ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΠΑΙΔΕΙΑ
1. Έπειτα από πολλά χρόνια, η απεργία, ως μορφή πάλης, καταλαμβάνει και πάλι την πραγματική της διάσταση στις συνειδήσεις των εκπαιδευτικών. Μια απεργία που ψηφίστηκε από ΠΑΣΚ και Παρεμβάσεις στο συνέδριο της ΔΟΕ τον Ιούνη –εν μέσω φοιτητικών κινητοποιήσεων- και που αντανακλούσε την αναγκαιότητα αντιπαράθεσης στο χώρο της εκπαίδευσης. Μια απεργία που εντασσόταν στο αντιπολιτευτικό παιχνίδι του ΠΑΣΟΚ, και την οποία κανένας δεν πίστευε, αλλά μετατράπηκε σε χείμαρρο που βρήκε ανοικτό χώρο και μας παρέσυρε όλους.
2. Η απεργία των δασκάλων πυροδότησε καταστάσεις και στη δευτεροβάθμια. Η συνδικαλιστική ηγεσία της ΟΛΜΕ κινήθηκε στην κατεύθυνση αδειάσματος του δυναμικού και πλαγιοκοπήματος του αγώνα των δασκάλων με τις διαλυτικές 48ωρες, την «καθυστερημένη» τριήμερη –την 5η εβδομάδα των δασκάλων- και με το άνοιγμα του διαλόγου με την κυβέρνηση (χορήγηση του επιδόματος των 105 ευρώ ως «τακτική υποχώρηση»), η οποία όμως επιμένει στην πλήρη αδιαλλαξία.
3. Η απεργία δημιουργεί νέα ρήγματα σε άλλα τμήματα της εκπαιδευτικής κοινότητας. Οι μαθητές μπαίνουν στο παιχνίδι, γενικεύοντας την κρίση που έχει να αντιμετωπίσει η κυβέρνηση. Όσο κι αν θέλουν κάποιοι να ταυτίσουν τις μαθητικές κινητοποιήσεις με το ΚΚΕ, τους υπερβαίνει κατά πολύ. Είναι ώριμος ο μαθητόκοσμος και έχει λόγους να εξεγερθεί.
4. Η συμμετοχή στις απεργίες παρουσιάζουν πτωτικά χαρακτηριστικά σε πολλούς νομούς (ειδικά μετά την 4η εβδομάδα), εκτός από τις μέρες των συλλαλητηρίων που αυτά αυξάνονται. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι οι εκπαιδευτικοί που επιστρέφουν δε συμφωνούν με την απεργία. Αυτό που κυριαρχεί είναι η ατομική απάντηση στις οικονομικές δυσκολίες, αφού τα συνδικάτα –ΔΟΕ ΟΛΜΕ αλλά και ΓΣΕΕ ΑΔΕΔΥ- δεν φρόντισαν να αποσοβηθεί ο κίνδυνος της εξάντλησης στήνοντας από νωρίς απεργιακά ταμεία (το άνοιγμα λογαριασμού την 4η εβδομάδα δεν παρέχει αίσθηση συλλογικής αντιμετώπισης).
5. Οι πολιτικοί σχηματισμοί κρατούν κάπως διαφοροποιημένη από άλλες εποχές στάση. Η ΠΑΣΚ έχει άλλη στάση στους δασκάλους και άλλη στους καθηγητές. Στους πρώτους εμφανίζεται μαχητική υπό την πίεση της βάσης της που απεργεί (και των Παρεμβάσεων που συνυπέγραψαν τις 5ήμερες) ευελπιστώντας σε ένα «αντάξιο» αποκρυστάλλωμα στις εκλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης. Σε πολλές επαρχίες έχουν πρωταγωνιστικό ρόλο κόντρα στη δεξιά.
