Τα τρία κρίσιμα 24ωρα του ΣΥΡΙΖΑ, του Μιχάλη Σιάχου

Πώς πέρασαν οι μεθοδεύσεις της Κουμουνδούρου

Σε μια απόφαση που ξαναβάζει από το παράθυρο το “αμετάκλητο” τελεσίγραφο της Πολιτικής Γραμματείας (ΠΓ) του ΣΥΝ για την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και την Κοινοβουλευτική του Ομάδα, κατέληξε μετά από μαραθώνιες συνεδριάσεις και διαβουλεύσεις η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ την προηγούμενη Κυριακή το βράδυ.

Αν και σχεδόν όλες οι συνιστώσες εξέφρασαν αντιρρήσεις και ζήτησαν να αποφασιστούν πριν τις εκλογές και την κατάρτιση των ψηφοδελτίων οι εξειδικεύσεις και να γίνουν οι διευκρινίσεις ουσιαστικών ζητημάτων (που έχουν να κάνουν με την πλουραλιστική εκπροσώπηση, τον πρόεδρο της ΚΟ, αλλά και την ενυπόγραφη δέσμευση όλων των υποψηφίων ότι δεν θα στηρίξουν ή δεν θα “ανεχτούν” μετεκλογικά κυβερνητικά σχήματα), τα μείζονα αυτά ζητήματα παραπέμφθηκαν στις καλένδες. Με την εξαίρεση της ΚΟΕ (διαβάστε την ανακοίνωσή της στην επόμενη σελίδα), η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ αποδέχτηκε τη “συμβιβαστική πρόταση” του ΣΥΝ.

Ρεπορτάζ: Μιχάλης Σιάχος

Πριν την απόφαση προηγήθηκε ένα τριήμερο έντονων συζητήσεων, διαβουλεύσεων και συνεδριάσεων, οι οποίες μόνο την αποδοχή της πρότασης του ΣΥΝ δεν προμήνυαν. Τα μέλη της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ συμφωνούσαν ότι πρόκειται για ξεκάθαρη μεθόδευση που επιχειρούσε να περιθωριοποιήσει τον Αλέκο Αλαβάνο και να φορέσει με τον πιο κραυγαλέο τρόπο το “καπέλο” του ΣΥΝ στον ΣΥΡΙΖΑ. Επίσης, η εκτίμηση όλων των συνιστωσών, μέχρι και το πρωί της Κυριακής, ήταν ότι ο ΣΥΝ έχει αποφασίσει την αποχώρηση από το ενωτικό εγχείρημα και την αυτόνομη κάθοδό του στις εκλογές. Γι’ αυτό έβαζε –σύμφωνα με τις εκτιμήσεις– έτσι εκβιαστικά και χωρίς να αφήνει περιθώρια διαλόγου την πρότασή του, ακριβώς για να χρησιμοποιήσει τις διαφωνίες ως πρόσχημα και να δικαιολογήσει τη στάση του, η οποία κατά γενική ομολογία οδηγούσε σε δυο ψηφοδέλτια – ένα του ΣΥΝ και ένα του ΣΥΡΙΖΑ.

Προφανώς, οι τελευταίες εκτιμήσεις της ΠΓ το ΣΥΝ, η οποία συνεδρίασε την Κυριακή το πρωί (πριν την έκτακτη συνεδρίαση της Κεντρικής Πολιτικής Επιτροπής του ΣΥΝ) και με δεδομένο το κλίμα που είχε δημιουργήσει η παμψηφεί απόρριψη της αρχικής πρότασης, ήταν ότι ο ΣΥΝ δεν θα άντεχε να χρεωθεί τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ. Οπότε πέρασε από την ΠΓ του ΣΥΝ, κατά πλειοψηφία αυτή τη φορά (όχι βέβαια τυχαία), η “συμβιβαστική πρόταση” που άλλαζε το τυπικό μέρος χωρίς να θίγει ούτε κατά κεραία την ουσία της μεθόδευσης. Μετά από συζητήσεις, τηλέφωνα και αλλεπάλληλες συναντήσεις, οι συνιστώσες (πλην της ΚΟΕ) και οι ανένταχτοι της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ πείστηκαν να αλλάξουν στάση και να αποδεχτούν τελικά την “τροποποιημένη” πρόταση.

