Για το εκλογικό αποτέλεσμα της 17ης Ιουνίου και τη νέα πολιτική κατάσταση

Ανακοίνωση της ΚΟΕ – 21/6/2012

Όπως έχουμε επισημάνει ξανά, βασική παράμετρος όλων των τελευταίων πολιτικών εξελίξεων στην Ελλάδα είναι ο ριζοσπαστισμός και το μαζικό κίνημα που αναπτύχθηκαν τα τελευταία χρόνια στους κόλπους του λαού. Στις δύο εκλογικές αναμετρήσεις διαμορφώθηκε ένα μεγάλο λαϊκό πολιτικό ρεύμα ανατροπής, που κατάφερε να τρομοκρατήσει τους χτεσινούς κυρίαρχους και να επιβάλλει αλλαγές, αναδιπλώσεις και ανακατατάξεις. Οι εκλογές της 17ης Ιουνίου εξελίχτηκαν σε μια σκληρή αναμέτρηση μέσα σε συνθήκες μεγάλης πόλωσης. Από τη μια μεριά, αυτό το λαϊκό ρεύμα που εκφράστηκε κύρια μέσα από το ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, κύρια η ΝΔ με τη διαμόρφωση γύρω της ενός δεξιού μνημονιακού πόλου με έντονα αντι-αριστερά και ακροδεξιά χαρακτηριστικά.

Το διακύβευμα των εκλογών για τις παλιές κυρίαρχες δυνάμεις ήταν να χτυπηθεί αυτό το ισχυρό ρεύμα ανατροπής, και μαζί ο ΣΥΡΙΖΑ. Και κάτι ακόμα: Να καμφθεί συνολικά το φρόνημα του ελληνικού λαού και η προσπάθειά του να σταθεί όρθιος. Γύρω από αυτό το στόχο συσπειρώθηκαν όλες οι βασικές διεθνείς και ευρωπαϊκές δυνάμεις του κεφαλαίου, μαζί με τις εγχώριες δυνάμεις των μνημονίων, της λιτότητας και της διαπλοκής.

Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ο ΣΥΡΙΖΑ του 4,6% και των 315.000 ψήφων το 2009, εκτοξεύτηκε από το 17% και 1.060.000 ψήφους το Μάιο, στο 27% και 1.655.000 ψήφους τον Ιούνιο. Το αποτέλεσμα αυτό θα ήταν ασύλληπτο μερικούς μήνες πριν. Αποδεικνύει την τεράστια μετατόπιση συνειδήσεων στην ελληνική κοινωνία, αντικατοπτρίζει τα βήματα που έκανε το λαϊκό κίνημα μέσα στα δύο αυτά μνημονιακά χρόνια, δείχνει μια συνάντηση αυτού του λαϊκού ρεύματος με την Αριστερά. Η συνάντηση αυτή δεν σημαίνει ταύτιση με το ΣΥΡΙΖΑ. Σημαίνει όμως ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έδωσε μια προοπτική στην έντονη αναζήτηση για τη διέξοδο της χώρας από το μνημονιακό καθεστώς και την απαλλαγή από το χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα.

Τα αποτελέσματα των δύο εκλογικών αναμετρήσεων, με τη συνολική καταβαράθρωση της δύναμης αθροιστικά των κομμάτων που ψήφισαν τα μνημόνια (ΠΑΣΟΚ, ΝΔ, Μπακογιάννη, Καρατζαφέρης) σε σχέση με τις εκλογές του 2009, με την ενίσχυση αθροιστικά των δυνάμεων που, λεκτικά ή πραγματικά, τοποθετήθηκαν ενάντια στα μνημόνια, αλλά ακόμα και με τη συγκέντρωση ψήφων από τις μνημονιακές δυνάμεις που επιτεύχθηκε μόνο επειδή καμουφλάρισαν το πρόγραμμά τους, οδηγούν σε ένα συμπέρασμα: Η πολιτική των μνημονίων και το καθεστώς της τρόικας είναι απονομιμοποιημένα στη συνείδηση του λαού. Αυτός είναι ο πονοκέφαλος των μέχρι χτες κυρίαρχων δυνάμεων. Κανείς δεν μπορεί να κυβερνήσει αγνοώντας αυτή την πραγματικότητα.

