50 χρόνια από την Πολιτιστική Επανάσταση

Η επέτειος των 50 χρόνων από το ξεκίνημα της Πολιτιστικής Επανάστασης (16 Μάη 1966–11 Σεπτέμβρη 1976) πέρασε χωρίς μεγάλες αναφορές και συζητήσεις. Μόνο το γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων έδωσε ένα ρεπορτάζ για τα αναμνηστικά (αφίσες, κονκάρδες, πανό κ.λπ.) που πωλούνται σε παλαιοπωλεία και στέκια στο Πεκίνο, που αναπαράχθηκε από τα δυτικά ΜΜΕ, και ένα μικρό σχόλιο από τα επίσημα κινεζικά όργανα, στο στυλ «δεν θα επιτρέψουμε ποτέ να ξαναγίνει κάτι παρόμοιο στην Κίνα».
Οι αναφορές των ΜΜΕ είναι απόλυτα καταδικαστικές για την Πολιτιστική Επανάσταση γιατί έριξε στο χάος και στο αίμα την Κίνα για 10 χρόνια, γιατί έγιναν απίστευτες αγριότητες στην περίοδο αυτή και άλλα τέτοια.
Ωστόσο σε πείσμα της εμπάθειας που δείχνουν για την Πολιτιστική Επανάσταση αστοί και «μεταλλαγμένοι» πάσης φύσεως, υπάρχουν διανοητές, ιστορικοί, φιλόσοφοι που συνεχίζουν να θεωρούν την Π.Ε. και την Οχτωβριανή επανάσταση σαν τα σημαντικότερα γεγονότα του αιώνα που πέρασε, σαν τα δύο κορυφαία συμβάντα γύρω από την κομμουνιστική υπόθεση.
Σήμερα το κομμουνιστικό κίνημα δεν υπάρχει σαν δύναμη που συγκεντρώνει την ελπίδα για έναν καλύτερο κόσμο, σαν δύναμη προόδου. Υπάρχουν κομμουνιστές χωρίς κομμουνιστικό κίνημα και αυτό είναι μια ιδιομορφία. Ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες η αποτίμηση του παρελθόντος έχει ιδιαίτερη σημασία. Αποτίμηση του παρελθόντος για να εξηγηθεί η πορεία των πραγμάτων αλλά και η διάλυση του κομμουνιστικού κινήματος. Η αναγκαία αυτοκριτική και οι τρόποι με τους οποίους θα υπάρξει, θα ανασυνθεθεί, οι πιθανές νέες συνθέσεις μιας απελευθερωτικής χειραφετητικής επαναστατικής κίνησης, δηλαδή η ουσία του κομμουνισμού, όπως κι αν αυτή ονομαστεί, οφείλει να ξεκαθαρίσει τους λογαριασμούς με τον 20ό αιώνα.
Σήμερα αναπαράγουμε ένα αφιέρωμα που είχαμε δημοσιεύσει στα 40 χρόνια από την Πολιτιστική Επανάσταση. Βέβαια υπάρχουν πολλά θέματα προς εκτίμηση και αξιολόγηση 10 χρόνια μετά και ιδιαίτερα η σχέση της Πολιτιστικής Επανάστασης με την μεταμαοϊκή Κίνα και την πορεία της. Η «νίκη» εν τέλει του Τένγκ Χσιάο Πίνγκ και η σύγχρονη Κίνα οφείλουν κάτι στην Πολιτιστική Επανάσταση ή είναι μονάχα η επιβεβαίωση ενός εκδυτικισμού της Κίνας;
Το φάντασμα του Μάο (και του έργου του) πλανιέται πάνω από την Κίνα.

1. Φωτιά στο Γενικό Επιτελείο, του Μάο Τσετούνγκ
2. Η δεκαετία της Πολιτιστικής Επανάστασης, του Γ.Χοντζέα
3. Συζητώντας με τον Μάο για την Πολιτιστική Επανάσταση, του Ε.Σνόου
4. Τα “Νέα Σοσιαλιστικά Πράγματα”, του Σ.Παναγιώτου
5. Επανακαθορίζοντας την γενεολογία και την κληρονομιά της Πολιτιστικής Επανάστασης, του Φ.Μάγκντοφ
6. Η σημασία της Πολιτιστικής Επανάστασης για το κομμουνιστικό κίνημα και τον μαρξισμό, του Γ.Μηλιού
7. Γνώρισα τους Κόκκινους Φρουρούς, από το βιβλίο της Μπ.Κιτσίκη
8. Αιτίες της Πολιτιστικής Επανάστασης τα κακώς κείμενα του σοσιαλισμού, του Γ.Τσίπρα
9. Ενδεικτική βιβλιογραφία για την Πολιτιστική Επανάσταση