ΑΦΙΕΡΩΜΑ: Η ΦΤΩΧΕΙΑ ΑΓΓΙΖΕΙ ΤΗΝ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΤΟΥ ΛΑΟΥ, του Χ.Καραμάνου

Δεν αφορά το 20% αλλά το 70%

H φτώχεια αγγίζει την πλειοψηφία του λαού

του Χρίστου Καραμάνου

Το 20% που ζει κάτω από το επίσημο όριο της φτώχειας είναι ένα κατασκεύασμα των στατιστικών και η πραγματικότητα είναι πολύ χειρότερη. Aκόμη όμως και στις στατιστικές εμφανίζεται ένα ποσοστό της τάξης του 65-70% του συνολικού πληθυσμού, που αισθάνεται και δηλώνει την απειλή της φτώχειας. Στην πραγματικότητα, αυτό το 70% είναι αυτό που με ταξικούς όρους προσδιορίζουμε σαν λαϊκά στρώματα. Tο 70% περιλαμβάνει την εργατική τάξη και το προλεταριάτο της Eλλάδας, τη μικρή και μεσαία αγροτιά, τα χαμηλά μικροαστικά στρώματα και ένα σημαντικό κομμάτι από τα μεσαία αστικά στρώματα. Aυτό που δεν περιλαμβάνεται είναι, φυσικά, η αστική τάξη, τα ανώτερα μικροαστικά στρώματα καθώς και ένα τμήμα από τα μεσαία.

Aπό τους πίνακες που παρουσιάζουμε πιο κάτω προκύπτει ολοφάνερα ότι πολύς κόσμος ζει τον κίνδυνο της φτώχειας σαν εφιάλτη. Aκόμη είναι ενδεικτικό ότι οι μετρήσεις της δυσκολίας να τα φέρουν βόλτα στην καθημερινότητα, οι μετρήσεις της ανασφάλειας, όταν αναφέρονται μόνο στο «φτωχό τμήμα του πληθυσμού», δεν απέχουν πολύ από τα αποτελέσματα όταν αναφέρονται στο σύνολο του πληθυσμού. Στο ερώτημα, για παράδειγμα, για τη δυσκολία να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες της επιβίωσης (βλέπε πιν.), η απάντηση από μικρή έως μεγάλη δυσκολία έρχεται από το 93% των φτωχών αλλά και από το 78,5% του συνόλου του πληθυσμού.

Tο 72% σχεδόν φοβάται ότι μπορεί να βρεθεί σε κατάσταση φτώχειας. Mάλιστα, το 50% πιστεύει ότι φτωχός μπορεί κανείς να γίνει από κάποιο τυχαίο γεγονός (όσο τυχαίο μπορεί να θεωρηθεί η απόλυση σε μεγάλη ηλικία ή ένα ατύχημα). Aντίθετα, μόνο το 22% του πληθυσμού θεωρεί ότι είναι εξασφαλισμένο και ο κίνδυνος της φτώχειας δεν το αφορά.

 

Οι μηχανισμοί της φτωχοποίησης

1. Διαρκής λιτότητα – αυξήσεις ψίχουλα

Από την περίοδο του εκσυγχρονισμού ως στην περίοδο των μεταρρυθμίσεων η λιτότητα για τους εργαζόμενους είναι το μόνο σταθερό στοιχείο. Έτσι το 2007 ο κατώτατος μισθός είναι μόλις 647,63 ευρώ μεικτά. Ούτε καν 650. Kαι μάλιστα, ένα μικρό μόνο ποσοστό από τους εργαζόμενους (και ειδικά τους νέους εργαζόμενους) μπορούν να παίρνουν κι αυτόν τον ελάχιστο μισθό σταθερά. Η τακτική της ηγεσίας της ΓΣΕΕ και της ΑΔΕΔΥ να υπογράφει με την εργοδοσία αυξήσεις στο όριο του πληθωρισμού (τη στιγμή που τα κέρδη των μεγάλων ομίλων αυξάνουν κατά 30% και 40%) οδηγεί στο στραγγαλισμό των λαϊκών στρωμάτων. Τα 650 ευρώ είναι πολύ κάτω από τον αναγκαίο μισθό για να ζει κανείς με αξιοπρέπεια, καλύπτοντας τις βασικές ανάγκες του. Γι’ αυτό, κανένας από τους λεγόμενους «κοινωνικούς εταίρους» δεν δικαιούται να παρουσιάζεται σαν «ευαισθητοποιημένος» στο ζήτημα της φτώχειας. Είναι απλώς ένοχοι. Γιατί γνωρίζουν καλά ότι ο επίσημος πληθωρισμός δεν απηχεί την αύξηση στο κόστος ζωής. Δεν απηχεί το κόστος που φορτώνεται ένα νοικοκυριό από τις ιδιωτικοποιήσεις των κοινωνικών υπηρεσιών ή τη στέγαση, καθώς μια οικογένεια συχνά αναγκάζεται να συντηρεί δύο ή περισσότερα σπίτια – με τα παιδιά που σπουδάζουν ή διορίζονται στην επαρχία.