Η ΝΔ πήρε, παρ’ όλα αυτά, με μικρή διαφορά την πρώτη θέση. Συσπειρώνοντας σε έναν πόλο βασικές δυνάμεις της δεξιάς και του μνημονιακού κόσμου. Διαμορφώνοντας ένα στρατόπεδο του φόβου. Εξαπολύοντας μια μεγάλη επιχείρηση ψέματος και τρομοκρατίας. Κρύβοντας όσο μπορούσε το πρόγραμμά της, που είναι το ίδιο το μνημόνιο, και μιλώντας για κάποια «αναδιαπραγμάτευση» που την ξέχασε ο αρχηγός της από το πρώτο κιόλας διάγγελμα το βράδυ των εκλογών. Η κυβέρνηση που διαμορφώνεται θα είναι μια κυβέρνηση νέας ευρω-δουλείας και μνημονιακής καταστροφής. Όσο θα μένει στη θέση της μια τέτοια κυβέρνηση, το μόνο που μπορεί να προσφέρει είναι φτώχεια, δυστυχία και καταστολή, με τη βοήθεια και της φασιστικής Χρυσής Αυγής που διατήρησε τις δυνάμεις της για να παίξει το ρόλο για τον οποίο την προορίζουν.

Ολόκληρος ο πολιτικός χάρτης έχει τροποποιηθεί. Δεν υπάρχει πλέον ο δικομματισμός, το ΠΑΣΟΚ πνέει τα λοίσθια, το μνημονιακό μπλοκ είναι αδύναμο παρά τη διεθνή στήριξη, και δεν μπορεί ένα κόμμα να πάρει στις πλάτες του όλη την υπόθεση της διαχείρισης. Αναπτύσσεται ένας διπολισμός που έχει βάση στην κοινωνική πόλωση που δημιουργεί η μνημονιακή πολιτική (δηλαδή η σύγχρονη αστική, ιμπεριαλιστική πολιτική). Γίνονται τεράστιες ανακατατάξεις μέσα στην Αριστερά: Γκρεμίστηκαν όσοι δεν είδαν τη σημασία της σύγκρουσης και κρύφτηκαν πίσω από «καθαρές αλήθειες» (ΚΚΕ, ΑΝΤΑΡΣΥΑ κ.λπ.). Μόνο αν αντιληφθούν τη νέα κατάσταση και ανταποκριθούν στις σημερινές ανάγκες για ένα πραγματικό μέτωπο, θα μπορέσουν να βρουν ένα ρόλο συμβολής στην προσπάθεια του λαού να απαλλαγεί από τα δεσμά του. Εκτινάχθηκαν οι δυνάμεις του ΣΥΡΙΖΑ, που μπήκαν στη μάχη και εξέφρασαν σε μεγάλο βαθμό τον ένα πόλο της σύγκρουσης, ενώ ένα μικρότερο τμήμα εκφράστηκε από το ψηφοδέλτιο «Ανεξάρτητοι Έλληνες». Το πιο καθυστερημένο τμήμα της «αμφισβήτησης» κερδήθηκε από τη φασιστική δεξιά (Χρυσή Αυγή) πάνω στη βάση μιας γενικής αμφισβήτησης της πολιτικής, της διαφθοράς, του ξεπουλήματος της χώρας, της εγκατάλειψης του «εθνικού στοιχείου» και βεβαίως εκμεταλλευόμενη πλήρως το μεταναστευτικό. Όλα αυτά, βέβαια, από ένα σχηματισμό που αποτελεί το μακρύ τρομοκρατικό χέρι του εγχώριου συστήματος και των διεθνών εκβιαστών της χώρας.

