Ποια η κληρονομιά του Ριζοσπαστικού Διεθνισμού του 1968; του Μαξ Ελμπάουμ

Ο Μαξ Ελμπάουμ, πρώην μέλος του SDS, ήταν ενεργό μέλος του νέου κομμουνιστικού κινήματος στις δεκαετίες του ’70 και του ’80 και ο υπεύθυνος συντάκτης του περιοδικού "Crossroads" τη δεκαετία του ’90. Είναι ο συγγραφέας του βιβλίου "Revolution in the Air: Sixties Radicals Turn to Lenin, Mao and Che" (2002).

Το Σιάτλ ήταν μια πόλη. Από το Δεκέμβριο του 1999 έγινε ο κωδικός για τη διαμαρτυρία ενάντια στις αδικίες του παγκόσμιου καπιταλισμού. Δεν είναι η πρώτη φορά που το όνομα ενός τόπου συμβολίζει μια τομή στα κινήματα αντίστασης. Υπήρξε ένα πλήθος τέτοιων συμβόλων στο τεράστιο κύμα των εκδηλώσεων διαμαρτυρίας στις ΗΠΑ ενάντια στο ρατσισμό και τον Πόλεμο του Βιετνάμ κατά τη διάρκεια και μετά το 1968: "Σικάγο" (αναφορά στο Συνέδριο των Δημοκρατικών το 1968 όπου η αστυνομία χτύπησε διαδηλωτές ενώ τραγουδούσαν "όλος ο κόσμος βλέπει"), "Πολιτεία Σαν Φραντσίσκο" (όπου μια απεργία το 1968-69 καθοδηγούμενη από έγχρωμους φοιτητές έκανε το πρώτο άνοιγμα στον αγώνα για Εθνοτικές Σπουδές) και "Καμπότζη" ή "Πολιτεία Κεντ" (αναφορά στην αποτυχημένη επέμβαση του Νίξον στην Καμπότζη το 1970 και τον πυροβολισμό τεσσάρων λευκών φοιτητών από την Εθνική Φρουρά του Οχάιο).

