ΔΙΚΤΥΟ ΚΡΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΔΡΑΣΗΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ, τεύχος 7, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2009

Η κρίση βρήκε καινούριο διαχειριστή – Απάντηση δεν βρήκε ακόμα…

Έχουμε πει και παλιότερα ότι η κρίση είναι τομή, ότι η κρίση καθορίζει τη φάση που βρισκόμαστε και την επόμενη περίοδο. Ότι η κρίση καθορίζει στρατόπεδα, πιέζει για ξεκάθαρες λύσεις. Η πρόσφατη κυβερνητική εναλλαγή έφερε έναν αέρα ότι κάτι περιμένουμε. Όχι στον κόσμο, αλλά στα ΜΜΕ βασικά (που επιδρούν, βέβαια, στον κόσμο) και, δυστυχώς, στην ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος και σε δυνάμεις της Αριστεράς. Το “καμία ανοχή” δεν γίνεται σύνθημα και πράξη. Πολύ περισσότερο φαίνεται να ξεχνιέται και το “Να πληρώσουν οι πλούσιοι την κρίση”.

Έτσι, έχουμε μια νέα κυβέρνηση που, εξίσου με την παλιά, θα διαλύει το ασφαλιστικό, εξίσου θα ξηλώνει τις συντάξεις, εξίσου θα δίνει αυξήσεις και επιδόματα πείνας. Όμως λίγο η επιχείρηση νέα απογραφή και καταγραφή της “πραγματικής κατάστασης της οικονομίας”, λίγο το σιγοντάρισμα της ΠΑΣΚ (και της ΔΑΚΕ), λίγο η έλλειψη πρωτοβουλιών από την Αριστερά, η αμηχανία και το μπέρδεμα στους εργαζόμενους παρατείνονται, η αναποτελεσματικότητα βαθαίνει.

100% νεοφιλελευθερισμός

Οι εκπαιδευτικοί, μαζί με τους υπόλοιπους δημόσιους υπαλλήλους, είχαν την τιμητική τους από την προηγούμενη κυβέρνηση. Θυμίζουμε:

• Αυξήσεις πείνας και πέρσι, για πρώτη φορά, πάγωμα μισθών με χορήγηση επιδομάτων πείνας. Η λιτότητα κλιμακώνεται.
• Κατάρρευση του ασφαλιστικού μέσω της σκόπιμης υπερχρέωσής και υποχρηματοδότησής του. Εφάπαξ με το σταγονόμετρο, και το ΤΕΑΔΥ να βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού και να εισηγείται αύξηση των εισφορών των εκπαιδευτικών. Σε παρόμοια κατάσταση και ο ΟΠΑΔ. Για κάποιους μήνες, σε ολόκληρους νομούς (εκ περιτροπής) οι εκπαιδευτικοί πλήρωναν φάρμακα και εξετάσεις, θυμίζοντας ότι το ασφαλιστικό δεν αφορά μόνο τους εξηντάρηδες και όσους πλησιάζουν στη σύνταξη αλλά και νεότερους συναδέλφους. Την ίδια στιγμή, στα μουλωχτά, κάποιες εξετάσεις δεν καλύπτονται πλέον από το ταμείο. Την ίδια στιγμή, η απόφαση του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ανατρέπει εκ βάθρων τα ασφαλιστικά δικαιώματα (ειδικά στις γυναίκες αυξάνονται τα όρια της συνταξιοδότησης ως και 17 χρόνια) και μετατρέπει το χαρακτήρα της ασφάλισης από κοινωνική σε επαγγελματική.
• Άνοιγμα της συζήτησης για το νέο μισθολόγιο, παρόμοιο με αυτό του ιδιωτικού τομέα, σε συνδυασμό με την άρση της μονιμότητας. Οι ωρομισθία γίνεται κραταιά εργασιακή σχέση.
• Παράλληλα, διεύρυνση της φτώχειας μέσα από τη γενικότερη κυβερνητική πολιτική, την αύξηση των έμμεσων φόρων, την ακρίβεια.

