Οι 99 σφαίρες της Αγίας Παρασκευής… του Κώστα Καρυδιά

“Νεο-τρομοκρατία” και “οργανωμένη κοινωνία” στην εποχή της κρίσης…

Η επίθεση που έγινε στο αστυνομικό τμήμα της Αγίας Παρασκευής επιβεβαίωσε με πανηγυρικό τρόπο πως η τρομοκρατία είναι μια παράμετρος της σύγχρονης πολιτικής και κοινωνικής ζωής. Όχι όμως με τα κλασικά της χαρακτηριστικά –έτσι όπως τη γνωρίζαμε μέσα από τη δράση της 17Ν ή του ΕΛΑ– αλλά με καινούρια, και γι’ αυτό είναι δικαιολογημένος ο νεολογισμός “νεο-τρομοκρατία”.

Φυσικά τα νέα χαρακτηριστικά δείχνουν μια ακόμα πιο αποϊδεολογικοποιημένη τυφλή δράση, αδειασμένες από κάθε περιεχόμενο και μήνυμα εγκληματικές ενέργειες ενάντια σε αστυνομικούς στόχους καθώς και μια χρησιμοποίηση συμβόλων και αναφορών από το λαϊκό και κομμουνιστικό κίνημα που φυσικά δημιουργεί πολλές υπόνοιες και ερωτηματικά για την πραγματική ταυτότητα των δραστών. Η γραμμή “θέλουμε νεκρούς μπάτσους”, “θα ματώσουμε την κοινωνία”, “ξεκινά ο εμφύλιος”, δεν έχει καμιά σχέση με το αριστερό μαζικό κίνημα και μάλιστα χρησιμοποιείται ήδη για τη γενίκευση της καταστολής και την περιστολή των ελευθεριών και των δικαιωμάτων.

Η εγρήγορση της οργανωμένης κοινωνίας απέναντι στη “νέα απειλή”, η αναγόρευση της νεο-τρομοκρατίας σε υπ’ αριθμόν ένα πρόβλημα της ελληνικής κοινωνίας και η κλιμάκωση που ήρθε με την αποδοχή της κατεύθυνσης των δημόσιων συγκεντρώσεων ενάντια στην τρομοκρατία από πολλούς φορείς και δυνάμεις, είναι αποπροσανατολιστική και σίγουρα θα χρησιμοποιηθεί για τη θωράκιση του επιβαλλόμενου νεοφιλελεύθερου και αναγκαστικά αστυνομοκρατούμενου μοντέλου.

Σε μια εποχή που η αστική τάξη μοιάζει να έχει στερέψει από μεγάλες ιδέες και οράματα, σε μια στιγμή που ο νεοφιλελευθερισμός απονομιμοποιείται, σε μια στιγμή που υπάρχουν όλοι οι όροι για εμφάνιση ενός μαζικού ζωντανού ρεύματος στην κοινωνία, η αντιμετώπιση της “απειλής” δίνει προσχήματα, χρησιμεύει σαν φτιασίδι στην έλλειψη οραμάτων και ιδεών, και κυρίως χρησιμεύει στο να ανοίξει ο δρόμος σε περισσότερη καταστολή και αστυνομοκρατία.

Οι δυνάμεις που “απελευθερώνει” η κρίση είναι πολλαπλές και ετερογενείς, και υπάρχουν τμήματα της κοινωνίας που λουμπενοποιούνται απορριπτόμενα, που τα όριά τους με τον υπόκοσμο και την παραβατικότητα σβήνουν, και η ψυχολογία και η δράση τους είναι πιο κοντά στους νόμους και τις λογικές του υπόκοσμου παρά στον κόσμο της πολιτικής αμφισβήτησης και δράσης. Ο νεοφιλελευθερισμός χρόνια τώρα δούλεψε για την εξάπλωση τέτοιων φαινομένων και σε έναν δεύτερο χρόνο “κάνει πολιτική” στο όνομα της πάταξης κάθε τέτοιας ενέργειας που ξεφεύγει από την “έννομη τάξη”. Η νεο-τρομοκρατία σήμερα μοιάζει να είναι απότοκο αυτών των διεργασιών κι όχι αποτέλεσμα απογοήτευσης από μη πραγματοποιημένα όνειρα και τις αυταπάτες μιας προηγούμενης γενιάς που θήτευσε κυρίως σε αριστερούς και ακροαριστερούς οργανισμούς, όπως ήταν το “κύμα” προς την τρομοκρατία των χρόνων ’70-’80 στον ευρωπαϊκό χώρο. Εδώ μάλιστα εδράζεται η τεράστια διαφορά λόγου και επιλογών ανάμεσα στις δύο εκδοχές και το μόνο κοινό είναι η επίκληση της βίας (τότε χαρακτηριζόταν “επαναστατική”, τώρα αυτό δεν χρειάζεται καν – άλλωστε το λένε οι ίδιοι: “ο σωστός μπάτσος είναι σαν το ντόνατ, με μια τρύπα στη μέση”…).