2. Τα καρτέλ της ακρίβειας

Ενώ τα μεροκάματα μένουν καθηλωμένα, οι τιμές των αγαθών αυξάνονται κατά κύματα. Οκτώ κύματα ανατιμήσεων είχαμε τον τελευταίο χρόνο. Κι ετοιμάζονται νέα, με πρόφαση τις αυξήσεις στις τιμές του πετρελαίου. Η μονοπώληση αυτού του στρατηγικού αγαθού σε παγκόσμιο επίπεδο φέρνει κολοσσιαία κέρδη στους διεθνείς μονοπωλητές αλλά και τους ντόπιους κερδοσκόπους. Στη χώρα μας μόνο, πάνω από το 15% δεν μπορεί να πληρώσει θέρμανση για το σπίτι του. Με αφορμή το πετρέλαιο, νέο κύμα αυξήσεων ετοιμάζεται. Η ΔΕΗ ζητά «ρήτρα πετρελαίου» στην τιμή του ρεύματος, πρακτικά αύξηση 20%. Και έπεται ντόμινο ανατιμήσεων. Πότε οι εργαζόμενοι πήραν τέτοια αύξηση; Γιατί η ΔΕΗ δικαιούται «ρήτρα πετρελαίου» και οι εργαζόμενοι δεν δικαιούνται επίδομα θέρμανσης; Την ίδια στιγμή, σε όλους τους βασικούς τομείς της παραγωγής και του εμπορίου, τα καρτέλ ελέγχουν την αγορά και κρατούν παράλογα υψηλά τις τιμές. Τηλεφωνία, καύσιμα, βασικά είδη διατροφής (π.χ. γάλα, καφές), γενικότερα το λιανικό εμπόριο, βρίσκονται όλα κάτω από τον έλεγχο των πολυεθνικών, που κανονίζουν τις τιμές και μοιράζονται την αγορά. Το ίδιο ισχύει και στα φάρμακα. Καρτέλ ακόμα και στις τράπεζες, με την ψαλίδα ανάμεσα στα επιτόκια χορηγήσεων και καταθέσεων να είναι η μεγαλύτερη στην ΕΕ. Με μια φράση, στυγνή ιμπεριαλιστική ληστεία.

3. Συντάξεις πείνας

Μια ματιά στον παρακάτω πίνακα αρκεί: το 53,6% των συντάξεων είναι κάτω από 500 ευρώ και το 65,4% κάτω από 600 ευρώ. Tα ποσά αυτά αφορούν τους παλιούς εργαζόμενους, τους δήθεν «προνομιούχους». Τα στοιχεία αφορούν όλα τα ταμεία του Υπουργείου Απασχόλησης, εκτός του ΟΓΑ, του ταμείου των αγροτών, δηλαδή, όπου οι συντάξεις είναι ακόμα χαμηλότερες (γύρω στα 350 ευρώ). Να γιατί πάνω από το 1/3 της επίσημης φτώχειας αφορά την τρίτη ηλικία. Και ενώ ο δικομματισμός σχεδιάζει να πετσοκόψει τις πενιχρές αυτές συντάξεις για τους νέους εργαζόμενους, αναρωτιέται κανείς πώς θα είναι αυτή η τρίτη ηλικία που θα ζήσουν οι σημερινοί σαρανταπεντάρηδες αλλά και οι σημερινοί τριαντάρηδες.