Για την εξεγερμένη νεολαία στα τέλη του ’60, αυτές οι τοποθεσίες που έγιναν σύμβολα δεν καταγράφηκαν απλά ως εξωτερικά γεγονότα. Παρακίνησαν προσωπικούς μετασχηματισμούς που οδήγησαν χιλιάδες να υιοθετήσουν μια επαναστατική αντικαπιταλιστική άποψη. Η ριζοσπαστικοποίηση ήταν πλατιά και βαθιά. Το 1968 περισσότεροι φοιτητές κολλεγίων (20%) ταυτίζονταν με τον Τσε Γκεβάρα παρά με οποιονδήποτε υποψήφιο για την προεδρία των ΗΠΑ. Το 1971, μια έρευνα των New York Times έδειξε ότι τέσσερις στους δέκα φοιτητές –σχεδόν 3 εκατομμύρια άτομα– πίστευαν ότι χρειαζόταν μια επανάσταση στις ΗΠΑ. Τα ριζοσπαστικά αισθήματα ήταν ακόμη ισχυρότερα στην αφροαμερικάνικη κοινότητα και στις αρχές των ’70 είχαν εισχωρήσει βαθιά στους Πορτορικάνους, τους Τσικάνο, τους Ασιάτες Αμερικανούς και τους ιθαγενείς αμερικάνικους πληθυσμούς. Μια έρευνα του 1970 έδειξε ότι 30,6% των μαύρων κληρωτών στο στρατό σχεδίαζαν "να προσχωρήσουν σε μια αγωνιστική μαύρη ομάδα όπως οι Μαύροι Πάνθηρες" όταν γυρνούσαν σπίτι. Οι ριζοσπαστικές διαμάχες του 1968 και μετά δεν ενοποιήθηκαν γύρω από ένα πρόγραμμα ή δόγμα. Αλλά οι στόχοι τους χαρακτηρίζονταν από μερικά κυρίαρχα θέματα, αντανακλώντας τα δεκαπέντε χρόνια των αγώνων για πολιτικά δικαιώματα, τους Μαύρους Πάνθηρες και τις αντιπολεμικές διαμαρτυρίες που διαμόρφωσαν την πολιτική τους ανάπτυξη. Ο αντιρατσισμός και ο αντιιμπεριαλισμός ήταν στην εμπροσθοφυλακή της νέας ριζοσπαστικής θεώρησης. Η κύρια διεθνής έμπνευσή της προερχόταν από τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα που φαίνονταν να διαλύουν καθημερινά την έννοια του ανίκητου των ΗΠΑ. Ήταν η στιγμή που η Βιετναμέζικη και η Κουβανέζικη Επανάσταση, η Λαϊκή Κίνα και τα μαρξιστικά ένοπλα κινήματα στη Λατινική Αμερική, την Ασία, την Αφρική και τη Μέση Ανατολή φαίνονταν να αλληλοσυνδέονται σε έναν ασταμάτητο χείμαρρο. Οι ακτιβιστές του 1968 θεωρούσαν την αλληλεγγύη με τον Τρίτο Κόσμο ως την κύρια διεθνιστική τους υποχρέωση. Μέσα στα ’70, οι αγωνιστές που γαλουχήθηκαν με αυτή την πεποίθηση, που θεωρήθηκε ως μια προσανατολισμένη στον Τρίτο Κόσμο εκδοχή του μαρξισμού, συνέστησαν μια δυναμική πολιτική τάση και θεωρήθηκαν από τους θεματοφύλακες του καπιταλισμού μια υπολογίσιμη δύναμη. Ακόμα και όταν αυτή η τάση άρχισε να φθίνει, οι πιο δυναμικοί της αγωνιστές έπαιξαν σημαντικό ρόλο στο κίνημα ενάντια στο απαρτχάιντ, στο κίνημα αλληλεγγύης στην Κεντρική Αμερική, στην εκλογική συμμαχία Ουράνιο Τόξο και άλλες μάχες του ’80. […]

Ρίζες και περιγράμματα του τριτοκοσμικού μαρξισμού

Ο εκρηκτικός ριζοσπαστισμός στα τέλη του ’60 ξετυλίχτηκε από τις δυναμικές μαζικές διαμαρτυρίες που εκδηλώνονταν ήδη από τα μέσα του ’50. Η κύρια δύναμη που άρχισε τον μετασχηματισμό από τον κομφορμισμό του ’50 στην επαναστατικότητα του 1968 ήταν το κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα. Ο αγώνας για φυλετική ισότητα, που διακρίθηκε με το μποϊκοτάζ των λεωφορείων στο Μοντγκόμερι και πρωτοστάτησε ο δρ Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, έπαιξε έναν αποφασιστικό ρόλο και ξανάνοιξε το δρόμο για να εκφραστούν όλες οι διαφορετικές απόψεις σαν επακόλουθο του μακαρθισμού. […]

Στα μέσα του ’60, η αντιρατσιστική εξέγερση ενώθηκε με την έκρηξη της διαμαρτυρίας ενάντια στον Πόλεμο του Βιετνάμ. Η πρώτη μεγάλη πανεθνική αντιπολεμική εκδήλωση που συγκάλεσαν οι Φοιτητές για μια Δημοκρατική Κοινωνία (SDS) στις 7 Απριλίου 1965, αντιπάλεψε μια αντικομμουνιστική καμπάνια και κινητοποίησε έναν αναπάντεχο για τότε αριθμό άνω των 15.000 ατόμων. Μόλις δύο χρόνια αργότερα, πάνω από έξι φορές περισσότεροι θα πορευτούν προς το Πεντάγωνο, αγωνιστικές αντιπολεμικές ενέργειες θα κατακλύσουν τη χώρα και ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ θα καταγγείλει τον πόλεμο και θα τον συνδέσει με τη διατήρηση του ρατσισμού και της φτώχειας.

