Διακήρυξη των κρατών μελών της ALBA για την 5η Σύνοδο των Αμερικών

Cumana, 17 Απρίλη 2009

“Ο καπιταλισμός καταστρέφει την ανθρωπότητα και τον πλανήτη”

Στις 16-17 Απρίλη 2009 πραγματοποιήθηκε στη Βενεζουέλα η συνάντηση των ηγετών των κρατών μελών της ALBA (Μπολιβαριανή Εναλλακτική για τις Αμερικές). Πέρα από τον Ούγκο Τσάβες συμμετείχαν οι Ραούλ Κάστρο (Κούβα), Έβο Μοράλες (Βολιβία), Ντανιέλ Ορτέγκα (Νικαράγουα), Μανουέλ Ζελάγια (Ονδούρα), Φερνάντο Λούγο (Παραγουάη), ενώ ως έκτακτος προσκεκλημένος πήρε μέρος και ο Ρούσβελτ Σκέριτ, πρωθυπουργός της Ντομίνικα. Η συνάντηση επικεντρώθηκε στη διεθνή οικονομική κρίση και τις επιπτώσεις της στις χώρες της Λατινικής Αμερικής. Αποφασίστηκε επίσης να υιοθετηθεί κοινή θέση της ALBA σχετικά με το προσχέδιο διακήρυξης για την 5η Σύνοδο των Αμερικών, που προωθούσαν οι ΗΠΑ (αυτή η σύνοδος, που πραγματοποιήθηκε στο Τρινιντάντ αμέσως μετά τη συνάντηση της ALBA, τελικά δεν κατέληξε ούτε καν σε κοινό ανακοινωθέν, αφού σημαδεύτηκε από σύγκρουση των Λατινοαμερικάνων με τις ΗΠΑ με αφορμή τον αποκλεισμό της Κούβας). Στο τέλος της συνάντησης υπογράφτηκε η ακόλουθη κοινή διακήρυξη:

Οι επικεφαλής των Κρατών και των Κυβερνήσεων της Βολιβίας, της Κούβας, της Ντομίνικα, της Ονδούρας, της Νικαράγουας και της Βενεζουέλας, κρατών μελών της ALBA, θεωρούμε πως το σχέδιο διακήρυξης για την 5η Σύνοδο των Αμερικών είναι ανεπαρκές και απαράδεκτο διότι:

• Δεν δίνει απάντηση στο θέμα της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, παρότι αυτή συνιστά τη μεγαλύτερη πρόκληση των τελευταίων δεκαετιών για την ανθρωπότητα, και απειλεί την ευημερία των λαών μας.
• Αδικαιολόγητα αποκλείει την Κούβα, χωρίς να αναφέρει την ομοθυμία που υπάρχει στην ήπειρό μας για καταδίκη του εμπάργκο και των εγκληματικών προσπαθειών απομόνωσης της Κούβας, του λαού της και της κυβέρνησής της.

Άρα τα κράτη μέλη της ALBA θεωρούμε ότι δεν υπάρχει συγκατάθεση για την υιοθέτηση ενός τέτοιου σχεδίου διακήρυξης, και επομένως προτείνουμε να διεξαχθεί μια σε βάθος συζήτηση για τα ακόλουθα θέματα:

1) Ο καπιταλισμός καταστρέφει την ανθρωπότητα και τον πλανήτη. Βιώνουμε μια παγκόσμια οικονομική κρίση δομικού και συστημικού χαρακτήρα, και όχι μια ακόμα απλή κυκλική κρίση. Σφάλλουν όσοι θεωρούν πως θα απαντηθεί με μια χρηματική “ένεση” και με κάποιες ρυθμιστικές παρεμβάσεις. Το χρηματοπιστωτικό σύστημα είναι σε κρίση γιατί παρήγαγε ένα χάρτινο πλούτο εξαπλάσιο της πραγματικής αξίας των αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται στον κόσμο. Αυτό δεν είναι “λάθος ρύθμιση”, μα συστατικό του καπιταλιστικού συστήματος, που κερδοσκοπεί με όλα τα αγαθά και τις αξίες προκειμένου να επιτύχει το μέγιστο δυνατό κέρδος. Ως τώρα, η οικονομική κρίση προκαλεί 100 εκατομμύρια επιπλέον πεινασμένους και πάνω από 50 εκατομμύρια νέους ανέργους, και οι αριθμοί αυτοί αυξάνονται.