Ποσό σύνταξης (σε ευρώ)

Ποσοστό συντάξεων(επί του συνόλου)

Μέχρι 400

22,3%

400,01 – 500

31,3%

500,01 – 600

11,8%

600,01 – 700

7,4%

700,01 – 800

5,9%

800,01 – 900

4,2%

900,01 – 1.000

3,4%

1.000,01 – 1.250

6,2%

1.250,01 – 1.500

3,9%

1.500,01 και άνω

3,8%

4. Φορολογική αφαίμαξη

Το 2008, ο λαός καλείται να πληρώσει 6 δισ. ευρώ επιπλέον φόρους σε σχέση με το 2007. Το μέγεθος είναι πολύ μεγάλο, αλλά το χειρότερο είναι ότι η φοροεπιδρομή στα λαϊκά εισοδήματα έρχεται σαν κορύφωση μιας χρονικής ακολουθίας. Το 2005 πληρώθηκαν 2,5 δισ. ευρώ περισσότεροι φόροι σε σχέση με το 2004. Το 2006 πληρώθηκαν, φυσικά, οι φόροι του 2005 αλλά και επιπλέον 3 δισ. ευρώ πρόσθετοι φόροι. Το 2007 πληρώθηκαν πάλι οι φόροι του 2006 αλλά και επιπλέον 3,6 δισ. ευρώ πρόσθετοι φόροι. Το 2008 η χειροτέρευση εκτοξεύεται με τα 6 δισ. ευρώ πρόσθετους φόρους. Κυριολεκτική απομύζηση, που φτωχαίνει άμεσα και υλικά τα λαϊκά στρώματα. Την ίδια στιγμή, οι επιχειρήσεις, που –παρά την εκτόξευση των κερδών– ό,τι πλήρωναν το 2004 τα ίδια πάνω κάτω καλούνται να πληρώσουν και το 2008 (από 4,7 δισ. ευρώ σε 4,8 δισ. ευρώ), πληρώνουν λιγότερα από το 9% των συνολικών φορολογικών εσόδων. Eπιπλέον, οι επιχειρήσεις συνολικά πληρώνουν λιγότερα ακόμη και από την αύξηση των φόρων που καλούνται να πληρώσουν τα λαϊκά στρώματα μέσα στο 2008.

5. Ζούμε με δανεικά, προλετάριοι των τραπεζών

Οι οφειλές των νοικοκυριών σε στεγαστικά και καταναλωτικά δάνεια αυξήθηκαν κατά 23,9% το 2007 και τον Ιούλιο ανέρχονταν στα 89,3 δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό είναι περίπου 43% του ΑΕΠ, αλλά αυξάνεται με πολύ γρηγορότερους ρυθμούς από το ΑΕΠ. Μαζί με το δημόσιο χρέος, που είναι 100% του ΑΕΠ και πληρώνεται μέσα από τους φόρους που πληρώνει ο λαός, αποτελούν μια θηλιά στο λαιμό των νοικοκυριών, που κάθε χρόνο σφίγγει. Πρακτικά ο λαός ζει για να πληρώνει τις τράπεζες, ξένες και ντόπιες, και τους διεθνείς κερδοσκόπους.

Το σύνολο των στεγαστικών δανείων έφτασε στο τέλος Ιουλίου τα 64,3 δισ. ευρώ και ήταν αυξημένα κατά 23,8% σε σύγκριση με πέρσι. Τα καταναλωτικά δάνεια διαμορφώθηκαν στα 29,5 δισ. ευρώ, και ο ετήσιος ρυθμός αύξησής τους διαμορφώθηκε στο 22,5%. Οι χορηγήσεις μέσω πιστωτικών καρτών σημείωσαν αύξηση κατά 4,4%, φτάνοντας στα 7,8 δισ. ευρώ.

Υπολογίζεται ότι περίπου 650.000 νοικοκυριά είναι στο «κόκκινο», δηλαδή δεν μπορούν να αποπληρώσουν κανονικά τις οφειλές τους, με το ύψος των επισφαλών δανείων να αγγίζει τα 5 δισ. ευρώ. Αποτέλεσμα: Οι πλειστηριασμοί ακινήτων έφτασαν τις 55.000, μόνο στο πρώτο εξάμηνο του έτους. Ενδεικτικό της έκρηξης του δανεισμού στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια είναι το γεγονός ότι οι χορηγήσεις είναι πλέον περισσότερες από τις καταθέσεις.