Αυτά τα κινήματα, εκτός των άλλων, αναπτύσσονταν την ίδια ώρα που οι αγώνες ενάντια στη δυτική αποικιοκρατία και το νεοαποικισμό απλώνονταν στον Τρίτο Κόσμο. Το Βιετνάμ ήταν ο οδηγός, αλλά νέες ένοπλες οργανώσεις, όπως οι Τουπαμάρος στην Ουρουγουάη και το Κίνημα Επαναστατικής Αριστεράς (MIR) στη Χιλή, αναπτύσσονταν στη Λατινική Αμερική. Αντάρτικα μαρξιστικά κινήματα κέρδιζαν έδαφος σε κάθε χώρα της αφρικανικής αυτοκρατορίας της Πορτογαλίας – σε Αγκόλα, Μοζαμβίκη και Γουινέα-Μπισάου. Η Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) έπαιρνε τη σημαία της λαϊκής πάλης ενάντια στην αποικιοκρατία των ισραηλινών εποίκων και ένοπλα αριστερά κινήματα εξαπλώνονταν στην Ασία, από την Ινδία μέχρι τις Φιλιππίνες. Το κάλεσμα του Τσε Γκεβάρα το 1967 "να δημιουργήσουμε δύο, τρία, πολλά Βιετνάμ" δεν ήταν απλά η έκφραση μιας άποψης, αλλά αντηχούσε σαν ένα κατεξοχήν πρακτικό πρόγραμμα.

Στο μεταξύ, το Κίνημα των Αδεσμεύτων, που αριθμούσε 25 χώρες στην πρώτη σύνοδό του το 1961, έφτασε να έχει πάνω από 50 μέλη το 1970 και συνεχώς έκφραζε την αλληλεγγύη του στις ένοπλες εθνικοαπελευθερωτικές προσπάθειες. Τα σχέδια οικοδόμησης μιας νέας κοινωνίας στην Κίνα (Πολιτιστική Επανάσταση) και στην Κούβα φαίνονται να προσφέρουν νέα λαϊκά μοντέλα σοσιαλισμού.

[…]

Μέσα στη δεκαετία του ’60, η παγκόσμια και εθνική πολιτική έγινε ακόμα πιο ασταθής και ήρθαν τα τραντάγματα του έτους-στροφή: 1968. Η πανεθνική επιθετική επιχείρηση Τετ στο Βιετνάμ, που αιφνιδίασε σχεδόν ολοκληρωτικά την αμερικάνικη διοίκηση, αποκάλυψε την πλήρη αποτυχία των αντιαντάρτικων προσπαθειών της Ουάσινγκτον και ανέδειξε την προοπτική της πρώτης στρατιωτικής ήττας των ΗΠΑ στη μακρά πολεμική ιστορία τους. Η επίθεση αυτή και η αντιπολεμική έκρηξη στην πατρίδα οδήγησαν άμεσα στο διώξιμο απ’ την εξουσία του ενός από τους δύο προέδρους που θα εκδιωχτούν από τις αναστατώσεις του ’60 και των αρχών του ’70. Στις 31 Μαρτίου 1968 ένας πολιορκημένος Λίντον Τζόνσον ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει την επανεκλογή του και ότι θα άρχιζαν σύντομα συνομιλίες για την ειρήνη με τις βιετναμέζικες απελευθερωτικές δυνάμεις.