Ο πολιτικός χάρτης έχει αλλάξει, και μαζί του έχουν γίνει αλλαγές σε κάθε περιοχή του. Τα αποτελέσματα παραμένουν αντιφατικά. Σε επίπεδο πολιτικής επιρροής, μεγάλος νικητής είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, και αυτό είναι το θετικό των εκλογών. Ωστόσο υπάρχουν και άλλες πολιτικές διαστάσεις, που είναι προβληματικές. Μέσα από την πόλωση προωθείται η επανασταθεροποίηση του πολιτικού συστήματος ειδικότερα προς τη Δεξιά. Ο λαός ζήτησε να αλλάξει η Αριστερά, να αποτελέσει δύναμη ανατροπής του πολιτικού συστήματος. Η Αριστερά άλλαξε μεν, αλλά όχι τόσο όσο θα ήταν αναγκαίο για μια ακόμα μεγαλύτερη αλλαγή, για μια ανατροπή. Αυτή θα απαιτούσε ακόμα μεγαλύτερη ένταση των μετωπικών χαρακτηριστικών και του διαχωρισμού από το παλιό πολιτικό σύστημα.

Ο λαϊκός ριζοσπαστισμός βρέθηκε σε ένα από τα πιο κορυφωμένα σημεία του, ζητά επίμονα προσανατολισμό και, επειδή δεν τον βρίσκει εύκολα, διασπάται, εκτονώνεται και εκτρέπεται προς διάφορες κατευθύνσεις. Έχει τρομερή οργή, τα γκρεμίζει όλα, φεύγει από το ένα κόμμα, δοκιμάζει το άλλο. Πεισμώνει, όμως, και δείχνει μια διαθεσιμότητα γύρω από το ΣΥΡΙΖΑ. Έχει κορυφωθεί και πρέπει να προσανατολιστεί. Αυτήν την ώρα δεν προσανατολίζεται, δεν βρίσκει εύκολα απάντηση. Γι’ αυτό και δεν εξαφανίζονται τα αρνητικά στοιχεία, όπως η άνοδος της Δεξιάς συνολικά αλλά και της φασιστικής πτέρυγας και το κλίμα εκφοβισμού, που δεν εξαντλείται πλήρως η επιρροή του.

Το παλιό πολιτικό σύστημα οριακά επιβίωσε πολιτικά και προχωράει στο σχηματισμό μιας κυβέρνησης. Με τη συμμετοχή και του χρεοκοπημένου ΠΑΣΟΚ που μεγαλοεργολάβοι, κρατικοί προμηθευτές και τροϊκανοί επιθυμούσαν. Με τη συμμετοχή ακόμα και μιας δύναμης όπως η ΔΗΜΑΡ, που λίγο καιρό πριν δήλωνε ότι σε τέτοια κυβέρνηση δεν συμμετέχει, που ανακάλυψε την «απαγκίστρωση» από το μνημόνιο προεκλογικά, για να μπει μετεκλογικά σε μια καθαρόαιμη μνημονιακή κυβέρνηση με αυτούς που έχουν υπογράψει ότι θα συνεχίσουν στην ίδια ακριβώς πορεία. Αλήθεια, γιατί δεν σχηματίστηκε μια τέτοια κυβέρνηση από τις πρώτες εκλογές; Γιατί αυτά τα τρία κόμματα που σχημάτιζαν πλειοψηφία και στις 6 Μάη οδήγησαν σε νέες εκλογές, την ίδια ώρα που αναθεμάτιζαν την ακυβερνησία και τις δεύτερες εκλογές σαν καταστροφή για την οικονομία και την κοινωνία; Ήθελαν να δείξουν ότι προσπαθούν να βάλουν και το ΣΥΡΙΖΑ σε ένα μνημονιακό κυβερνητικό σχήμα, παρόλο που ήξεραν ότι κάτι τέτοιο είναι όνειρο θερινής νυκτός.

Αυτοί που δήθεν ενδιαφέρονται για τη σωτηρία της χώρας, πήγαν σε δεύτερες εκλογές μόνο για να αλλάξουν τους συσχετισμούς των κομμάτων, να συμπιέσουν το λαϊκό ρεύμα και το ΣΥΡΙΖΑ. Δεν τα κατάφεραν, και σήμερα συγκροτούν μια κυβέρνηση παραχάραξης της λαϊκής αντιμνημονιακής πλειοψηφίας. Η δύναμή της βασίζεται στον ξένο παράγοντα και τη διαπλοκή, και όχι στο λαό – για αυτό και είναι εύθραυστη, αφού προσπαθεί να σώσει ένα πολιτικό σύστημα ανεπιθύμητο για τη μεγάλη πλειοψηφία του λαού. Ειδικά τα αποτελέσματα στις πιο λαϊκές συνοικίες, στους εργαζόμενους και τους άνεργους, στις νεότερες και παραγωγικές ηλικίες, το εμφανίζουν καταποντισμένο. Αυτό το γνωρίζουν καλά και οι ίδιοι.