6. Διάλυση του κοινωνικού κράτους

Η διάλυση στο χώρο της Παιδείας και της Υγείας είναι άλλη μια πηγή της φτώχειας και της φτωχοποίησης. Από τη μια μεριά, όσοι δεν έχουν τα αναγκαία χρήματα απλώς υφίστανται τις στερήσεις. Οδηγούνται έτσι, όλο και περισσότερο, στο περιθώριο, στον κοινωνικό αποκλεισμό. Από την άλλη μεριά, υπάρχει μια διευρυνόμενη γκρίζα ζώνη: τα μικρά και μεσαία εισοδήματα σιγά σιγά εξανεμίζονται, πληρώνοντας τις ιδιωτικές επιχειρήσεις, που έρχονται να καλύψουν την κρατική απόσυρση. Η ιδιωτικοποίηση σαν το σαράκι τρώει τα λαϊκά εισοδήματα, υποβαθμίζει το επίπεδο διαβίωσης.

Την ίδια στιγμή, το επίδομα ανεργίας παραμένει στο επίπεδο των 280 ευρώ και οι προϋποθέσεις για να το πάρει κανείς αποκλείουν τους περισσότερους ανέργους. Ενώ ο ΟΑΕΔ ιδιωτικοποιείται και οι δαπάνες για χορήγηση επιδόματος σε ανέργους γίνονται επιχορηγήσεις στους επιχειρηματίες. Ακραίος κυνισμός: η φτώχεια γίνεται πεδίο κερδοσκοπίας των επιχειρήσεων.

7. Νεόπτωχοι 1: flexicurity και γενιά των 500 ευρώ

Οι μεγάλες διαστάσεις της φτώχειας την τελευταία δεκαπενταετία σχετίζονται, αναμφίβολα, με τη διάλυση του μοντέλου της σταθερής και μόνιμης δουλειάς. Η σταδιακή, αρχικά, και ορμητική, στη συνέχεια, εφαρμογή του μοντέλου των ευέλικτων εργασιακών σχέσεων κάνουν κυρίαρχη μέσα στους εργαζόμενους (ειδικά στους νέους) μια νέα φιγούρα: τη φιγούρα του απασχολήσιμου, του ευέλικτου και του πρόσκαιρα εργαζόμενου, που αμείβεται λιγότερο, δεν έχει εργασιακά δικαιώματα, έχει περιορισμένη ή καθόλου ασφάλιση και ζει μεταξύ ανεργίας και εξοντωτικής εργασίας. H νέα γενιά απειλείται από αυτό το μοντέλο. Προσωρινά καλύπτεται από την «οικογενειακή αλληλεγγύη», που όμως κι αυτή «απολιπαίνεται» καθώς απολιπαίνονται τα μεσαία στρώματα.

Από τον παρακάτω πίνακα, συγκρίνοντας τα έτη 2000 και 2005, προκύπτει ότι η υποαπασχόληση αυξήθηκε κατά 33%, ενώ η υπεραπασχόληση κατά 16%. Ακόμη, ενώ το σύνολο των μισθωτών αυξήθηκε κατά 16,8%, την ίδια στιγμή η κατηγορία των μισθωτών που εργάζονται από 35 έως 39 ώρες μειώθηκε κατά 4,3%!

Επίσης, από στοιχεία του ΟΑΕΔ (στατιστικό δελτίο Τράπεζας της Ελλάδας, πίνακας III.2) προκύπτει ότι κατά μέσον όρο κάθε χρόνο (από το 2003 και μετά) στον ιδιωτικό τομέα γίνονται περί τις 1.100.000 νέες αναγγελίες απασχόλησης, 670.000 καταγγελίες σύμβασης και 420.000 οικειοθελείς αποχωρήσεις. Είναι ευνόητο με ποιο εργασιακό πλαίσιο γίνονται οι προσλήψεις και οι απολύσεις. Είναι γνωστές οι συνθήκες εργασίας στον ιδιωτικό τομέα. Όσο για τις λεγόμενες «οικειοθελείς αποχωρήσεις», τα σχόλια είναι περιττά.