Τέσσερις μέρες αργότερα θα δολοφονηθεί ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ και θα ξεκινήσουν εξεγέρσεις μαύρων σε πάνω από εκατό πόλεις. Στην Ουάσινγκτον, οι φλόγες έφτασαν έξι τετράγωνα μακριά από το Λευκό Οίκο και αυτόματα όπλα στήθηκαν στο μπαλκόνι του Καπιτωλίου και στον περίβολο του Λευκού Οίκου. Η δολοφονία του Κινγκ έπεισε δεκάδες χιλιάδες ακτιβιστών ότι "το σύστημα" ήταν αδιόρθωτα διεφθαρμένο και δεν μπορούσε να μεταρρυθμιστεί. Αυτή η άποψη ενισχύθηκε από τη δολοφονία του Ρόμπερτ Κένεντι δύο μήνες αργότερα, από την αιματηρή σύγκρουση με την αστυνομία στο Συνέδριο των Δημοκρατικών στο Σικάγο και από το ότι οι υποψήφιοι και των δύο κομμάτων για το Λευκό Οίκο τάσσονταν υπέρ του Πολέμου στο Βιετνάμ (Νίξον – Χάμφρεϊ).

Την παραμονή της συγκέντρωσης του Δημοκρατικού Κόμματος στο Σικάγο, η Σοβιετική Ένωση εισέβαλε στην Τσεχοσλοβακία, μια διαχωριστική γραμμή όχι μόνο για τη διεθνή πολιτική αλλά επίσης για τη νέα ριζοσπαστική γενιά. Καθώς μια νέα γενιά επαναστατικοποιόταν, η Σοβιετική Ένωση δρούσε σαν κάτι τελείως διαφορετικό από μια δύναμη ειρήνης και απελευθέρωσης. Η σοβιετική απάντηση στην Άνοιξη της Πράγας και στο "σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο", μαζί με την καχυποψία και την εχθρότητα ακόμη με την οποία το Κ.Κ. ΗΠΑ έβλεπε το μεγαλύτερο μέρος της Αριστεράς του ’60, οδήγησε το μεγαλύτερο μέρος των νέων ριζοσπαστών να κοιτάξουν αλλού για στρατηγικές και μοντέλα. Για δεκάδες χιλιάδες, αυτό το "αλλού" ήταν τα κομμουνιστικά κόμματα της Κίνας, του Βιετνάμ, της Κούβας και άλλων χωρών του Τρίτου Κόσμου. Εμπνευσμένοι από αυτά τα κόμματα και την ιδεολογία τους, οι διάφοροι ακτιβιστές των ΗΠΑ θεώρησαν ότι μια τριτοκοσμική εκδοχή του μαρξισμού ήταν το κλειδί για την οικοδόμηση μιας δυνατής Αριστεράς μέσα "στην κοιλιά του κτήνους".

Ο τριτοκοσμικός μαρξισμός είδε την εθνική απελευθέρωση στον παγκόσμιο Νότο ως την αιχμή του παγκόσμιου προοδευτικού κινήματος, και έβαλε την αντίθεση στο ρατσισμό και στις στρατιωτικές επεμβάσεις στο επίκεντρο της άποψης των ακτιβιστών. Στόχευσε στο κοινό σημείο της οικονομικής εκμετάλλευσης με τη φυλετική καταπίεση, στρέφοντας νεολαίους οργανωτές προς τα πιο μειονεκτικά τμήματα της εργατικής τάξης. Αγκάλιασε τον επαναστατικό εθνικιστικό αυθορμητισμό των έγχρωμων κοινοτήτων, όπου ο μαρξισμός, ο σοσιαλισμός και ο εθνικισμός αναμίχτηκαν και συμπλέχτηκαν. Συνέδεσε τους επαναστάτες στις ΗΠΑ με τριτοκοσμικά κόμματα και ηγέτες –από τον Μάο και τον Τσε Γκεβάρα, στον Χο Τσι Μινχ και τον Αμίλκαρ Καμπράλ– που αποδείκνυαν ότι "η δύναμη του λαού είναι μεγαλύτερη από την τεχνολογία".