2) Ο καπιταλισμός προκάλεσε την περιβαλλοντική κρίση, προσπαθώντας να θέσει υπό την κυριαρχία της αγοράς και του κέρδους τις απαραίτητες συνθήκες για την επιβίωση στον πλανήτη. Κάθε χρόνο καταναλώνεται 1/3 επιπλέον από αυτό που ο πλανήτης είναι σε θέση να παράγει. Με αυτούς τους ρυθμούς εκμετάλλευσης από το καπιταλιστικό σύστημα, θα χρειαζόμαστε άλλον έναν πλανήτη Γη το 2030.

3) Η παγκόσμια οικονομική κρίση, η κρίση της κλιματικής αλλαγής, η διατροφική και η ενεργειακή κρίση, είναι προϊόντα της παρακμής του καπιταλισμού, που απειλεί να θέσει τέλος και στην ίδια τη ζωή στον πλανήτη. Για να αποφευχθεί αυτό, είναι απαραίτητο να αναπτυχθεί ένα μοντέλο διαφορετικό από το καπιταλιστικό σύστημα, με:

• Αλληλεγγύη και συμπληρωματικότητα, όχι ανταγωνισμό.
• Αρμονία με τη μητέρα Γη, όχι λεηλασία των φυσικών πηγών.
• Πολυπολιτισμικότητα, όχι σύνθλιψη των πολιτισμών και επιβολή αξιών και τρόπων ζωής ξένων με την πραγματικότητα των χωρών μας.
• Ειρήνη βασισμένη στην κοινωνική δικαιοσύνη, όχι ιμπεριαλιστικούς πολέμους και πολιτικές.

Με δυο λόγια, ένα σύστημα που αποκαθιστά την ανθρώπινη κατάσταση των κοινωνιών μας και των λαών μας, και δεν τους περιορίζει σε ρόλο απλού καταναλωτή και εμπορεύματος.

4) Ως συγκεκριμένη έκφραση της νέας πραγματικότητας της ηπείρου, αρχίσαμε να οικοδομούμε τους δικούς μας θεσμούς, που βασίζονται στην κοινή μας ιστορία και συνιστούν συγκεκριμένο όργανο εμβάθυνσης των διαδικασιών κοινωνικού, οικονομικού και πολιτισμικού μετασχηματισμού. Για να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, τα κράτη μέλη του ALBA εγκρίναμε καινοτόμα μέτρα που επιδιώκουν πραγματικές εναλλακτικές λύσεις στην ελαττωματική διεθνή οικονομική τάξη, και όχι την ενίσχυση των αποτυχημένων πια θεσμών της. Υποστηρίζουμε την ικανοποίηση των βασικών αναγκών των λαών μας εγκαθιδρύοντας μηχανισμούς δίκαιου εμπορίου, κόντρα στην παράδοξη λογική του ξέφρενου ανταγωνισμού.

5) Επιπλήττουμε τους G20 διότι τριπλασίασαν τους πόρους του ΔΝΤ, ενώ αυτό που είναι πραγματικά απαραίτητο είναι η θέσπιση μιας νέας παγκόσμιας οικονομικής τάξης, η οποία περιλαμβάνει τον ολοκληρωτικό μετασχηματισμό του ΔΝΤ, της Παγκόσμιας Τράπεζας και του ΠΟΕ, που με τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές τους συνέβαλαν στην κρίση.

