Πρωτομαγιά 2009: Δεν θα πληρώσουμε εμείς την κρίση σας, του Χρήστου Πραμαντιώτη

Με όλο και περισσότερους άνεργους να σωρεύονται στις ουρές του ΟΑΕΔ και τα λαϊκά νοικοκυριά να βυθίζονται στην απόγνωση, η φετινή Πρωτομαγιά έρχεται να “γιορταστεί” μέσα σε κλίμα πρωτόγνωρης αβεβαιότητας. Μέσα στις συνθήκες της κρίσης, τα κακά νέα έρχονται το ένα μετά το άλλο για τους εργαζόμενους. Χωρίς από την άλλη μεριά η ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος να επιδεικνύει την παραμικρή διάθεση για να δώσει τη μάχη απέναντι στις κυβερνητικές και εργοδοτικές πολιτικές. Κόντρα στις ανάγκες και στους καιρούς, η ηγεσία αυτή δείχνει να μη θέλει και να μην μπορεί να οργανώσει την αντίσταση του εργαζόμενου λαού.

Μια Πρωτομαγιά με ξεχωριστή σημασία είναι η φετινή. Μια εργατική Πρωτομαγιά στην καρδιά της κρίσης. Ή μάλλον του πιο πρόσφατου, αλλά και πιο σκληρού επεισοδίου μιας παρατεταμένης παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, που η “γιατρειά” της δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Αντίθετα, μάλιστα, το γιατρικό που σαν μονόδρομος εμφανίζεται παγκοσμίως είναι οι όλο και μεγαλύτερες δόσεις ασφυξίας που διοχετεύει το σύστημα στα δισεκατομμύρια εργαζόμενων, άνεργων και νέων του πλανήτη. Δίκην ομοιοπαθητικής, την αρρώστια που δημιούργησε ο νεοφιλελευθερισμός και η πλανητική εφαρμογή του, επιχειρούν οι κυβερνήσεις και τα διευθυντήρια να τη γιατρέψουν με όλο και περισσότερο νεοφιλελευθερισμό. Οδηγώντας έτσι σε τραγικά αδιέξοδα, μία μόνο έκφραση των οποίων είναι οι 1.500 αυτοκτονίες αγροτών στην Ινδία που λόγω της ανύπαρκτης κρατικής υποστήριξης οδηγήθηκαν στους τοκογλύφους, με αποτέλεσμα η σοδειά να είναι πάντα μικρότερη από τα διογκούμενα χρέη.

Η εργατική Πρωτομαγιά, η παγκόσμια Πρωτομαγιά, η Πρωτομαγιά των εργασιακών δικαιωμάτων, του 8ώρου, και του αγώνα για να βγουν οι εργαζόμενοι και οι ανάγκες τους μπροστά και πάνω από τα κέρδη των αφεντικών, υπογραμμίζει με έντονο τρόπο όσα εδώ και μήνες έρχονται στη δημοσιότητα: τα εκατομμύρια των απολύσεων σε όλες τις μεγάλες βιομηχανίες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, τα 1,8 δισεκατομμύρια ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που αναγκάζονται να δέχονται δουλειές χωρίς σύμβαση και κοινωνική ασφάλιση, οι 466.000 άνθρωποι που παραμένουν εκτός παραγωγικής διαδικασίας στην Ελλάδα, οι 102.000 νέοι άνεργοι του τελευταίου 4μήνου στη χώρα μας. Αλλά επίσης και η καταιγίδα των τελευταίων μηνών με την εκ περιτροπής εργασία, τις διαθεσιμότητες, τη μετατροπή της πλήρους σε μερική απασχόληση με μείωση αποδοχών, τα ωράρια-λάστιχο, τη δουλειά με το “μπλοκάκι”, τις ατομικές συμβάσεις εργασίας, την προσωρινή απασχόληση, τις υποχρεωτικές άδειες άνευ αποδοχών, τα επί μήνες απλήρωτα δεδουλευμένα…