Ο τριτοκοσμικός μαρξισμός υποσχέθηκε μια ρήξη με τα ευρωκεντρικά μοντέλα κοινωνικής αλλαγής. Με την προτίμησή του για τη μαχητικότητα, τις συγκρουσιακές τακτικές και την ένοπλη αυτοάμυνα, συγκινούσε όσους είχαν βιώσει άμεσα τη μαζική κρατική καταστολή του ’60. Γενικά, το πνεύμα του ήταν πολύ περισσότερο εναρμονισμένο με τις ευαισθησίες του ’60 από ό,τι οι ομάδες της Παλιάς Αριστεράς – ορθόδοξοι (φιλοσοβιετικοί) κομμουνιστές, τροτσκιστές και σοσιαλδημοκράτες. […]

1968: Έτοιμοι για απογείωση

[…]

Η ριζοσπαστική εφημερίδα της περιόδου με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία, ο "Guardian", και η πιο διακεκριμένη αριστερή εφημερίδα, η "Monthly Review", έπαιξαν ρόλο συνδετικού κρίκου. Το 1968, ο "Guardian" έβγαινε μόλις από μια διάσπαση γενεών και πολιτικής. Η εφημερίδα ιδρύθηκε ως "The National Guardian" κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του Χένρι Γουάλας το 1948. Το 1967 μια ανταρσία του προσωπικού οδήγησε μια ομάδα νεαρότερων και πιο ριζοσπαστικών ακτιβιστών να ελέγξουν την εφημερίδα. Ο υπέρτιτλος άλλαξε από "προοδευτική εβδομαδιαία" σε "ριζοσπαστική εβδομαδιαία". Η κάλυψη εθνικοαπελευθερωτικών κινημάτων αυξήθηκε και ο νέος "Guardian καθιερώθηκε ως η πρώτη πηγή της Αριστεράς για το επιτόπιο ρεπορτάζ από τα μέτωπα του Τρίτου Κόσμου. Η εφημερίδα ήταν ενθουσιώδης οπαδός της Κούβας και της Κίνας και άρχισε να κριτικάρει σκληρά το σοβιετικό ρόλο στα παγκόσμια πράγματα.

Η "Monthly Review" ("MR"), από τη μεριά της, καλωσόρισε με ενθουσιασμό την Κουβανέζικη Επανάσταση και υποστήριξε την Κίνα στην αντιπαράθεση μεταξύ Πεκίνου και Μόσχας στις αρχές του ’60. Οι εκδόσεις Monthly Review εξέδωσαν μια σειρά βιβλίων που προωθούσαν τον μαρξισμό, το λενινισμό και τις επαναστάσεις στον Τρίτο Κόσμο. Το 1968 εξέδωσε το έργο "Το Βιετνάμ θα Νικήσει!" του ανταποκριτή της "Guardian" Γουίλφρεντ Μπέρσετ, που οδήγησε –όσο κανένα άλλο βιβλίο– χιλιάδες ακτιβιστών να περάσουν από την αντίθεση στην επέμβαση των ΗΠΑ στην απερίφραστη υποστήριξη του βιετναμέζικου Εθνικού Απελευθερωτικού Μετώπου (FLN). Η Κινέζικη Πολιτιστική Επανάσταση εντυπωσίασε ιδιαίτερα τους εκδότες της "MR" και η "MR" έπαιξε το μεγαλύτερο ρόλο στις ΗΠΑ για την προώθηση των ιδεών του Μάο Τσε Τουνγκ, και με την έκδοση του έργου "Fanshen: ένα Ντοκουμέντο της Επανάστασης σε ένα Κινέζικο Χωριό" του Γουίλιαμ Χίντον, η χαρτόδετη έκδοση του οποίου πούλησε 200.000 αντίτυπα.

Μια πλατιά διανομή υλικών από τον ξενόγλωσσο Τύπο της Κίνας και από την Κούβα συνεισέφερε επίσης στη δημιουργία του τριτοκοσμικού μαρξιστικού ρεύματος. Το 1968, φτηνά αντίγραφα άρθρων των Μάο, Τσε και Φιντέλ Κάστρο καθώς και των Μαρξ, Ένγκελς και Λένιν ήταν διαθέσιμα σε κάθε μεγάλη πόλη και πανεπιστημιούπολη.

