Φορολογικός ταξικός μηχανισμός
Η φορολογία του εισοδήματος αποτελεί μια από τις πιο βίαιες πολιτικές αναδιανομής του εισοδήματος, σε βάρος των λαϊκών στρωμάτων. Σε συνδυασμό με το πάγωμα των μισθών, την αποδόμηση των κοινωνικών παροχών και την ακρίβεια αποτελούν τους βασικούς μηχανισμούς που μεγαλώνουν την φτώχεια, που οδηγούν όλο και περισσότερους ανθρώπους στα πλοκάμια της. Όλα αυτά μαζί αποτελούν στοιχειώδη εργαλεία, που μαζί με την εκμετάλλευση της εργασίας μεταφέρουν πόρους από τους εργαζόμενους στους οικονομικά ισχυρούς. Η πρόσφατη οικονομική ιστορία της χώρας μπορεί να συνοψιστεί στη συστηματική και αδιάκοπη προσπάθεια των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ να επιβάλουν αυτά τα μέτρα, με διάφορα προσχήματα.
Αν εστιάσουμε την προσοχή μας μόνο στη φορολογική πολιτική θα δούμε ότι οι κρατικοί προϋπολογισμοί των τελευταίων χρόνων φρόντιζαν να μειώνουν δραστικά τη φορολογία των επιχειρήσεων, των τραπεζών και των υψηλών εισοδημάτων και παράλληλα να αυξάνουν τη συνολική φορολογική επιβάρυνση φορτώνοντας τα φορολογικά βάρη στα λαϊκά στρώματα.
Το πρώτο μέλημα της κυβέρνησης της ΝΔ, το 2002, ήταν η μείωση του συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων και των τραπεζών στο 35% από 40% και των υψηλών εισοδημάτων από 45% στο 40%. Από τότε μέχρι σήμερα οι μεγάλες εταιρείες πληρώνουν επίσημα φόρους σε ποσοστό 25% επί των κερδών τους, ενώ οι τράπεζες έχουν φτάσει να φορολογούνται με ποσοστό μόλις 15%. Σε αυτή τη νόμιμη φοροαπαλλαγή πρέπει να συνυπολογιστεί μια μεγάλης έκτασης φοροδιαφυγή που πραγματοποιείται κυρίως από το μεγάλο κεφάλαιο και υπολογίζεται ότι ξεπερνά τα 4 δισ. ευρώ το χρόνο. Μια φοροδιαφυγή που νομιμοποιείται και αυτή με αλλεπάλληλες "ρυθμίσεις χρεών" που ενώ δεν προσφέρουν τίποτα στον κρατικό προϋπολογισμό εξασφαλίζουν την απρόσκοπτη λειτουργία των επιχειρήσεων και τη συνέχιση της φοροδιαφυγής από τον επιχειρηματικό κόσμο. Η εικόνα αποκτά τις πραγματικές της διαστάσεις με τη νόμιμη φοροαποφυγή που γίνεται με τις "υπεράκτιες εταιρείες" σαν αυτές του Γ. Βουλγαράκη, το χρηματιστηριακό τζόγο, τα αφορολόγητα bonus των μεγαλοστελεχών των επιχειρήσεων, τα μερίσματα κ.λπ.
Το άμεσο αποτέλεσμα αυτών των ρυθμίσεων είναι η σημαντική μείωση της φορολογίας των επιχειρήσεων τα τελευταία χρόνια όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί. Σε ποσοστά, οι επιχειρήσεις μείωσαν τη συμμετοχή τους στα φορολογικά έσοδα από 45% το 2004 σε 36% το 2008.
Αντίθετα, τα φυσικά πρόσωπα είχαν αύξηση των φορολογικών βαρών από 39% το 2004 σε 50% το 2008. Σε απόλυτους αριθμούς τα φυσικά πρόσωπα είχαν πρόσθετους άμεσους φόρους πάνω από 3 δισ. ευρώ ανάμεσα στα έτη 2004-2008. Οι φόροι αυτοί αφορούν κατά κύριο λόγο τα χαμηλά και τα μεσαία εισοδήματα.