Μια “τροποποιημένη” πρόταση που παρουσιάστηκε και έγινε αποδεκτή ως “συμβιβαστική” και αποτέλεσμα “καλής θέλησης” από τη μεριά του ΣΥΝ και του προέδρου του, ο οποίος “δέχτηκε να θυσιαστεί”, την ώρα που ήταν πασιφανές –ακόμα και για τους πλέον αδαείς– ότι πρόκειται για έναν ξεκάθαρο χειρισμό και προς τις δύο κατευθύνσεις: και προς τις συνιστώσες, και προς τα μέλη του ΣΥΝ. Το 11μελές ηγετικό σχήμα “υποχρεωτικά εκ του νόμου και για πρακτικούς λόγους τηλεοπτικών εμφανίσεων” θα έχει επικεφαλής –μεταξύ ίσων πάντα…– τον πρόεδρο του ΣΥΝ. Επίσης, ο πρωταρχικός στόχος περιθωριοποίησης του Αλέκου Αλαβάνου υπηρετήθηκε με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο, ενώ στους συσχετισμούς και τις ισορροπίες του ΣΥΝ παραχωρείται η διαμόρφωση και λειτουργία της επόμενης Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Παμψηφεί απόρριψη

Για την ιστορία, και για να γίνουν γνωστές οι διαδικασίες μέσα από τις οποίες οδηγήθηκε ο ΣΥΡΙΖΑ στην απόφαση της προηγούμενης Κυριακής, είναι χρήσιμο να παρατεθεί ένα σύντομο χρονικό όλων όσων μεσολάβησαν μέχρι τη συνεδρίαση της Κυριακής 6 Σεπτέμβρη.

Στην πρώτη προεκλογική συνεδρίαση, την Παρασκευή 4 Σεπτέμβρη, ο Γραμματέας της ΚΠΕ του ΣΥΝ Δημήτρης Βίτσας κατέθεσε την ομόφωνη απόφαση της ΠΓ του ΣΥΝ, σύμφωνα με την οποία πρέπει “επικεφαλής του εκλογικού συνδυασμού και Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας που θα προκύψει να είναι ο Πρόεδρος του ΣΥΝ”. Η πρόταση απορρίφθηκε από όλες τις συνιστώσες, εκπρόσωποι των οποίων έκαναν λόγο για ανεπίτρεπτο εκβιασμό και τελεσίγραφα που αφενός ακυρώνουν τη λειτουργία και τις διαδικασίες του ΣΥΡΙΖΑ και αφετέρου επιβεβαιώνουν με τον πιο αποκαλυπτικό τρόπο την προκλητικά ηγεμονική στάση του ΣΥΝ. Ενδεικτική του κλίματος ήταν μια αποστροφή του Μανόλη Γλέζου: “Όταν λέτε ότι είναι αμετάκλητη η απόφαση, τι χρειάζεται η συζήτηση;”. Επίσης, σχεδόν από όλες τις πλευρές τέθηκε –με αφορμή και τις τελευταίες δηλώσεις των Φιλίνη και Ψαριανού– το μείζον ζήτημα της πριν τις εκλογές δέσμευσης όλων των υποψηφίων του ΣΥΡΙΖΑ ότι σε κρίσιμες αποφάσεις που θα αφορούν ψήφους εμπιστοσύνης ή δυσπιστίας σε κυβερνητικά σχήματα θα συντάσσονται με τις αποφάσεις της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ – ενώ απόλυτη ήταν και η συμφωνία στην ανάγκη Οργανωτικής Συνδιάσκεψης του ΣΥΡΙΖΑ αμέσως μετά τις εκλογές για να αντιμετωπιστούν όλα τα ζητήματα.

“Η πρόταση της ΑΚΟΑ είναι ότι την προεκλογική μάχη θα πρέπει να τη δώσει πλέον αυτή τη φορά ο ΣΥΡΙΖΑ”, είπε ο Γιάνης Μπανιάς, τονίζοντας ότι “ο επικεφαλής θα είναι από τον ΣΥΡΙΖΑ χωρίς να είναι μέλος του Συνασπισμού”. Ακόμα πιο γλαφυρός ήταν ο Μανόλης Γλέζος, ο οποίος εκ μέρους των Ενεργών Πολιτών πρότεινε συλλογική ηγεσία ανά τομέα δουλειάς. Και ο Αντώνης Νταβανέλλος εκ μέρους της ΔΕΑ απέρριψε την απόφαση του ΣΥΝ, κάνοντας συγκεκριμένη πρόταση: “Να πάμε με επικεφαλής του εκλογικού αγώνα τον Αλέκο Αλαβάνο. Να είναι πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Ομάδας για ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το οποίο να φτάνει μέχρι τους έξι μήνες. Στο ίδιο διάστημα η Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ έχει υποχρέωση να προχωρήσει την οργανωτική ανασυγκρότηση του ΣΥΡΙΖΑ”.