Όποιος έχει ταξιδέψει σε χώρες του τρίτου κόσμου θα έχει διαπιστώσει την έντονη παρουσία οπλισμένης αστυνομίας και στρατού, παντού. Ακόμα και τα εμπορικά καταστήματα προστατεύονται από πάνοπλους στρατιωτικούς, ενώ σε διάφορες περιοχές των πόλεων δεν πατά το πόδι του αστυνομικός και υπάρχουν διάφορες “αντεξουσίες” που καθαρίζουν…

Στην πολιτισμένη Ευρώπη δεν έχουμε φτάσει σε τέτοια επίπεδα, αλλά η τάση είναι προς τη μεγαλύτερη αστυνόμευση και θωράκιση πόλεων, τομέων, εμπορικών κέντρων κ.λπ., και η χρήση τελειότατων τεχνολογικών μέσων για την παρακολούθηση και τον έλεγχο, ενώ ένα θεσμικό πλαίσιο με τρομονόμους και έκτακτες νομοθεσίες στέκεται σαν δαμόκλειος σπάθη πάνω από διαδηλώσεις και διαμαρτυρίες.

Στη χώρα μας μια “υβριδική” εκδοχή αυτών των δύο κόσμων (του τρίτου και του ευρωπαϊκού) είναι υπό διαμόρφωση και μοντελοποίηση. Απέχουμε και από τα δύο πρότυπα (πράγμα όχι κατ’ ανάγκη αρνητικό, για παράδειγμα το κίνημα στην Ελλάδα έχει κατοχυρωμένα ορισμένα πράγματα που στην πολιτισμένη Ευρώπη δεν υπάρχουν πλέον) αλλά η τάση είναι προς τη μεγαλύτερη θωράκιση.

Πριν από χρόνια αστικές δυνάμεις προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια μαζική κίνηση υποστήριξης του “αγώνα κατά της τρομοκρατίας” με πιο γνωστή την κίνηση “ως εδώ” με πενιχρά αποτελέσματα. Έπειτα, ήρθε όλο το σόου της εξάρθρωσης της 17Ν και της γενικής εικόνας που δόθηκε μέσα στο καλοκαίρι του 2002 (όταν πάλι υπουργός ήταν ο Χρυσοχοΐδης) και πραγματοποιήθηκαν οι Ολυμπιακοί αγώνες σύμφωνα με τις προδιαγραφές και όλα τα σκάνδαλα άνθισαν εντυπωσιακά στη νεοδημοκρατική διαχείριση. Τώρα μέσα σε καθεστώς άγριας οικονομικής κρίσης, και έχοντας και το προηγούμενο της εξέγερσης του Δεκέμβρη που έδειξε εικόνες από το μέλλον, η θωράκιση και τα κατασταλτικά μέτρα αποκτούν πρωταρχική σημασία. Θωράκιση και μέτρα ενάντια στις μαζικές διαμαρτυρίες, τις απεργίες, τους αγώνες και τις αντιστάσεις, όπως και το θεαματικό πέσιμο σε κάθε απόπειρα της Αριστεράς να έχει έναν πραγματικά αντισυστημικό λόγο και ρόλο (είναι ενδεικτικές οι επιθέσεις που δεχόταν μέχρι πριν λίγο καιρό ο ΣΥΡΙΖΑ…).

Αυτήν την ανάγκη της αστικής τάξης έρχονται να υπηρετήσουν δύο διαμετρικά αντίθετες “γραμμές” και κατευθύνσεις: από τη μια δολοφονικές ενέργειες σαν αυτή της Αγ. Παρασκευής όπως και άλλες ενέργειες με αμφίβολη ταυτότητα που χρησιμοποιούνται σαν πρόσχημα νέων μέτρων, και από την άλλη πρωτοβουλίες της “οργανωμένης κοινωνίας” για συγκεντρώσεις καταδίκης της “τρομοκρατίας” που τούτη τη φορά ήρθαν από το χώρο της “ανανέωσης” (για να εισπράξουν τα συγχαρητήρια των κυβερνώντων). Λες και υπάρχει ένας ποταμός με δύο κοίτες όπου στη μια είναι ο καλός κόσμος και στην απέναντι ο κακός. Όλος ο καλός κόσμος –”όλοι μαζί”– πρέπει να φτιάξουμε ένα φράγμα να μην περάσουν το ποτάμι οι κακοί και μας χαλάσουν τη γιορτή. Ξεχνούν ή θέλουν να ξεχνούν πως η πολιτική που εφαρμόζεται στέλνει συνεχώς κύματα “καλών” στην απέναντι όχθη. Ξεχνούν πως η μήτρα του “κακού” γενικά είναι ο νεοφιλελευθερισμός και οι πολιτικές του. Ο σύγχρονος καπιταλισμός δεν μπορεί να έχει “ανθρώπινο πρόσωπο”, από κάθε πόρο του εκλύει βία, ανταγωνισμό και σκοταδισμό, και τα περί “πολιτικού πολιτισμού” που συγκαλύπτουν αυτήν την αλήθεια, είναι το φύλλο συκής βολεμένων.

Τις μέρες που έρχονται, 36η επέτειος του Πολυτεχνείου και ένας χρόνος από την εξέγερση του Δεκέμβρη, η επαγρύπνηση για την απόκρουση της αστικής θωράκισης-καταστολής με πρόσχημα την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας, είναι υπόθεση του μαζικού δημοκρατικού κινήματος, των αγώνων και αντιστάσεων της πολιτικής και κοινωνικής Αριστεράς.

Κώστας Καρυδιάς