Οι πιο άδικοι φόροι
Η αύξηση της άμεσης φορολογίας αποτελεί τον έναν μόνο πυλώνα των φορολογικών βαρών για τους εργαζόμενους. Η πραγματική αφαίμαξη γίνεται με την έμμεση φορολογία. Πρόκειται για μια σειρά φόρους μη αναλογικούς, που δεν σχετίζονται δηλαδή με το ύψος του εισοδήματος, και βαραίνουν υπέρμετρα τα χαμηλά εισοδήματα. Πρόκειται για τον περίφημο ΦΠΑ, για τους ειδικούς φόρους σε καπνά και τσιγάρα, τους κεφαλικούς φόρους που αφορούν τα ακίνητα, τα καύσιμα, τα διόδια κ.λπ.
Οι έμμεσοι φόροι στη χώρα αυξάνονται με ταχύτερο ρυθμό. Ενώ το 2003 αφορούσαν το 53,9% των φόρων το 2008 το ποσοστό έφτασε στο 59,66%. Περισσότερα από 6 δισ. ευρώ φορτώθηκαν κυρίως στις πλάτες των μισθωτών ανάμεσα στα χρόνια 2004-2006. Υπολογίζεται ότι οι εισπράξεις μόνο για το ΦΠΑ θα ξεπεράσουν τα 17 δισ. ευρώ το 2007, ενώ τα νέα μέτρα Αλογοσκούφη θα φέρουν μια νέα επιβάρυνση ύψους 4 δισ. ευρώ που θα φορτωθούν και αυτά στους εργαζόμενους.
|
ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΗ ΑΦΑΙΜΑΞΗ (ποσά σε εκατ. ευρώ) |
||||||
|
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ |
2004 |
2005 |
2006 |
2007 |
2008 |
ΔΙΑΦΟΡΑ |
|
Φορολογικά έσοδα Προϋπολογισμού |
39.484 |
42.093 |
44.991 |
48.450 |
54.645 |
15.161 |
|
Φόροι ως ποσοστό του ΑΕΠ |
23,44% |
23,24% |
23,08% |
23,13% |
24,40% |
|
|
ΕΞ ΑΥΤΩΝ: |
|
|
|
|
|
|
|
Άμεσοι φόροι πολιτών (φυσικών προσώπων) |
7.785 |
8.292 |
9.100 |
9.720 |
10.850 |
3.065 |
|
Άμεσοι φόροι εταιριών (νομικών προσώπων) |
4.724 |
4.730 |
4.50 |
4.600 |
4.865 |
141 |
|
Έμμεσοι φόροι – ΦΠΑ |
13.741 |
14.131 |
15.885 |
17.445 |
19.900 |
6.159 |
|
Έμμεσοι φόροι – κατανάλωσης |
7.051 |
7.077 |
7.630 |
8.235 |
9.595 |
2.544 |
Διπλασιασμός σε δύο χρόνια
Σε πρόσφατη μελέτη του, ο Μ. Δρεττάκης (καθηγητής ΑΣΟΕΕ, πρώην αντιπρόεδρος της Βουλής) διαπιστώνει ότι η φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων διπλασιάστηκε ανάμεσα στα χρόνια 2004-2006. Πιο συγκεκριμένα, χωρίζοντας τους φορολογούμενος σε 5 ίσα τμήματα, ανάλογα με το ύψος των δηλωθέντων εισοδημάτων, διαπιστώνει ότι το φτωχότερο 1/5 έχει αύξηση φόρων κατά 6,7%, ενώ στα μεσαία εισοδήματα η αύξηση φτάνει στο 94%. Το πιο πλούσιο τμήμα του πληθυσμού επιβαρύνεται με αύξηση φόρων κατά 19,7%. Και όλα αυτά όταν είναι γνωστό ότι η αύξηση του πλούτου (όπως καταγράφεται από την αύξηση του ΑΕΠ) συγκεντρώνεται αποκλειστικά στα υψηλά εισοδήματα.