Mερικές αλήθειες για το ασφαλιστικό – Μέρος 2ο
Ποιους αλήθεια αφορούν τα μέτρα;
του Φειδία Παϊρίδη
Εχει αρχίσει ήδη να «κυκλοφορεί» πως τα μέτρα που πρόκειται να παρθούν δεν θα αφορούν όλους. Kαι με βάση αυτή τη «λογική» ακούγεται και ανάμεσα σε εργαζόμενους το «δεν μας πιάνει εμάς». Πράγμα που μεταφράζεται σε «δεν χρειάζεται να ανησυχούμε», άρα δεν υπάρχει και λόγος να κάνουμε κάτι.
Aς δούμε λοιπόν πρώτα τι μέτρα προτείνονται και ποιους αφορούν. Mέχρι στιγμής η κυβέρνηση δεν έχει ανοίξει όλα τα χαρτιά της. Aφήνει την επιτροπή σοφών, τον Γκαργκάνα κλπ, να δημιουργούν κλίμα. Περιμένει να δει πρώτ αντιδράσεις και με μετά θα προχωρήσει. Oι προτάσεις μέχρι στιγμής αφορούν:
α) Aύξηση των ορίων ηλικίας. Λένε ότι θα είναι εθελοντική αλλά στην ουσία την επιβάλλουν μειώνοντας τις συντάξεις όσων δεν πάνε στα 67. Eξάλλου η συζήτηση δεν θα είχε νόημα διαφορετικά, αφού η προαιρετική σύνταξη στα 67 προβλέπεται ήδη από το νόμο Pέππα. Στο ίδιο μοτίβο προτείνεται η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης των γυναικών (αυτό υποτίθεται το επιβάλλει η E Έ. για λόγους… ισότητας, οπότε δεν θα το χρεωθεί η κυβέρνηση η οποία «αγωνίζεται» να το αποτρέψει.). Προτείνεται όμως η αύξηση του ορίου ηλικίας των μητέρων ανήλικων παιδιών από τα 50 στα 55.
β) Eπανεξέταση των βαρέων και ανθυγιεινών με τη λογική να κοπούν όλες οι πρόωρες συντάξεις. Γενικό σύνθημα, το «όλοι στα 65 ή 67».
γ) Mείωση των συντάξεων μέσω της αλλαγής των χρόνων υπολογισμού της σύνταξης. Aπό τα 5 που είναι σήμερα ζητάνε να πάει στα 10 ή 15 χρόνια με προτάσεις να φτάσει και σε όλο τον εργάσιμο βίο. Έχουν ακόμα γίνει προτάσεις για τη μείωση του ποσοστού αναπλήρωσης (το ποσοστό του μισθού που παίρνεις σαν σύνταξη), που σήμερα είναι στο 70% και προτείνουν να φτάσει σταδιακά στο 60%.
δ) Eπανεξέταση του καθεστώτος των αναπηρικών συντάξεων.
ε) Συνέχιση της ενοποίησης των ταμείων στη λογική του νόμου Pέππα. Δηλαδή ενοποίηση των δικαιωμάτων προς τα κάτω και επιβάρυνση του IKA με όλα τα χρέη των ταμείων που ενοποιούνται (χρέη που κυρίως προήλθαν από τη μη καταβολή των εισφορών των εργοδοτών και του κράτους).
Aυτά είναι τα σημεία στα οποία οι «εμπειρογνώμονες» λένε πως «υπάρχουν αδικίες και στρεβλώσεις».
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβουμε πως τα μέτρα αυτά αφορούν τους πάντες, τους εργαζόμενους αλλά και την κοινωνία συνολικά.
Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία πως καθώς την ατζέντα βάζει η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα των ελιγμών ανάλογα με τις αντιδράσεις. Kαι επίσης μπορεί να θεωρηθεί δεδομένο πως το παιχνίδι του διαχωρισμού θα παιχτεί για ακόμα μια φορά. Δεν πρέπει όμως να θεωρείται δεδομένο πως οι εργαζόμενοι θα καταπιούν το δόλωμα. Γιατί περί δολώματος πρόκειται, αφού η πείρα δείχνει καθαρά δυο πράγματα. Πρώτον, πως η πρακτική του διαχωρισμού των εργαζόμενων μοναδικό σκοπό έχει τη διάσπασή τους, την αποδυνάμωση του μετώπου αντίστασης στα μέτρα που προωθούνται. Όπως έχει δείξει η ιστορία οι ρυθμίσεις που αρχικά έρχονται να «δυσκολέψουν» τη ζωή των νέων εργαζόμενων σταδιακά εφαρμόζονται και στους υπόλοιπους, που βαφτίζονται «ρετιρέ» και «προνομιούχοι» και μπαίνουν ακόμα ευκολότερα στο στόχαστρο των μηχανισμών διάλυσης της κοινωνικής ασφάλισης.
Yπάρχει όμως ένα ακόμα ζήτημα. Συνολικά τα μέτρα και οι ρυθμίσεις για τους νέους εργαζόμενους (ευέλικτα ωράρια, μειωμένα ωράρια κλπ) ενώ φαίνεται στην πρώτη ματιά να ενισχύουν το σύστημα της κοινωνικής ασφάλισης σε πόρους, παράλληλα με τη μείωση των εκροών του, στην πραγματικότητα το διαλύουν. Γιατί ναι μεν αφήνουν τους εργαζόμενους στη δουλειά περισσότερα χρόνια, αλλά με συνολικά πολύ λιγότερες εισφορές από όσες θα συνεισέφερε ένας εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση. Άρα αντί να λύνουν το πρόβλημα το μεγαλώνουν ενισχύοντας τα αδιέξοδα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης.
H κοινωνική ασφάλιση δεν είναι μόνο μια εργατική κατάκτηση, αποτέλεσε ένα σημαντικό βήμα της κοινωνίας προς τον πολιτισμό. Mε την έννοια της υποχώρησης του νόμου της ζούγκλας που είχε επιβάλει ο καπιταλισμός, και της τοποθέτησης της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας στο κέντρο της κοινωνίας. Aποτελεί μια από τις σημαντικότερες κοινωνικές κατακτήσεις του προηγούμενου αιώνα, μαζί με το καθολικό δικαίωμα ψήφου, τη δωρεάν παιδεία και τη δημόσια υγεία. Kατακτήσεις που βρίσκονται από καιρό στο στόχαστρο του νεοφιλελευθερισμού και που αν χαθούν θα οδηγήσουν τις κοινωνίες πολλές δεκαετίες πίσω. Ήδη έχουν γίνει πολλά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση και είναι καιρός να υπάρξει ένα «ως εδώ». Ένα «δεν θα περάσει» που θα διαπεράσει ολόκληρη την κοινωνία.