Ο ρόλος του δικομματισμού και του υποταγμένου συνδικαλισμού

Το ζοφερό τοπίο είναι δημιούργημα της κρίσης, αλλά και της δικομματικής διαχείρισης που όλοι γνωρίσαμε τα τελευταία δέκα χρόνια. Σήμερα, επί κυβερνήσεως Καραμανλή, ενεργοποιούνται οι νόμοι που ψήφισε η κυβέρνηση Σημίτη. Στην πραγματικότητα, όλο το θεσμικό πλαίσιο για τη μερική απασχόληση, τη διευθέτηση του χρόνου εργασίας κ.λπ. προετοιμάστηκε στα τελευταία χρόνια του ΠΑΣΟΚ, με την πλήρη ανοχή και συνενοχή σύμπασας της συνδικαλιστικής ηγεσίας, που ήξερε τι γίνεται και τι προετοιμάζεται, αλλά δεν είπε ποτέ τίποτα. Αποδεικνύοντας έτσι τη χρήσιμη για τις κυβερνήσεις και την εργοδοσία, συναίνεση των συνδικαλιστών καριέρας. Των ίδιων που και σήμερα στέκουν σιωπηλοί κι ανήμποροι να εμπνεύσουν και να οδηγήσουν την αντίδραση των εργαζομένων απέναντι στη λαίλαπα αλλαγών που περιγράψαμε παραπάνω. Των ίδιων που, όταν δεν ανοίγουν το στόμα τους για να εκφωνήσουν δεκάρικους σε άμαζες συγκεντρώσεις, αφοσιώνονται στο διάλογο με τους επιχειρηματίες και στις εποικοδομητικές προτάσεις μαζί με τους βιομήχανους.

Η ηγεσία του συνδικαλιστικού κινήματος θα “τιμήσει” φέτος την εργατική Πρωτομαγιά έχοντας στη φαρέτρα της:

• την υπευθυνότητα που απαιτεί να πληρώσουν οι εργαζόμενοι ό,τι τους αναλογεί από μια κρίση που άλλοι δημιούργησαν
• τις προτάσεις που συμφώνησε με τον ΣΕΒ για το πώς θα ξεκοκαλίσουν οι επιχειρήσεις τα λεφτά του ΛΑΕΚ 0,45% (Λογαριασμός για την Απασχόληση και την Επαγγελματική Κατάρτιση)
• την πρόταση για δημοκρατική… επαναρρύθμιση των εργασιακών σχέσεων!!!
• την έκκληση για συστράτευση του πολιτικού δυναμικού της χώρας γύρω από την υπεράσπιση της εργασίας
• την κοινότητα στόχων με τους βιομήχανους, γύρω από το σύνθημα “μπλόκο στην ανεργία από τις δυνάμεις της εργασίας”

Ποιος θα πληρώσει την κρίση;

Την ίδια στιγμή οι βιομήχανοι αναζητούν επίμονα τους τρόπους για να αναθεωρηθεί άρδην το εργασιακό πλαίσιο, έτσι ώστε από την κρίση να βγουν ωφελημένοι. Όπως δήλωσε πρόσφατα ο πρόεδρος του ΣΕΒ, Δ. Δασκαλόπουλος, “η μειωμένη εργασία με αντιστοίχως μειωμένες αποδοχές αποτελεί τον καλύτερο τρόπο για να αντιμετωπίσει μια επιχείρηση την κρίση”. Στην ίδια ακριβώς γραμμή με τον πρόεδρο των επαγγελματοβιοτεχνών, Μίχαλο, στην ίδια γραμμή με τον πρωθυπουργό Καραμανλή που δήλωσε τα ίδια, στην ίδια γραμμή με τον υπουργό Οικονομίας, Παπαθανασίου. Μεγαλοεπιχειρηματίες, κυβέρνηση, αξιωματική αντιπολίτευση, μεγαλοσυνδικαλιστές, από πουθενά δεν φαίνεται έστω και αχνά κάποια άλλη πρόταση – η μόνη ρεαλιστική διέξοδος είναι: την κρίση θα την πληρώσουν όλοι, εκτός από τους βιομήχανους, τους τραπεζίτες, τους εφοπλιστές. Δεν είναι καθόλου υπερβολικό να πει κανείς πως σε μερικούς μήνες, ό,τι θυμόμαστε ως εργασιακές σχέσεις και δικαιώματα, θα έχουν ανατραπεί πλήρως. Τίποτε δεν θα έχει μείνει όρθιο. Κι έτσι, η οικονομική κρίση θα αποβεί εξαιρετικά αποδοτική υπέρ του πλούτου, αφού: αφενός η συνταγή “ξεπεράσματός” της είναι σήμερα στην πράξη η μεταφορά πλούτου από τους φτωχούς στους “έχοντες” και αφετέρου η “επόμενη μέρα” θα βρει εκατομμύρια εργαζόμενους με αποξηλωμένα δικαιώματα και ωφελημένους πάλι τους “έχοντες”.