Ο Ρούντι Ρινάλντι σημείωσε ότι το κριτήριο της ΚΟΕ είναι διπλό: “Πρώτον, να αντιμετωπιστεί μία δύσκολη πολιτική κατάσταση για την αξιοπιστία της αριστεράς και, δεύτερον, το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ”. Αναλύοντας την πρόταση της ΚΟΕ είπε: α) Δέσμευση όλων ότι πάμε σε οργανωτική συνδιάσκεψη. β) Αυτός που μπορεί να εγγυηθεί στοιχειωδώς ότι θα προχωρήσει το εγχείρημα του ΣΥΡΙΖΑ, είναι ο Αλέκος Αλαβάνος. Γ) Γραφείο Τύπου ΣΥΡΙΖΑ και όχι Κουμουνδούρου. Δ) Επικοινωνιακή Ομάδα και Ομάδα Εκλογικού Αγώνα, άλλη, και όχι η αποτυχημένη των ευρωεκλογών. Στόχος, είπε, είναι να γίνει “πραγματικά συλλογική η προσπάθεια και να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ που δίνει τη μάχη, και όχι οι φίλοι του Συνασπισμού και ο μηχανισμός του Συνασπισμού”.

Ο Αλέκος Αλαβάνος, αφού αναφέρθηκε στην πολιτική συγκυρία, την οποία χαρακτήρισε κρίσιμη, είπε ότι “περισσότερο από τα μέλη των συνιστωσών και τους φίλους του ΣΥΡΙΖΑ, την κατάληξη αυτής της συνεδρίασης την περιμένει το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ. Είναι το κλειδί για τις πολιτικές εξελίξεις”.

Αναφερόμενος στην πρόταση του ΣΥΝ, επισήμανε ότι “από τη μεριά του κόμματος στο οποίο ανήκω, από τη μεριά της ηγεσίας, οι προσεγγίσεις μπορούν να γίνουν πολύ καλύτερες, πολύ πιο δημιουργικές, πολύ λιγότερο διχαστικές, με ανοιχτούς ορίζοντες στην κοινωνία”. Και κατέληξε: “Αποδέχομαι την πρόταση των συντρόφων, με τα στοιχεία που ο Αντώνης Νταβανέλλος έβαλε με μεγαλύτερη σαφήνεια”. “Επειδή δεν θέλω αυτή τη στιγμή να θεωρείτε ότι υπάρχει μια αντίληψη κομματαρχική –ας πούμε– και καριερίστικη, θέλω να πω ότι δέχομαι, αλλά θα μπορούσε και άλλος σύντροφος ή συντρόφισσα να παίξει αυτό το ρόλο”, σημείωσε κλείνοντας ο Αλέκος Αλαβάνος.

Ένδειξη… πυγμής και “υπαναχώρηση”

Το Σάββατο 5 Σεπτέμβρη συνεχίστηκε η συνεδρίαση της Γραμματείας του ΣΥΡΙΖΑ, με την ΠΓ του ΣΥΝ την προηγούμενη μέρα το βράδυ να επιβεβαιώνει απλά την προηγούμενη ομόφωνη απόφασή της και να αναγγέλλει την έκτακτη σύγκληση της ΚΠΕ του ΣΥΝ – γεγονός που ερμηνεύτηκε ως επίδειξη αποφασιστικότητας από την πλευρά του ΣΥΝ. Η εκτίμηση ότι ο ΣΥΝ έχει αποφασίσει να κατέβει μόνος του στις εκλογές και απλά αναζητά τα προσχήματα, πλέον κυριαρχούσε.