Οι δυνάμεις του ΠΑΣΟΚ, σε ΑΔΕΔΥ, ΟΛΜΕ, ΔΟΕ, τουλάχιστον φραστικά, μιλούσαν για τα παραπάνω. Τώρα εμφανίζουν μια εξοργιστική σιωπή –ως και προκλητική κυβερνητική προπαγάνδα– και υπόσχονται μακρόχρονη εργασιακή ειρήνη. Με βάση ποια στοιχεία; Τι λέει –ή δεν λέει– η νέα κυβέρνηση;

Μισθοί

• Αυξήσεις μισθών και συντάξεων που θα καλύπτουν τον πληθωρισμό.

Εδώ μπορεί κανείς να μιλήσει για το ανέκδοτο της δεκαετίας, αν πάρουμε υπόψη μας πως υπολογίζεται ο πληθωρισμός. Όλα τα τελευταία χρόνια, έχουμε αυξήσεις στα είδη πρώτης ανάγκης πάνω από 35% ετησίως και επίσημο πληθωρισμό της τάξης του 2% (0,8% λένε ότι θα είναι ο πληθωρισμός φέτος). Άρα με αυξήσεις της τάξης του 1% μπορούν να τον καλύψουν ή και να τον υπερκαλύψουν, την ίδια στιγμή που θα καλπάζουν οι τιμές και θα φτωχαίνουν τα λαϊκά στρώματα. Τα πράγματα είναι ακόμα χειρότερα, επειδή στο παιχνίδι συμμετέχει επισήμως και η ΓΣΕΕ, η οποία, για να καλύψει τις συμβάσεις πείνας που υπογράφει, συμφωνεί με τον επίσημο πληθωρισμό και υποστηρίζει ότι οι εργαζόμενοι δεν έχουν χάσει εισόδημα τα τελευταία χρόνια.

Θα μείνουμε λίγο στο σημείο, γιατί πρόκειται για “στρατηγική διαφορά” ΠΑΣΟΚ-ΝΔ. Ο Καραμανλής υποσχέθηκε πάγωμα των μισθών και των συντάξεων και ενίσχυση στα χαμηλά εισοδήματα. Ο Παπανδρέου προσφέρει αυξήσεις χειρισμού και πείνας.

Ασφαλιστικό

• Ως το τέλος του 2010, οι συντάξεις θα απονέμονται το πολύ σε τρεις μήνες. Επίσης, έκανε λόγο για την ανάγκη κοινοπραξίας των τεσσάρων μεγάλων ασφαλιστικών φορέων (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΟΑΕΕ, ΟΠΑΔ) με στόχο τον από κοινού έλεγχο των δαπανών υγείας.

Χιλιοειπωμένα πράγματα από όλους –και από τη ΝΔ, φυσικά– αλλά και επιμονή στο μεγάλο στόχο του δικομματισμού “έλεγχος των δαπανών υγείας” (αφού έχουν δώσει ό,τι αύξηση έχουν ζητήσει οι φαρμακευτικές εταιρίες).

• Διαχωρισμό των προνοιακών από τις ασφαλιστικές παροχές, για να δημιουργηθεί στέρεα βάση χρηματοδότησης των ταμείων.

Μεγάλη “μπανανόφλουδα”, η οποία απειλεί όλες τις βασικές συντάξεις και, κυρίως, τις πρόωρες. Μέχρι σήμερα, όποιος βγαίνει σε πρόωρη σύνταξη (βασικά σε αναπηρική) δεν παίρνει μόνο “το ποσοστό που δικαιούται” με βάση τα ένσημά του (συνήθως είναι γελοίο), αλλά αυτό συμπληρώνεται από ένα “προνοιακό” ποσό, για να φτάσει στο κατώτατο όριο (κάπου 500 ευρώ). Ο διαχωρισμός απειλεί αυτούς τους συνταξιούχους άμεσα, διαλύει την αλληλεγγύη των γενεών, βάζει την ωμή λογική της ανταποδοτικότητας κ.ο.κ. Στόχος, φυσικά, να κάνουν οικονομίες τα ταμεία.