Όταν όλη η συζήτηση στην οποία συμμετέχουν οι θεσμικοί παράγοντες της χώρας γίνεται για το πώς θα επιδοτηθούν οι επιχειρήσεις (ώστε δήθεν να μην προχωρήσουν σε απολύσεις), τότε υπάρχει σοβαρό πρόβλημα. Και το πρόβλημα δεν υπάρχει στις επιχειρήσεις ή στα κόμματα του δικομματισμού, εκεί υπάρχουν συμφωνίες και αγαστή συνεργασία. Το πρόβλημα υπάρχει στο συνδικαλιστικό κίνημα. Εν μέσω όλης αυτής της καταιγίδας, που απειλεί να διαλύσει τα πάντα, η “γραμμή κοινής πλεύσης” με τους βιομήχανους που έχει αποφασίσει να ακολουθήσει η ΓΣΕΕ “για να βρεθεί διέξοδος στην κρίση”, είναι τραγική.

Χρειάζεται να δοθεί απάντηση

Ενώ είναι από παντού φανερό ότι δεν πάει άλλο, ότι οι εργαζόμενοι και οι άνεργοι φτάνουν στο μη περαιτέρω. Ενώ η συγκυρία αλλά και η διάθεση του κόσμου δείχνει ότι μπορεί να σχεδιαστεί και να οργανωθεί μια πολύ μεγάλη, μια πλατιά αντίδραση των εργαζόμενων που θα διεκδικήσουν η κρίση να μην πέσει πάνω στην πλάτη τους, να μην κουβαλήσουν για άλλη μια φορά τα βάρη των μεγαλοεπιχειρηματιών και των πολυεθνικών, η κορυφαία συνδικαλιστική οργάνωση των εργαζομένων βρίσκεται σε άλλο μήκος κύματος. Αντί να γίνεται ο χαμός σε κάθε μεγάλο χώρο δουλειάς όπου απειλούνται οι εργαζόμενοι και τα δικαιώματά τους, η πρωτοβουλία της ΓΣΕΕ ήταν η διαβούλευση με τον ΣΕΒ. Αντίστοιχα τα επιμέρους συνδικάτα, αρνούνται να βγουν από τη νιρβάνα τους. Έτσι, πολύ απλά, ο κάθε εργαζόμενος μοιραία θα αποδεχθεί ό,τι πει το αφεντικό “για το καλό της επιχείρησης και των θέσεων εργασίας”. Παρόλο που ζορίζεται, παρόλο που δεν του φαίνεται σωστό, λογικό και δίκαιο να μένει απλήρωτος επί μήνες ή να χειροτερεύουν οι όροι εργασίας του, εν τούτοις δεν έχει, δεν του δείχνει κανείς έναν άλλο δρόμο στην πράξη. Απελπιστικά μόνος λοιπόν, να λουφάξει μέχρι να περάσει η μπόρα, κι όσο αντέξει…

Κι όμως, δεν είναι αυτό που αρμόζει στα εκατομμύρια των εργαζομένων της χώρας. Δεν αρμόζει ούτε η φυγομαχία και το ξεπούλημα της ΓΣΕΕ, ούτε οι αυτάρεσκες περιχαρακωμένες χωριστές συγκεντρώσεις της Πρωτομαγιάς. Όσο εχθρική προς το εργατικό κίνημα και τα συμφέροντά του είναι η αδράνεια και η συναίνεση της ΓΣΕΕ, άλλο τόσο εχθρική είναι και η διασπαστική κατάσταση που επιβάλλει το ΠΑΜΕ. Η πραγματικότητα βοά ότι η οικονομική κρίση θα έχει τραγικές απολήξεις αν βρει την εργατική τάξη ανυπεράσπιστη και κομμένη στα δύο. Αν βρει το συνδικαλιστικό κίνημα –σε όλες τις εκφάνσεις του– να πορεύεται στην ίδια ρότα.

Είναι παρόλα αυτά, περισσότερο από ποτέ αναγκαίο ο κάθε εργαζόμενος να δείξει την οργή του, να την βροντοφωνάξει μαζί με όλους τους συναδέλφους του. Είναι αναγκαίο να δοθεί έδαφος στο να οργανωθεί η πάλη των εργαζόμενων, να γίνει αυτό η ύψιστη προτεραιότητα για όλους όσοι αντιλαμβάνονται το καθήκον της αντίστασης στην καταστροφή. Η φετινή Πρωτομαγιά, η πρώτη μέσα στη σημερινή ένταση της κρίσης, είναι η ευκαιρία για ένα ηχηρό, επίκαιρο (κι όχι επετειακό) μήνυμα προς τον κόσμο των επιχειρήσεων και του πλούτου, προς την κυβέρνηση και το δικομματισμό: δεν θα πληρώσουμε εμείς την κρίση που άλλοι δημιούργησαν.

Χρήστος Πραμαντιώτης