Από την άποψη της οικοδόμησης μιας λαϊκής βάσης, ο τριτοκοσμικός μαρξισμός ρίζωσε περισσότερο στις έγχρωμες κοινότητες. Το Κόμμα των Μαύρων Πανθήρων ήταν κεντρικό απ’ αυτή την άποψη. Οι Πάνθηρες δεν ήταν μια μαρξιστική οργάνωση με την αυστηρή έννοια, αλλά συνδύαζε εθνικισμό και μαρξισμό σε ένα εκλεκτικό μίγμα. Ακόμη κι έτσι, ήταν η πιο σημαντική επαναστατική οργάνωση της χώρας το 1968 (και στα αμέσως επόμενα χρόνια) και αποδείχτηκαν η σημαντικότερη οργάνωση στη μετεξέλιξη χιλιάδων ακτιβιστών από ριζοσπάστες της Νέας Αριστεράς, υπερασπιστές της Μαύρης Δύναμης, ή έγχρωμους αγωνιστές, σε οπαδούς του τριτοκοσμικού μαρξισμού. Το Σεπτέμβριο του 1968, ο αρχηγός του FBI Τζ. Χούβερ χαρακτήρισε δημόσια τους Πάνθηρες ως "τη μεγαλύτερη απειλή για την εσωτερική ασφάλεια της χώρας" και διέταξε την εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη διάλυση των Μαύρων Πανθήρων μέσω του περιβόητου προγράμματος αντικατασκοπίας του FBI, COINTELPRO. […]

Πυροδοτημένο από τη διπλή ταξική και ρατσιστική εκμετάλλευση και καταπίεση, ένα ζωντανό ριζοσπαστικό ρεύμα εμφανίστηκε μέσα στους μαύρους εργάτες στο Ντιτρόιτ. Στις 2 Μαΐου 1968 μια ομάδα μαύρων ακτιβιστών, που ονομάστηκαν Κίνημα του Επαναστατικού Σωματείου της Dodge (DRUM), αποτέλεσε την αιχμή της πρώτης παράτολμης απεργίας μέσα σε δεκατέσσερα χρόνια που έκλεισε τη βασική μονάδα της Dodge στο Ντιτρόιτ. Επί εβδομάδες, εκατοντάδες εργάτες παρευρίσκονταν στις πορείες του DRUM, προκαλώντας την ηγεσία του συνδικάτου United Auto Workers. […]

Στις πανεπιστημιουπόλεις, οι θύελλες του 1968 επιτάχυναν τη διαδικασία ριζοσπαστικοποίησης που είχε ήδη αρχίσει να εξαπλώνεται πανεθνικά. Οι έγχρωμοι φοιτητές ήταν συχνά στην πρώτη γραμμή. Η πρώτη κατάληψη κτιρίου σε πανεπιστημιούπολη έγινε το Μάρτιο του 1968 στο Πανεπιστήμιο Howard και μετά από 102 ώρες, οι μαύροι αγωνιστές φοιτητές κέρδισαν τις περισσότερες διεκδικήσεις τους. Το Απελευθερωτικό Μέτωπο του Τρίτου Κόσμου (Third World Liberation Front) εξαπόλυσε μια από τις σκληρότερες φοιτητικές απεργίες της δεκαετίας στην Πολιτεία Σαν Φρανσίσκο το Νοέμβριο, και μετά από τεσσεράμισι μήνες και εκατοντάδες συλλήψεις, ανάγκασε τη διοίκηση να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα Εθνοτικών Σπουδών.

