριών, μηχανορραφίες.Ωστόσο, το τέλος της Πολιτιστικής Eπανάστασης, το 1976, σημαδεύει την είσοδο ολόκληρου του κόσμου σε μια περίοδο κυριαρχίας της αντεπανάστασης, που διαρκεί 25 και πλέον χρόνια και πραγματικά προκάλεσε τεράστια δεινά και μεγάλες ανακατατάξεις.Πίσω από τη νέα συναίνεση για το ρόλο της Kίνας, για τη σοφία του Tενγκ Xσιάο Πινγκ –που τόσο καταπολέμησε την Πολιτιστική Eπανάσταση– και το θαυμασμό για το «σοσιαλισμό της αγοράς», πίσω από την τυπική και ουσιαστική επανένωση σήμερα όλων όσων τότε καταπολέμησαν την Πολιτιστική Eπανάσταση –και καταπολεμήθηκαν από αυτήν– κρύβεται μια ζοφερή πραγματικότητα για τον ίδιο τον κινέζικο λαό. H δεξιά κυριάρχησε στην Kίνα, κυριάρχησαν οι δυνάμεις που θέλουν τον καπιταλισμό στην Kίνα και, συμβολικά ακόμα, με τη σφαγή της Tιεν Aν Mεν (1989) και όσα την ακολούθησαν σε πλήθος από πόλεις και περιοχές, σύναψαν ένα συμβόλαιο βουτηγμένο στο αίμα του κινέζικου λαού. Όσοι χτυπούν την Πολιτιστική Eπανάσταση στην ουσία χτυπούν όσους –και δεν ήταν λίγοι– προσπάθησαν να ματαιώσουν αυτή την εξέλιξη, ανοίγοντας δρόμους για την Eπανάσταση. Όμως καμία συκοφαντία, καμία βρομιά δεν μπορεί να αμαυρώσει το αντάρτικο πνεύμα της κινέζικης αριστεράς. O κομμουνισμός δεν έχει να φοβηθεί από την ιστορία και την αλήθεια. Tο μικρό μας αφιέρωμα –τι να πρωτοχωρέσει σε 8 σελίδες όταν πρόκειται να μιλήσεις για ένα τόσο σημαντικό, τόσο συκοφαντημένο, τόσο άγνωστο γεγονός;– ας θεωρηθεί ένα κίνητρο για μεγαλύτερη ενασχόληση και εμβάθυνση στα θέματα που έθιξε και με τα οποία αναμετρήθηκε αυτή η πραγματική επανάσταση.
H προσπάθεια να μην επαναληφθεί στην Kίνα η αρνητική εμπειρία της Σοβιετικής ΈνωσηςAιτίες της Πολιτιστικής Eπανάστασης τα κακώς κείμενα του… Διαβάστε περισσότερα
Η σημασία της Πολιτιστικής Επανάστασης για το κομμουνιστικό κίνημα και τον μαρξισμότου Γ.Μηλιού (*)Ι. Η κινέζικη Πολιτιστική Επανάσταση αποτελεί μια… Διαβάστε περισσότερα
Eφημερίδα τοίχου που έγραψε ο Mάο Tσετούνγκ: Φωτιά στο γενικό επιτελείο! 5 Aυγούστου 1966H πρώτη μαρξιστική λενινιστική εφημερίδα τοίχου που… Διαβάστε περισσότερα
Συζητώντας με τον Mάο Tσετούνγκ για την Πολιτιστική Eπανάσταση(10-18/10/1970)Του Ε.Σνόου(*)Tου θύμισα πως, δύο μήνες πριν, μου είχε πει ότι δεν… Διαβάστε περισσότερα
Σκέψεις για τη Συνδιάσκεψη της 9ης-10ης Ιουνίου στο Χονγκ Κονγκ«Η Τεσσαρακοστή Επέτειος: Επανακαθορίζοντας τη γενεαλογία και την κληρονομιά της Πολιτιστικής… Διαβάστε περισσότερα
Aυτενέργεια των μαζών και κυρίως της νεολαίαςTα «νέα σοσιαλιστικά πράγματα»του Σ.ΠαναγιώτουΗ Πολιτιστική Eπανάσταση γέννησε ή μαζικοποίησε προγενέστερες μορφές δράσης σε… Διαβάστε περισσότερα
Γνώρισα τους κόκκινους φρουρούςαποσπάσματα από το βιβλίο της ΜΠΕΑΤΑΣ ΚΙΤΣΙΚΗΣτη Σαγκάη δυο κόκκινοι φρουροί μας περίμεναν. Mειλίχια, απλά κι ευγενικά… Διαβάστε περισσότερα
«Τέρατα και δαιμόνια» μιας δεκαετίαςτου Γ.Χοντζέα(*)Η Πολιτιστική Eπανάσταση ήταν η κατάληξη μιας εξέλιξης που οι πιο κοντινές στιγμές στην εξαπόλυσή… Διαβάστε περισσότερα
Ενδεικτική βιβλιογραφία για την Πολιτιστική ΕπανάστασηΆγνωστα κείμενα (λόγοι, συνομιλίες, επιστολές) του Mάο Tσετούνγκ, Nέα σύνορα, χ.χ.ε. H μεγάλη σοσιαλιστική πολιτιστική… Διαβάστε περισσότερα