Στη συνεδρίαση του Σαββάτου, είχαμε επανάληψη του ίδιου σκηνικού. Όλες οι συνιστώσες και οι ανένταχτοι, με εξαίρεση τη Μαρία Φραγκιαδάκη, επέμεναν στην απόρριψη της πρότασης του ΣΥΝ, επαναφέροντας όλες τις αιτιάσεις που κυριάρχησαν στην προηγούμενη συνεδρίαση. Χαρακτηριστική του κλίματος ήταν η φράση του Μανόλη Γλέζου: “Το ότι απορρίπτουμε παμψηφεί τις προτάσεις του ΣΥΝ είναι γεγονός”.

Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συνεδρίαση του Σαββάτου συμμετείχε και ο βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Παναγιώτης Λαφαζάνης, ο οποίος φάνηκε να διαχωρίζει τη θέση του από τη “σκληρή γραμμή” Βίτσα, λέγοντας ότι η ΚΠΕ του ΣΥΝ θα μελετήσει όλα τα δεδομένα και θα κάνει τη δική της πρόταση.

Ο Αντώνης Νταβανέλλος επανέλαβε την πρότασή του και έστειλε σαφές μήνυμα, επισημαίνοντας ότι “αν ολοκληρώσετε το χειρισμό όπως έχει ξεκινήσει, θα υπάρχει νικητής. Και ο νικητής θα είναι η μοναδική πτέρυγα που αρνείται τον ΣΥΡΙΖΑ, αρνείται την πολιτική και των δικών σας συνεδρίων. Έχετε ξεκινήσει ένα χειρισμό που έχει καθαρό νικητή στο τέλος. Και θα είναι τραγωδία αν επιτρέψετε να ολοκληρωθεί αυτό το πράγμα”.

Ο Ρούντι Ρινάλντι είπε ότι “είναι μια επιμονή του ΣΥΝ, που παίρνει και το ρίσκο μιας αυτόνομης καθόδου και προετοιμασίας για αυτόνομη κάθοδο, με κάποιους που μπορεί να συμφωνήσουν μαζί του – και αυτό είναι που βγαίνει προς τα έξω. Και δεν υπάρχει ούτε ένας όρος απέναντι στην ανανεωτική πτέρυγα. Αντίθετα, μάλλον είναι η ανανεωτική πτέρυγα που καθοδηγεί όλο αυτό το πράγμα, κάτι που σημαίνει διάλυση ή προσπάθεια διάλυσης του ΣΥΡΙΖΑ”.

Την επόμενη μέρα, Κυριακή 6 Σεπτέμβρη, και με όσα περιγράφουμε στην αρχή αυτού του σημειώματος, φτάνει η “τροποποιημένη” πρόταση του ΣΥΝ. Μετά τις διαβουλεύσεις, αλλάζει άρδην η στάση των μελών της Γραμματείας, οι οποίοι “με όρους και προϋποθέσεις” (που ούτε και αυτές τελικά δεν εξασφαλίζονται!) συμφωνούν και αποδέχονται την πρόταση του ΣΥΝ.

Έτσι, φτάσαμε στην “11μελή ηγετική ομάδα” που ήδη αποδομείται –έστω και με χιούμορ, σχόλια και γελοιογραφίες κάποιες φορές– από το σύστημα, το οποίο θέλει “κοντό” και εντός πλαισίου το ΣΥΡΙΖΑ. Ο Αλαβάνος δεν θα είναι υποψήφιος (αφού πριν “ο αλέκτωρ λαλήσει τρις” τον εγκατέλειψαν σχεδόν όλοι όσοι μέχρι το βράδυ του Σαββάτου άλλα έλεγαν…). Και οι δεσμεύσεις για οριστικό κλείσιμο των λογαριασμών με την κεντροαριστερά και το ΠΑΣΟΚ πήγαν περίπατο μόλις δυο μέρες μετά τη “συμφωνία”, με την ανανεωτική πτέρυγα να δηλώνει σαφέστατα ότι συμμετέχει μεν στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά δεν θα μείνει ασυγκίνητη στο μετεκλογικό σκηνικό και την πιθανή ακυβερνησία.

Τελικά, ο στόχος της εδραίωσης του σχήματος ΣΥΝ/ΣΥΡΙΖΑ και όχι του ΣΥΡΙΖΑ –τουλάχιστον σε αυτή τη φάση– κέρδισε σημαντικό έδαφος.