Ανακλώντας τη φυλετικά χωριστή δουλειά του μεγαλύτερου μέρους της Αριστεράς το ’60, οι χιλιάδες λευκοί φοιτητές που κινήθηκαν προς τον τριτοκοσμικό μαρξισμό οργανώθηκαν σε διαφορετικές, σε συντριπτικό βαθμό λευκές, οργανώσεις. Η πιο σημαντική ήταν το SDS που πολλαπλασιαζόταν με φρενήρη ρυθμό μέσα στην αναταραχή του 1968. Κατά τη διάρκεια αυτής της χρονιάς και μόνο, το SDS αυξήθηκε από 30.000 μέλη και 250 τμήματα σε 80.000-100.000 μέλη και 350-400 τμήματα. […]

1969-1973: Κύματα επιρροής και οργάνωσης

Τα χρόνια που ακολούθησαν το 1968 αποτέλεσαν το αποκορύφωμα της επιρροής του τριτοκοσμικού μαρξισμού. Ήταν μια ασταθής, καθόλου συνηθισμένη περίοδος. Η ανάδειξη του Νίξον στην προεδρία τον Ιανουάριο του 1969 δεν έφερε τη λήξη του πολέμου στο Βιετνάμ, που είχε υποσχεθεί προεκλογικά, αλλά μεγαλύτερη κλιμάκωση και θάνατο. Η πολιτική "βιετναμοποίησης" του Νίξον –μια σταδιακή απομάκρυνση των επίγειων αμερικανικών δυνάμεων για να μειωθούν οι απώλειες, με ταυτόχρονο ανελέητο βομβαρδισμό όχι μόνο του Βιετνάμ αλλά και της Καμπότζης και του Λάος– απέτυχε να κατευνάσει το αντιπολεμικό αίσθημα. Ξέσπασαν διαμαρτυρίες και ολοένα και περισσότεροι ακτιβιστές ενάντια στον πόλεμο –βλέποντας το προχώρημα των επαναστατικών κινημάτων σε ολόκληρο τον Τρίτο Κόσμο– υιοθετούσαν πλατύτερη αντιιμπεριαλιστική προοπτική. Στο μεταξύ, το οικονομικό κόστος του πολέμου άρχισε να γίνεται έντονα αισθητό στις ΗΠΑ. […]

Η εξάπλωση μεγάλων κινημάτων διαμαρτυρίας σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες έριξε λάδι στη φωτιά. Μεταξύ του 1969 και του 1973 η γυναικεία απελευθέρωση έγινε μια μαζική κοινωνική δύναμη, γεννήθηκε το σύγχρονο κίνημα απελευθέρωσης των ομοφυλοφίλων και σχηματίστηκε ένα πλατύ κίνημα για τους κρατουμένους και τα δικαιώματά τους. Επίσης, με μια ανάπτυξη χωρίς προηγούμενο, η αντίσταση στην εξουσία που πλησίαζε στην ανοιχτή στάση άρχιζε να χαρακτηρίζει τις ένοπλες δυνάμεις των ΗΠΑ στο μέτωπο του Βιετνάμ. Ένας κορυφαίος αξιωματικός, υποστηρικτής του πολέμου, μετά από μια επιθεώρηση στις στρατιωτικές εγκαταστάσεις, περιέγραψε ξεκάθαρα την κατάσταση: "Από κάθε ένδειξη, ο αμερικανικός στρατός στο Νότιο Βιετνάμ πλησιάζει στην κατάσταση της ολικής κατάρρευσης, με άτομα και μονάδες να αποφεύγουν ή να αρνούνται να πολεμήσουν, δολοφονώντας τους αξιωματικούς τους, υπό την επήρεια ναρκωτικών, χωρίς ηθικό… Το ηθικό, η πειθαρχία και το αξιόμαχο των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων είναι, με λίγες εξαιρέσεις, χαμηλότερα και χειρότερα από κάθε άλλη στιγμή σε αυτόν τον αιώνα και πιθανά στην ιστορία των ΗΠΑ". […]