Αυτά όμως που έχουν ενδιαφέρον είναι κι αυτά που δεν λέγονται:

• Θα δοθούν τα 2 δισ. ευρώ (τόσα έχουν υπολογιστεί) σε ΤΕΑΔΥ και ΟΠΑΔ σαν άμεση κρατική επιχορήγηση από τον προϋπολογισμό, για να φέρουν εις πέρας τις υποχρεώσεις τους, κατ’ αρχάς για φέτος; Πιο μακροπρόθεσμα θα επιστραφούν τα κλεμμένα; Τι θα γίνει με τα ταμεία; Σιωπή η Διαμαντοπούλου στο ραντεβού με ΟΛΜΕ-ΔΟΕ, σιωπή γενικά η κυβέρνηση. Ηχηρή νεοφιλελεύθερη σιωπή.
• Θα αρνηθεί η Ελλάδα την προσαρμογή στην απόφαση του ΔΕΚ, πράγμα που το έχουν κάνει άλλες χώρες (Ιταλία, Αυστρία), σύμφωνα με στοιχεία της ΑΔΕΔΥ; Θα βάλει φραγμό στη μετατροπή της κοινωνικής ασφάλισης σε επαγγελματική;
• Σχετικά με τις ευλύγιστες εργασιακές σχέσεις, η κυβέρνηση δεν κατάργησε την ωρομισθία, ενώ οι συζητήσεις για νέο μισθολόγιο και κατάργηση της μονιμότητας είναι μέσα στη λογική της.
• Την ίδια στιγμή, το εισόδημά μας θα χτυπηθεί περισσότερο με την αύξηση των έμμεσων φόρων.

Δεν υπάρχει τίποτα που να αποδεικνύει ότι αυτή η κυβέρνηση δεν συνεχίζει στον ίδιο νεοφιλελεύθερο δρόμο που είχε χαράξει η προηγούμενη. Το αντίθετο. Και η προηγούμενη με απογραφή και λιτότητα ξεκίνησε. Και η τωρινή το ίδιο. Χιλιοπαιγμένο έργο. Όλοι μιλάνε ότι, κάποια στιγμή, θα βγούμε από την κρίση. Πράγμα εξαιρετικά αμφίβολο με μια οικονομία υπερχρεωμένη και με πλήρη ανικανότητα να κάνει το δικό της σχεδιασμό. Καλή η συμμετοχική αρχηγία του πρωθυπουργού, αλλά δεν μπορεί να κρύβεται κάτω από μεταμοντέρνα, αταξικά συνθήματα. Κάποιος πρέπει να πληρώσει για την έξοδο από την κρίση. Και από τις χαιρετούρες του ΣΕΒ καταλάβαμε ότι αυτός θα είναι ο συνήθης ύποπτος λαός…

Επομένως, το “περιμένουμε να δούμε” δεν έχει καμία βάση. Σε ένα μήνα, θα έχει ψηφιστεί ο καινούριος προϋπολογισμός. Αν π.χ. δεν διατεθεί τώρα η αναγκαία κρατική επιχορήγηση, οι εξελίξεις θα είναι ραγδαίες στα ασφαλιστικά μας δικαιώματα. Αν δεν δοθούν τώρα αγώνες για αυξήσεις στους μισθούς, θα έχει στρωθεί κι άλλο έδαφος στη μοιρολατρία. Θα περιμένουμε απλά για μια κινητοποίηση-πιστολιά στον αέρα; Ή θα προετοιμαστούμε από τώρα; Η ευθύνη βαραίνει τις δυνάμεις της Αριστεράς, που καταρχήν πρέπει να ιεραρχήσουν το συγκεκριμένο μέτωπο και επιπλέον να δουλέψουν από κοινού στα πρωτοβάθμια σωματεία, για να σπάσουν στην πράξη το μέτωπο ΔΑΚΕ-ΠΑΣΚ, το μέτωπο της εργασιακής ειρήνης…

Δημήτρης Μητρόπουλος, Αθήνα