6) Οι λύσεις για την παγκόσμια οικονομική κρίση πρέπει να υιοθετηθούν με τη συμμετοχή των 192 χωρών που θα συγκεντρωθούμε τον Ιούνη στη Συνδιάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για τη Διεθνή Χρηματοπιστωτική Κρίση, προτείνοντας τη δημιουργία μιας νέας διεθνούς οικονομικής τάξης.

7) Οι αναπτυγμένες χώρες έχουν ένα οικολογικό χρέος απέναντι στον υπόλοιπο πλανήτη. Είναι υπεύθυνες για το 70% όλων των ιστορικών ρύπων αερίου. Οι αναπτυγμένες χώρες πρέπει να παρέχουν σημαντικούς πόρους σε ένα Ταμείο για τις αναπτυσσόμενες χώρες, προκειμένου οι τελευταίες να είναι σε θέση να υιοθετήσουν ένα μοντέλο ανάπτυξης που δεν θα επαναλαμβάνει τις επιπτώσεις της καπιταλιστικής βιομηχανοποίησης.

8) Οι λύσεις στην κρίση της κλιματικής αλλαγής και τη διατροφική και ενεργειακή κρίση πρέπει να είναι ολοκληρωμένες και αλληλεξαρτώμενες. Δεν μπορούμε να επιλύουμε ένα πρόβλημα δημιουργώντας άλλα. Για παράδειγμα, η γενίκευση της χρήσης βιοκαυσίμων προκαλεί αρνητικές συνέπειες στην τιμή των τροφίμων και σε σημαντικούς πόρους όπως το νερό, η γη και τα δάση.

9) Καταδικάζουμε τη διακριτική μεταχείριση των μεταναστών, με όποιο τρόπο και αν εκδηλώνεται. Η μετανάστευση είναι Ανθρώπινο Δικαίωμα, και όχι έγκλημα. Ζητούμε άμεση μεταρρύθμιση των μεταναστευτικών πολιτικών των ΗΠΑ, με σκοπό να σταματήσει ο εκτοπισμός και οι μαζικές επιδρομές-σκούπα, και να επιτραπεί η επανένωση οικογενειών. Επιπλέον, ζητούμε να καταργηθεί το τείχος που μας χωρίζει αντί να μας ενώνει.

Οι πραγματικοί ένοχοι της κρίσης είναι οι τραπεζίτες που λήστεψαν τα χρήματα και τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους των χωρών μας, και όχι οι μετανάστες εργαζόμενοι. Πάνω από όλα βρίσκονται τα ανθρώπινα δικαιώματα, και συγκεκριμένα τα δικαιώματα των πιο ανυπεράσπιστων και περιθωριοποιημένων, που είναι οι μετανάστες χωρίς χαρτιά. Η ληστεία ανθρώπινου κεφαλαίου αποτελεί μια μορφή λεηλασίας εξειδικευμένων ανθρωπίνων πόρων από τις πλούσιες χώρες.

10) Οι βασικές υπηρεσίες Παιδείας, Υγείας, Ύδρευσης, Ενέργειας και Τηλεπικοινωνιών πρέπει να κηρυχθούν ανθρώπινα δικαιώματα. Δεν μπορούν να αποτελούν αντικείμενο ιδιωτικού εμπορίου, ούτε εμπορευματοποίησης από τον ΠΟΕ. Αυτές οι υπηρεσίες είναι και πρέπει να είναι ουσιαστικά δημόσιες υπηρεσίες, στις οποίες όλοι θα έχουν πρόσβαση.

11) Ζητάμε έναν κόσμο όπου όλες οι χώρες, μεγάλες και μικρές, θα έχουμε τα ίδια δικαιώματα και δεν θα υπάρχουν αυτοκρατορίες. Είμαστε υπέρ της αρχής της Μη Επέμβασης. Υπάρχει ανάγκη να ενδυναμώσουμε, ως μόνο νόμιμο κανάλι για την επίλυση των διμερών και πολυμερών θεμάτων, τον αμοιβαίο σεβασμό μεταξύ κρατών και κυβερνήσεων, στη βάση της αρχής της μη ανάμειξης ενός κράτους στα εσωτερικά ενός άλλου και του απαραβίαστου της Κυριαρχίας και Αυτοδιάθεσης των λαών.