Για την καθοδήγηση αυτής της διαδικασίας, όχι απλά ο μαρξισμός αλλά ο μαρξισμός-λενινισμός φαινόταν αναντικατάστατος. […] Από το 1969 μέχρι τα μέσα του ’70 το νέο κομμουνιστικό κίνημα αναπτυσσόταν ταχύτερα από κάθε άλλο αριστερό ρεύμα. Στην ακμή του είχε την υποστήριξη ενός πυρήνα 10.000 ακτιβιστών και επηρέαζε πολλές χιλιάδες ακόμα στις ΗΠΑ. […]

Αυτά τα χρόνια, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας φιλοδοξούσε περισσότερο από κάθε άλλο κομμουνιστικό κόμμα του Τρίτου Κόσμου να παρουσιάζει τις απόψεις του ως σημείο εκκίνησης για τους αριστερούς παγκόσμια. Γι’ αυτόν το λόγο κυρίως, τα μαοϊκά τμήματα του νέου κομμουνιστικού κινήματος ήταν αρχικά καλύτερα οργανωμένα από τάσεις που έτειναν περισσότερο προς την Κουβανέζικη ή τη Βιετναμέζικη Επανάσταση ή άλλες εκδοχές του τριτοκοσμικού μαρξισμού. […]

Αντιμετωπίζοντας τον Παγκοσμιοποιημένο Καπιταλισμό σε νέο έδαφος

[…]

Ο κόσμος άλλαξε τρομερά από τα χρόνια μεταξύ 1968 και 1973 και δεν υπάρχει τρόπος να είναι ουσιαστικές κάποιες προσεγγίσεις με το στοιχείο της επανάληψης. Οι αγώνες των τριτοκοσμικών χωρών για αληθινή κυριαρχία και οικονομική ανάπτυξη είναι πολύ διαφορετικοί απ’ ό,τι ήταν το ’60. Δεν υπάρχει κάποιο αντιθετικό σύστημα με το οποίο θα μπορούσαν να συνδεθούν τα εθνικοαπελευθερωτικά κινήματα και άρα η παλιά στρατηγική του μη καπιταλιστικού δρόμου με προσκόλληση στο σοσιαλιστικό στρατόπεδο δεν υφίσταται. Η μίξη των μηχανισμών με τους οποίους τα ιμπεριαλιστικά κέντρα ελέγχουν τον Τρίτο Κόσμο έχει αλλάξει ουσιαστικά. Τεχνολογικές, δημογραφικές και πολιτιστικές αλλαγές έχουν αλλάξει το περίγραμμα της πολιτικής και της ταξικής πάλης στις ΗΠΑ και σε όλο τον κόσμο. Και τα προβλήματα του βολονταρισμού, του δογματισμού και των αντιδημοκρατικών οργανωτικίστικων πρακτικών που βασάνισαν τον τριτοκοσμικό μαρξισμό θα έπρεπε να ξεπεραστούν ακόμη κι αν ο κόσμος δεν είχε αλλάξει τόσο πολύ.

Αλλά αυτός ο τόσο διαφορετικός κόσμος έχει ανάγκη το διεθνισμό και τον αντιρατσισμό περισσότερο από ποτέ. Κανένα σχέδιο που στοχεύει σε βαθύ κοινωνικό μετασχηματισμό δεν μπορεί να πετύχει σήμερα αν δεν βάλει μπροστά τις ανάγκες και τα συμφέροντα του παγκόσμιου Νότου, αν δεν καταλάβει τον κεντρικό ρόλο των έγχρωμων κοινοτήτων για την αλλαγή στις ΗΠΑ και δεν βρει τρόπους για μια οικοδόμηση διαρκούς ενότητας πάνω από τις φυλετικές γραμμές. Όσοι είναι αποφασισμένοι να προχωρήσουν σε αυτές τις περιοχές, έχουν πολλά να μάθουν από τη μεγάλη πορεία που ξεκίνησε ο τριτοκοσμικός μαρξισμός εδώ και τριάντα χρόνια.