8. Νεόπτωχοι 2: το μοντέλο της Νάουσας

Το κλείσιμο μεγάλων παραγωγικών μονάδων και ολόκληρων κλάδων της βιομηχανίας διαμορφώνει μια κατηγορία νεόπτωχων. Δεκάδες χιλιάδες εργάτες και εργάτριες, δηλαδή, που είχαν ένα σταθερό επίπεδο διαβίωσης, από τη μια μέρα στην άλλη βρίσκονται στην ανεργία, ενώ οι ίδιοι είναι σε προχωρημένη ηλικία. Σχεδόν αδύνατο να ξαναβρούν δουλειά. Παλιότερα ήταν το Λαύριο, το Μαντούδι, η Χαλκίδα, η Αχαΐα. Πιο πρόσφατα ήρθε η σειρά της Νάουσας (λουκέτο κλωστοϋφαντουργίας), του Ιλίου (Sex Form), της Θεσσαλονίκης (λιπάσματα). Η ανεργία στις μεγάλες ηλικίες είναι συνήθως μακροχρόνια, το φάσμα της φτώχειας ορατό. Τα ίδια ισχύουν στην ύπαιθρο, με τις καλλιέργειες να μαραζώνουν και δεκάδες χιλιάδες αγρότες να οδηγούνται είτε στην πρόωρη συνταξιοδότηση είτε στην αναζήτηση δουλειάς στην πόλη.

Η πρόωρη συνταξιοδότηση, που προβλήθηκε από την κυβέρνηση σαν μέτρο αντιμετώπισης των απολύσεων σε προχωρημένη ηλικία (μοντέλο Νάουσας) είναι μια κοροϊδία. Κανένας δεν μπορεί να καλύψει τις ανάγκες του με βάση τα ψίχουλα που δίνονται.

 

Φτώχεια και κοινωνικός αποκλεισμός

Για το 67,7% των φτωχών της χώρας η διασκέδαση καθώς και οι διακοπές αποτελούν πολυτέλεια. Το 61,7% των φτωχών δεν πάει διακοπές ούτε μία φορά το χρόνο. Το 38,8% χαρακτηρίζουν πολύ κακή και κακή την υγεία τους και το 38,3% δηλώνει ότι –στην Ελλάδα της δωρεάν υγείας και του ΕΣΥ– στερήθηκε φροντίδες υγείας λόγω έλλειψης οικονομικής δυνατότητας. Το 48,4% των φτωχών στερείται την καλή διατροφή, το 29,5% τη μόρφωση, ενώ το 15,8% την πρόσβαση σε νερό, ρεύμα, θέρμανση. Το 38,8% νιώθει πως δεν λαμβάνει καμία αναγνώριση από τον κοινωνικό περίγυρο, το 43,8% των φτωχών αισθάνονται ότι ανήκουν στο λεγόμενο «περιθώριο» και το 36,3% πιστεύουν για τον εαυτό τους ότι αποτελούν βάρος για την οικογένειά τους.

Ας δούμε τα αντίστοιχα μεγέθη στο σύνολο του πληθυσμού. Το 18,8% δηλώνουν πως στερήθηκαν φροντίδες υγείας λόγω έλλειψης χρημάτων. Ακόμη, 41,1% των Ελλήνων δεν πάει ποτέ διακοπές, το 53,1% στερείται τη διασκέδαση, το 22,4% «κόβει» και από τη διατροφή για να τα βγάλει πέρα, ενώ το 18,6% δεν μπορεί να εξασφαλίσει πρόσβαση στη μόρφωση. Επιβεβαιώνεται πάλι ότι η φτώχεια και ο κοινωνικός αποκλεισμός δεν αφορούν μόνον το επίσημο ποσοστό της φτώχειας (20%).

 

Βαθμός δυσκολίας των νοικοκυριών να αντιμετωπίσουν τις συνήθεις ανάγκες τους με το συνολικό μηνιαίο ή εβδομαδιαίο εισόδημά τους (%)

 

Σύνολο

Φτωχός πληθυσμός

Μη φτωχός πληθυσμός

Με μεγάλη δυσκολία

18,1

36,4

13,2

Με δυσκολία

33,2

38,6

31,8

Με μικρή δυσκολία

27,2

18,1

29,6

Σχεδόν εύκολα

14,9

4,9

17,5

Εύκολα

5,7

1,8

6,7

Πολύ εύκολα

0,9

0,2

1,2

Μεγάλη ως μικρή δυσκολία

78,5

93,1

74,6

Σχεδόν ως πολύ εύκολα

21,5

6,9

25,4

 

Τι μας περιμένει το 2008

• Αυξήσεις-κοροϊδία στους μισθούς 2,7-2,9% και στις συντάξεις 3,5%.

• Διαδοχικά κύματα ακρίβειας με μεγάλες ανατιμήσεις στα βασικά αγαθά, ξεκινώντας από το πετρέλαιο και το ηλεκτρικό ρεύμα, όπου η ΔΕΗ ζητά 20% αύξηση.