6. Η Αριστερά, αφού για μια ακόμα φορά ξεπεράστηκε από τα γεγονότα, γρήγορα προσαρμόστηκε στη νέα κατάσταση και διεκδικεί το μερίδιό της – έρχονται και οι εκλογές στα υπηρεσιακά συμβούλια. Το ΚΚΕ, ενώ είχε περιθωριοποιηθεί στις αρχές (δεν ψήφιζε απεργία, ξεχωριστές πορείες, προβολή του «πολιτικού πλαισίου» του ως όρου κοινής δράσης) ξαναπαίρνει τη ρεβάνς με τις καταλήψεις μαθητών και φοιτητών. Ωστόσο, η Αριστερά στο σύνολό της –κυρίως στη β’βάθμια- κρατήθηκε κάτω από το ύψος των περιστάσεων. «Κρατήθηκε» λόγω καθυστέρησης και «αργής ή κακής εκτίμησης των γεγονότων», αλλά και λόγω αγκυλώσεων όπως: 1) Αν δεν υπάρχει συσχετισμός στην ΟΛΜΕ, δύσκολα προχωράμε (η ΠΑΣΚ ψήφισε 3ημερη την 5η βδομάδα των δασκάλων). Η συγκυρία όμως ήταν θετική και απαιτούσε κινητοποίηση από τα κάτω (οριζόντια διασύνδεση ΕΛΜΕ, έμπρακτη συμπόρευση με δασκάλους με κοινές επιτροπές, απεργιακά ταμεία κλπ – κάτι δείχνει ότι 30 ΕΛΜΕ αποφάσισαν 5ήμερη απεργία), αλλά και πολιτικοποίηση του κινήματος. Δεν πιάστηκε ο παλμός των γεγονότων, δεν πήγε ένα βήμα παραπέρα, δεν τέθηκε το αίτημα για απόσυρση των νέων βιβλίων, εργαλείο της συνολικής μεταρρύθμισης και του σχολείου της αγοράς και της αμορφωσιάς 2) Με τη μη εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτικό κόσμο, άποψη ότι λίγα μπορούμε να αλλάξουμε με την παρέμβασή μας, γι’ αυτό ας παραμένουμε τουλάχιστον «στα επίσημα» για να έχουμε επιρροή. Η μη εμπιστοσύνη δε χαρακτηρίζει μόνο το ΚΚΕ (που θεωρεί κίνημα μόνο ό,τι αποδέχεται το πλαίσιό του) αλλά και τη ριζοσπαστική Αριστερά, που έχει σχέσεις με τον κόσμο της εκπαίδευσης, έχει επιρροή και παρέμβαση και θα μπορούσε να αντιλαμβάνεται τις διαθέσεις του. Αυτό θα σήμαινε από την πρώτη εβδομάδα κίνηση από τα κάτω, κάλεσμα σε συμπόρευση με τους δασκάλους στη βάση αιτημάτων που μας έδινε η ίδια η συγκυρία (νόμος ΕΠΑΛ-ΕΠΑΣ, βάση 10, υποχρηματοδότηση για 3η συνεχή χρονιά της κυβέρνησης, νέα βιβλία δημοτικού γυμνασίου) Η επιφυλακτικότητα εκφράστηκε με το «δεν είναι έτοιμος ο κόσμος», «να δούμε πού θα το πάνε οι δάσκαλοι», «να μην κάψουμε την απεργία» (ενώ την καίγαμε τα προηγούμενα χρόνια με τις 48ωρες τουφεκιές της ΟΛΜΕ).
7. Η απεργία ενώ είναι αποτέλεσμα της μη ανοχής του σημερινού σχολείου, ενός γενικευμένου «φτάνει πια», και ενώ βάζει -και καλά κάνει- το οικονομικό και τη χρηματοδότηση στην πρώτη γραμμή, αφήνει όλα τα υπόλοιπα στο απυρόβλητο. Τα θεσμικά αιτήματα που αναφέρουν οι εκπρόσωποι και η κυβέρνηση θεωρούνται όσια και ιερά που δεν αγγίζονται από τη βάση. Ωστόσο η απεργία των δασκάλων, όπως και το κίνημα των φοιτητών πιο πριν, έθεσε στην κοινωνία την ανάγκη υπεράσπισης της ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑΣ. Πολύτιμη συμβολή τώρα που από τις 23 Οκτώβρη ξεκινάει η συζήτηση στη Βουλή για τη συνταγματική αναθεώρηση ένα ζήτημα που αφορά τη ζωή τουλάχιστον 1.000.000 νεολαίων και των αντίστοιχων οικογενειών του.
8. Η έκβαση της απεργίας δεν είναι δεδομένη. Η κυβέρνηση όπως και το ΠΑΣΟΚ θέλει να κλείσει το μέτωπο μην τυχόν και εξελιχθεί διαφορετικά. Ο διάλογος και η συναίνεση θα εναλλάσσονται με το μαστίγιο και την αλαζονεία. Ήδη εντελώς τυχαία έχουν σκάσει δυο ζητήματα α)η συνταγματική απαγόρευση της απεργίας στο δημόσιο τομέα και η αντίστοιχη απαγόρευση των διαδηλώσεων και β) η αναπροσαρμογή του ορίου ηλικίας για τις γυναίκες δημόσιους υπαλλήλους και μάλιστα με αναδρομική ισχύ.
9. Η διάρκεια του αγώνα ωστόσο είναι μεγάλη. Η οργή και αγανάκτηση δεν κάμπτονται εύκολα και πιθανόν να έχουμε και νέες αναταραχές και εξελίξεις. Επιτακτική η ανάγκη ανοίγματος στην κοινωνία και οικοδόμησης ενός παλλαϊκού μετώπου για μια πραγματικά ΔΗΜΟΣΙΑ ΔΩΡΕΑΝ ΠΑΙΔΕΙΑ.
Δ.Μ. 18/10/2006