Η επόμενη μέρα βρίσκει το λαό πιο δυνατό. Μαζί με τους αγώνες της τελευταίας διετίας, μαζί με την εμπειρία που έχει αποκομίσει από αυτούς, το μαζικό λαϊκό κίνημα έχει δώσει πλέον και δύο σημαντικές πολιτικές αναμετρήσεις. Και δίπλα του θα έχει και μια πολιτική δύναμη, το ΣΥΡΙΖΑ, που έδειξε δυνατότητες να ακούει τις αγωνίες του και μπορεί να συμβάλλει σε μια διαφορετική προοπτική.

Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι αυτός που ήταν. Ο μετασχηματισμός του σε μια μαζική λαϊκή δημοκρατική παράταξη της Αριστεράς είναι πλέον απαραίτητος. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να παραμείνει ένα σχήμα συσχετισμών, ισορροπιών ανάμεσα σε συνιστώσες και χωρίς οργανωμένη βάση. Οι οργανώσεις και τα κόμματα που στηρίζουν το ΣΥΡΙΖΑ θα πρέπει να μπορούν να διατηρήσουν την ιδεολογική, πολιτική, οργανωτική τους αυτονομία, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί πια να είναι το άθροισμα των υπαρκτών δυνάμεων που μέχρι σήμερα τον συναποτελούσαν. Το ζωντανό ριζοσπαστικό λαϊκό ρεύμα της κοινωνίας θα πρέπει να εισβάλλει στο ΣΥΡΙΖΑ, και αυτό δεν μπορεί να γίνει με παλιούς τρόπους, ούτε με τη διατήρηση παλιών συνηθειών και ισορροπιών σε όλα τα επίπεδα. Με πνεύμα πρωτοβουλίας, με ένα μεγάλο άνοιγμα στην κοινωνία, με την αυτοοργάνωση και την πιο πλατιά συσπείρωση λαϊκών μαζών, μπορεί να οικοδομηθεί ο νέος ΣΥΡΙΖΑ. Η ΚΟΕ θα προσπαθήσει να συμβάλλει σε αυτή την κατεύθυνση.

Βασικό καθήκον του ΣΥΡΙΖΑ σήμερα, είναι να δώσει διέξοδο και προσανατολισμό στο λαϊκό ριζοσπαστισμό. Τον εξέφρασε σε μεγάλο βαθμό, αλλά είναι ένα νέο και ανώτερο επίπεδο αυτό για το οποίο κάνουμε λόγο. Εκατοντάδες χιλιάδες ψήφισαν ΣΥΡΙΖΑ για να απαλλαγούν από τα μνημόνια και το χρεοκοπημένο πολιτικό σύστημα. Για να κερδηθούν ουσιαστικά, χρειάζεται ο ΣΥΡΙΖΑ να πάρει τις ευθύνες του. Από αυτή την άποψη, είναι αναγκαία μια μεγαλύτερη «υπευθυνοποίηση» του ΣΥΡΙΖΑ. Αυτή δεν σημαίνει να στρογγυλέψει τις απόψεις του, να κρύψει αιχμές, να μεταμφιεστεί σε κάτι που δεν είναι. Σημαίνει να πάρει υπόψη του τις ανάγκες, τα προβλήματα, τις αγωνίες μεγάλων τμημάτων της κοινωνίας, της κοινωνικής πλειοψηφίας. Να προσπαθήσει να ανταποκριθεί, να απαντήσει, να δώσει διέξοδο, πέρα από τη γενική συνθηματολογία και καταγγελία. Αυτή είναι η πραγματική πρόκληση. Για να αναβαθμιστεί η αντίθεση στα μνημόνια, την τρόικα και το πολιτικό σύστημα σε μια πιο σύνθετη και συνειδητή αντισυστημική κατεύθυνση, που είναι όρος για την ανατροπή.