• Αύξηση του ΦΠΑ στο 21% ή 22%, που θα μεταφραστεί αμέσως σε ανατιμήσεις. Μόνο εξαιτίας του ΦΠΑ, μαζί με τις γνωστές «στρογγυλοποιήσεις» των τιμών, το καπέλο είναι περίπου 3%.

• Περίπου 1 ευρώ θα κοστίζει το πετρέλαιο θέρμανσης από 1η Γενάρη 2008 από 62-65 λεπτά σήμερα (με την εξομοίωση των λεγόμενων φόρων κατανάλωσης με το πετρέλαιο κίνησης). Όλη αυτή η αύξηση είναι φόροι.

• Κεφαλικός φόρος στα ακίνητα. Καταργείται ο φόρος κληρονομιάς, που βάρυνε κυρίως τα μεσαία και τα υψηλά εισοδήματα, και μπαίνει γενικός φόρος, που θα είναι περίπου 250% αυξημένος και θα τον πληρώνουν κάθε χρόνο όσοι έχουν σπίτι, δηλαδή θα βαρύνει πολύ περισσότερο τα λαϊκά στρώματα.

• Περισσότερη flexicurity στις εργασιακές σχέσεις. Το σχετικό πλαίσιο ψηφίστηκε από κεντροδεξιά και κεντροαριστερά μέσα στο καλοκαίρι στο ευρωκοινοβούλιο. Όλες οι νέες θέσεις εργασίας θα είναι μόνο για συμβασιούχους, για τη νεολαία προβλέπεται γενίκευση του stage, σκλαβοπάζαρο («ενοικίαση») εργαζομένων από εταιρίες σε εταιρίες, ασφαλιστικό καθεστώς από τις χώρες που προέρχεται ο εργαζόμενος (οδηγία Μπόλκενσταϊν).

• Καθηλωμένες κρατικές δαπάνες στον κοινωνικό τομέα (υγεία, κοινωνική ασφάλιση, παιδεία). Καμιά ανταπόκριση στις ανάγκες για πρόσληψη προσωπικού, δεκάδες χιλιάδες τα οργανικά κενά. Το ίδιο και στη δασοπροστασία.

• Πιο πολλά δάνεια για να ζήσουμε. Όλο και νέα «προϊόντα» λανσάρουν οι τράπεζες, μέχρι και δάνεια για τη θέρμανση. Δάνεια για να ανοίξεις μια δουλειά, δάνεια για τις σπουδές, δάνεια για τις διακοπές, δάνεια για τη δύσκολη στιγμή. Μέχρι να φτάσεις στο σημείο να μην μπορείς να ξεπληρώνεις τα δάνεια – και τότε αρχίζουν οι πλειστηριασμοί.

Αλλάζουν οι αντιλήψεις για τη φτώχεια

Οι έρευνες καταγράφουν μια αλλαγή των αντιλήψεων της κοινωνίας σε σχέση με τις αιτίες της φτώχειας, καθώς άλλωστε ο περισσότερος κόσμος βλέπει να τον αγγίζει το πρόβλημα. Από την έρευνα της Κάπα Research προκύπτει ότι το 68,8% αποδίδουν τη φτώχεια στον τρόπο που εξελίσσεται ο σύγχρονος κόσμος και στην αδικία που υπάρχει στην κοινωνία. Μόνο το 10,5% την αποδίδει στην τεμπελιά – ποσοστό που πριν από λίγα χρόνια θα ήταν πολλαπλάσιο.

Ακόμη, το 68,4% των Ελλήνων θεωρούν ότι η ψαλίδα μεταξύ πλούσιων και φτωχών θα ανοίξει κι άλλο στο μέλλον. Το 71% θεωρεί ότι όπλο απαραίτητο στον αγώνα κατά της φτώχειας είναι η ενίσχυση των μισθών, των συντάξεων και των επιδομάτων. Για το 92,4% των Ελλήνων η ευθύνη για την καταπολέμηση της φτώχειας ανήκει πρωτίστως στο κράτος. Σημαντικό είναι το ποσοστό όσων πιστεύουν ότι μπορούν να συνεισφέρουν στο σκοπό αυτόν οι ΟΤΑ (65,1%). Η Εκκλησία περιορίζεται σε ένα αρκετά χαμηλό ποσοστό (12,3%). Όλα αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι το έδαφος είναι εύφορο για την παρέμβαση της Αριστεράς.