Ζητάμε από τη νέα κυβέρνηση των ΗΠΑ, της οποίας η έλευση προκάλεσε πολλές προσδοκίες, να θέσει τέλος στη μακρά και καταστροφική παράδοση του παρεμβατισμού και της επίθεσης που χαρακτήρισε τη δράση των κυβερνήσεων αυτής της χώρας κατά τη διάρκεια της ιστορίας, και εντάθηκε κατά τη διακυβέρνηση του Τζορτζ Μπους. Ζητάμε να σταματήσουν οι υπονομευτικές ενέργειες, οι πόλεμοι μέσω των ΜΜΕ για την αποσταθεροποίηση κρατών και κυβερνήσεων, η χρηματοδότηση αποσταθεροποιητικών ομάδων. Πρέπει να οικοδομηθεί ένας κόσμος όπου γίνεται σεβαστή η διαφορετικότητα των απόψεων για την Οικονομία, την Πολιτική, την Κοινωνία και τον Πολιτισμό.

12) Αναφορικά με το εμπάργκο των ΗΠΑ ενάντια στην Κούβα και τον αποκλεισμό της χώρας αυτής από τη Σύνοδο των Αμερικών, τα κράτη μέλη της ALBA επαναλαμβάνουμε τη Διακήρυξη που όλες οι χώρες της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής υιοθέτησαν στις 16 Δεκέμβρη 2008, στην οποία αναφέρονται τα εξής:

“Λαμβάνοντας υπόψη μεταξύ άλλων τα ψηφίσματα που υιοθετήθηκαν από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών για την αναγκαιότητα τερματισμού του οικονομικού, εμπορικού και χρηματοπιστωτικού εμπάργκο που έχει επιβληθεί από τις ΗΠΑ στην Κούβα, αποδοκιμάζουμε κατηγορηματικά την εφαρμογή νόμων και μέτρων αντίθετων προς το Διεθνές Δίκαιο, όπως ο νόμος Helms-Burton. Ζητάμε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να υλοποιήσει ό,τι προβλέπεται από τα 17 σχετικά ψηφίσματα που έχουν υιοθετηθεί από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, και να θέσει τέρμα στο οικονομικό, εμπορικό και χρηματοπιστωτικό εμπάργκο ενάντια στην Κούβα”.

13) Οι αναπτυγμένες χώρες έχουν ξοδέψει τουλάχιστον 8 δισεκατομμύρια δολάρια για να ανασυγκροτήσουν τη δομή του χρηματοπιστωτικού συστήματος που κατέρρευσε. Είναι οι ίδιες που δεν σέβονται τις υποχρεώσεις τους αναφορικά με την απόδοση μικρότερων ποσών για την επίτευξη των Στόχων της Χιλιετίας, ή του 0,7% του ΑΕΠ για την Επίσημη Βοήθεια για την Ανάπτυξη. Ποτέ άλλοτε δεν είχαμε δει τόσο ξεκάθαρα την υποκρισία του λόγου των πλούσιων χωρών.

14) Η νόμιμη πάλη ενάντια στη διακίνηση ναρκωτικών και το οργανωμένο έγκλημα, και οποιαδήποτε άλλη “νέα απειλή”, δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως πρόσχημα για την άσκηση δραστηριοτήτων ανάμειξης και παρέμβασης στις χώρες μας.

15) Είμαστε βαθιά πεπεισμένοι ότι η αλλαγή, στην οποία όλος ο κόσμος ελπίζει, μπορεί να έρθει μόνο με την οργάνωση, την κινητοποίηση και την ενότητα των λαών μας. Όπως έλεγε και ο Απελευθερωτής Σιμόν Μπολιβάρ: “Η ενότητα των λαών μας δεν είναι μια απλή χίμαιρα των ανθρώπων, μα αμείλικτο πεπρωμένο”.