Να κινηθεί η Αριστερά ενάντια στην πολιτική της φτώχειας

Το ζήτημα της φτώχειας μοιάζει να είναι σαν ένα από τα πολλά τρέχοντα ζητήματα που απασχολούν την Αριστερά. Δεν έχει αναδειχτεί η κεντρική πολιτική και κοινωνική σημασία του. Μοιάζει πολλές φορές σαν να μιλάμε για κάποιους άλλους και όχι για ένα πολύ μεγάλο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η πλειοψηφία του λαού. Η Αριστερά οφείλει:

• Να αναδείξει το ζήτημα και να απαιτήσει άμεσα μέτρα ανακούφισης του λαού και ειδικά των πιο ασθενών στρωμάτων.

• Να αναλάβει την ευθύνη οργάνωσης του λαού ενάντια στις πολιτικές της φτώχειας αλλά και ενάντια στην ίδια τη φτώχεια. Αν η Αριστερά δεν καλύψει το σημερινό κενό, τότε υπάρχει κίνδυνος να καλυφτεί από τον ακροδεξιό λαϊκισμό.

• Να αποτρέψει τις διαιρετικές πολιτικές, τις τεχνητές αντιθέσεις, που στρέφουν ένα κομμάτι εργαζομένων ενάντια στο άλλο: Έλληνες/μετανάστες, δημόσιοι/ιδιωτικοί υπάλληλοι, εξασφαλισμένοι/μη εξασφαλισμένοι. Αυτό είναι το μέσο για να σαρώνει ο νεοφιλελευθερισμός.

• Να αποτρέψει τη διείσδυση της ακροδεξιάς μέσα στα φτωχά στρώματα. Ο λαϊκισμός της ακροδεξιάς, αξιοποιώντας την πολιτική των τεχνητών διαχωρισμών, έχει μέχρι σήμερα κερδίσει θέσεις, ειδικά μέσα στους νεόφτωχους.

• Να αποκαλύψει τη «νεοφιλελεύθερη ευαισθητοποίηση» για τη φτώχεια. Τα όσα εξαγγέλλονται, π.χ. Εθνικό Ταμείο Κοινωνικής Συνοχής (ΕΤΑΚΣ), αποσκοπούν μόνο στο στατιστικό περιορισμό της καταγραφής της φτώχειας, καθώς έχουν υπολογίσει ότι, δίνοντας λίγα ευρώ σε κάθε νοικοκυριό το μήνα, αυτό μπορεί να βρεθεί πάνω από το επίσημο όριο της φτώχειας (το 50% των φτωχών νοικοκυριών είναι συγκεντρωμένο πολύ κοντά στο όριο της φτώχειας).

• Να αποκαλύψει τις μπίζνες, την προπαγάνδα και τις δημόσιες σχέσεις που κάνουν μέσω της φτώχειας τόσο ο επιχειρηματικός κόσμος όσο και η Εκκλησία (με την αδρά επιδοτούμενη από το κράτος ΜΚΟ «Αλληλεγγύη»).

Άμεσα μέτρα ανακούφισης

1. Να δοθούν πραγματικές αυξήσεις τώρα, τέτοιες που να μπορεί κάθε εργαζόμενος να ζει από ένα μισθό. Γενναία αύξηση και στις συντάξεις.

2. Να απαγορευτούν οι ανατιμήσεις σε όλα τα βασικά είδη λαϊκής κατανάλωσης.

3. Να μειωθεί η φορολογία του λαού, να φορολογηθεί γενναία το μεγάλο κεφάλαιο.

4. Ριζική βελτίωση, γενναία αύξηση της χρηματοδότησης και προσλήψεις σε Δημόσια Παιδεία, ΕΣΥ και κοινωνική ασφάλιση.

5. Επίδομα θέρμανσης σε όλα τα λαϊκά νοικοκυριά.

6. Να απαγορευτούν οι απολύσεις . Να καταργηθεί η μερική απασχόληση. Πλήρες και ανθρώπινο ωράριο και αξιοπρεπής αμοιβή.

7. Να ακυρωθούν όλοι οι πλειστηριασμοί λόγω χρεών στις τράπεζες.

8. Επίδομα ανεργίας χωρίς προϋποθέσεις σε όλους τους ανέργους, ίσο με το βασικό μισθό. Πλήρης ιατροφαρμακευτική περίθαλψη στους ανέργους και συνταξιμότητα των χρόνων ανεργίας.